Yangın ve Güvenlik Dergisi 211. Sayı (Kasım-Aralık 2019)

44 Yangın ve Güvenlik / Kasım - Aralık 2019 yanginguvenlik.com.tr AEROSOL YANGIN SÖNDÜRME TEKNOLOJISI TANIMI A erosol Yangın Söndürme Teknolojisi dünyada ilk olarak NASA tarafından uzaya gönderilen mekiklerin yakıt modülünü bırakması esnasında oluşabilecek yanma ve patlamaların önlemesi amacı ile kullanılmaya baş- lanmıştır. Devam eden yıllarda, başta ABD ve Rusya olmak üzere birçok ülke, askeri alanda, yine infilak ve yanma riskle- rinin baskılanması amacı ile aynı teknolojiden faydalanmıştır. Aerosol söndürme teknolojisinin, geleneksel gazlı söndürme sistemlerindeki zorluklar ve handikapların ikamesi amacıyla, yeni nesil bir söndürme sistemi olarak endüstriyel mecralarda kullanılmaya başlanması ise dünyada 15 yılı aşkın, kısa sayı- lacak bir maziye sahiptir. SÖNDÜRME METODU Aerosol Yangın Söndürme, metodoloji olarak, piroteknik nitelikteki söndürücü deşarjına dayalı bir teknolojidir. Bu piroteknik karışım; potasyum nitrat, nitroganidin, magnez- yum, sentetik reçine ve patentli bir aerosol formül içeriği ile oluşturulmuştur, katı bir ajandır. Deşarj işlemi, oluşturulmuş algılama senaryosuna bağlı olarak değişen bir tetikleme ile başlamaktadır. Bu tetikleme uygulama alanına göre; elektrik, manuel ve termal şekilde gerçekleşebilir. Tetiklemenin karışım içerisinde oluşturduğu yanma ile başlayan kimyasal reaksi- yon sonucu potasyum karbonat üretilmektedir. Potasyum karbonat üreteç içerisindeki soğutma kanallarından geçerek ısısını azaltır ve üreteç altındaki ızgaralardan ortama bir sis olarak yayılır. Ortama yayılan aerosol sisi 0.5 ile 2.5 mikron arasında büyüklüğe sahip parçacıklardan oluşan ve deşarj sonrası kalıntı bırakmayan %60 - %40 katı-gaz karışımıdır. SÖNDÜRME PRENSIBI Aerosol, söndürme prensibi olarak, tüm gazlı söndürme sistemlerinden farklılık göstermektedir. FM-200, Novec ya da bilinen diğer gazlı yangın söndürme sistemleri havadaki oksijeni deplase etmeye dayalı bir prensip ile yanmanın gerçekleştiği ortamdaki oksijen oranını düşüren ve böylelikle yanma zincirini kıran teknolojilerdir. Aerosol sis ise, yayıldığı mahaldeki oksijeni tüketmeden, oksidasyon işleminin (yangının oksijen ile beslenmesi) mole- küler seviyede engellenmesi prensibi ile söndürme sağlar. Aerosol sis; havadaki oksijeni, bayılma ve boğulma risk sınırı olarak kabul edilen %16 kritik seviyenin altına düşürmeden, yangın zincirini kırarak, yeni ve daha kararlı bir reaksiyon üreterek söndürme gerçekleştirmektedir. Bu durummahalde söndürme esnasında olan canlıların mahalden uzaklaşmasını engelleyen bayılma ve boğulma risklerini ortadan kaldırmak- tadır. Mahalde bulunan canlıların söndürme esnasında bu sise maruz kalmasının ölümcül bir etkisi olmadığı EPA-SNAP SERHAN KÜRKÇÜ Ezgil Güvenlik Teknolojileri Satış Müdürü NEDEN YENİ NESİL AEROSOL? TEKNİK