Yangın ve Güvenlik Dergisi 213. Sayı (Mart 2020)

yanginguvenlik.com.tr 30 Yangın ve Güvenlik / Mart 2020 TEKNİK KENDİNDEN ALEV ALMAZ KUMAŞLAR VE APRELİ KUMAŞLAR ARASINDAKİ FARKLAR K endnden alev almaz kumaşlar moleküler yapıları sayesnden aleve dayanıklılık gösterrler. DuPont ara- md elyafını cat ederek DuPont™ Kevlar® ve DuPont™ Nomex® markalı ürünler dünyaya tanıttı. Elyafın kend gerçek yapısı alev almazdır. Doğal alev almaz kumaşlar çn, koruma kumaşın kend moleküler yapısındadır ve asla aşındırma ya da yıkamayla kaybolmaz. Nomex® elyaf kullanılarak üretlmş br gysy kullanma durumunda, aleve maruz kaldığında, aramd elyaflar şşer, kalınlaşır ve der ve ısı kaynağı arasında koruyucu baryer oluşur. Koruyucu baryer, soğuyuncaya kadar yumuşak kaldığı çn kullanıcıya kaçmak çn ekstra zaman sağlar. Dğer grup se alev gecktrc kmyasal apresne tab tutulmuş elyaflardır/kumaşlardır (FRT). Genellkle pamuk ve polyester gb malzemeler bu şleme tab tutulur. Bu tp mal- zemelern kend moleküler yapısında aleve dayanıklılık özellğ olmadığından dolayı, bu özellk onlara sonradan kmyasal apre şlem le kazandırılır. Yangın süresnce, aprelenmş kumaşın, alevler söndürmek çn br kmyasal reaksyona gereksnm vardır. Bu reaksyon, alev ısısı le tetklenr ve bu sürede kumaş aleve maruz kalır. Doğal aleve dayanımlı kumaşlar, yapısından dolayı aleve dayanıklı oldukları çn aşınma ya da yıkamanın performanslarına br etks yoktur. Bu nedenle, kullanıcı kendn her zaman güvende hsseder. Yıkamanın Alev Dayanımına Etk s Aleve dayanım teknolojler değerlendrlrken, doğal aleve dayanım özellğne sahp kumaşların, çalışma yernde br km- yasala maruz kaldığında ya da yıkandığında zarar görmedğ veya yıpranmadığı hatırlanmalıdır. Aprelenmş kumaşlar klorla sadece 10 kere muamele edldğnde aleve dayanım özellğ kaybolur. Nomex® se klorla 30 kez muamele edlse de aleve dayanımını korur. • ASTM 1506 < 6 nç • Yatay Alev ASTM D6413 test le ölçülür. • Ağartmada sodyum hpoklorat le yıkama üretcnn tavsye ettğ konsantrasyonla yapılmalıdır. • Not: Ağartma çoğu alev almaz kumaşlara önerlmez. En y sonucu üretcnn yıkama talmatı verr. Kumaşın aleve dayanım özell kler kaldırılab l r m ? Aprelenmş br kumaşın, aleve dayanımlı pamuk/naylon karışımları gb, aleve dayanım özellklern ortadan kaldırmanın br yolu, yıkama süresnce düzenl olarak klor kullanmaktır. Bazı kumaş üretcler yıkama talmatlarında klor kullanımını önermeyeblrler. Koton veya koton/naylon karışımı kumaşların aleve dayanımlarını ytrmeler çn çok fazla yıkama gerekmez. Ve ne yazık k, kullanıcı kumaşa bakarak onun ne kadar süre aleve dayanımlı olduğunu söyleyemez. Doğal aleve dayanımlı kumaşların bu özellkler kaldırılamaz. Aprelenm ş kumaşların d ğer zayıf yönler Klorun yanı sıra, aprelenmş kumaşın alev dayanım özel- lklerne zarar verecek başka kmyasallar da vardır. Örneğn, yıkama boyunca, hdrojen perokst (oksjen ağartıcı çeşd) le “sert” suyun bleşm aprelenmş kumaşın alev dayanım özell- ğn azaltır. Ayrıca, çalışma ortamında okstleyc kmyasallara maruz kaldığında yne aleve dayanım özellğ azalablr. Doğal Aleve Dayanımlı Elyaflar Tulumu Değerl Yapar DuPont doğal aleve dayanımlı kumaşlar, çalışanlara sürekl br koruma sağlar. DuPont™ Nomex® elyaflardan yapılmış kumaşların aleve dayanım özellkler yıkamayla, kullanmayla veya aşındırmayla kesnlkle kaybolmaz. Tulum daha uzun ömürlü olduğu çn kullanıcı kendn huzurlu ve güvende hs- seder. n GÖKHAN DUMAN DuPont Uygulama Geliştirme Uzmanı Doğal Aleve Dayanım - Yıkama Etkilerinin NFPA 2112 Test Sonuçları 12 10 8 6 4 2 0 NOMEX ® 0x 10x 20x 30x FR COTTON/NYLON (7.0 oz/yd 2 ) # OF WASH CYCLES WITH CHLORINE BLEACH (6.0 oz/yd 2 )