Yangın ve Güvenlik Dergisi 218. Sayı (Ekim 2020)

yanginguvenlik.com.tr 32 Yangın ve Güvenlik / Ekim 2020 YANGIN POMPALARI VE POMPA EKİPMANLARI MAKALE 1. GİRİŞ S ulu yangın söndürme sistemi pompaları NFPA 20 standardında, yangın pompaları, pompa hidromekanik ekipmanları, pompa kontrol panoları, pompa emme ve basma borulamaları, çalışma şekilleri detaylı bir şekilde tanımlanmıştır. UL448 standardı, yangın sistemlerinde kul- lanılan pompaların tasarımlarının nasıl yapılması gerektiğini ve test koşullarını içermektedir. FM 1311 standardı, yatay / düşey eksenel ayrılabilir gövdeli santrifüj yangın pompaları için, FM 1319 ise yatay uçtan emişli santrifüj yangın pompaları için onay kriterlerini içermektedir. 2. YANGIN POMPASI SEÇİMİ Sprinkler (Yağmurlama) başlığı, bina içi yangın dolabı, çevre hidrant sistemi ve yangın pompaları için doğru seçim ve tasarım çok önemlidir. Bunun için yapılması gereken doğru standardı bulmak, sigorta için istenenleri listelemek gerekir. Yangın pompaları hidrolik olarak en kötü duruma göre seçilmelidir. Yangın pompaları hidrolik hesaplamaları, tüm tesisin sprinkler sistemi ile korunduğu tesislerde, sprink- ler devreye girdiği zaman en fazla debi gerektirecek olan bölümde yapılır. Burada sprinkler sistemine ilave bina içi ya da bina dışı hortum debisinin de eklenmesi gerekir. Eklenecek hortum debisi, TS EN 12845 ve NFPA 13’e göre farklılık arz etmektedir. Pompa debisini belirlerken bu duruma dikkat edilmesi gerekir. Pompa basma yüksekliği ise en kritik noktada gereken basıncı sağlayacak şekilde seçilmelidir. Yangın pompalarının basma yüksekliği sprinkler tesisatı olmaması durumunda aşağıdakilerin cebirsel toplamı olarak hesaplanır. – Hizmet verilen zon veya sistemin üst noktasında gerek duyulan basınç değeri (mSS) – Pompadan en yüksekteki hortum vanasına kadar olan yükseklik (m) – Pompa ile en yüksekteki hortum vanası arasındaki sür- tünme kaybı. Pompalar tüm binanın tehlike sınıfına göre, TS EN 12845 veya NFPA 13’e göre belirlenen su ihtiyacının %100 debide ve %100’ü basınçta olacak şekilde seçilirler. Bu değerler, yangın pompa etiketinde yer alan anma basıncı ve anma debi değeri olarak ifade edilir. Yangın pompaları, sulu söndürme sistemlerine basınçlı su sağlayan, anma debi ve anma basınç değeri ile ifade edilen pompalardır. Pompalar, kapalı vana (sıfır debi) basma yüksekliği anma basma yüksekliği değerinin en fazla %140’ı kadar olmalı ve %150 debideki basma yüksekliği, anma basma yüksekliğinin %65’inden daha küçük olmamalıdır. Bu tür pompalar, istenen basınç değerini karşılamak koşuluyla, anma debi değerlerinin %130’u kapasitedeki sistem talepleri için kullanılabilir. Sistemde bir pompa kullanılması halinde SONER KARATUYUN Teknik Danışman EEC Entegre Bina Kontrol Sistemleri