Yangın ve Güvenlik Dergisi 218. Sayı (Ekim 2020)

36 Yangın ve Güvenlik / Ekim 2020 yanginguvenlik.com.tr 5. POMPA YERLEŞİMİ Pompa grubu emme, basma kollektörü popa grubunun çalışması için gerekli yardımcı elemanlar (yükselen milli vanalar, kelebek vanalar, çekvanalar vb.), test hattı, basınç algılama hatlarından oluşmaktadır. Pompaların emme ve basma kısımlarına test ve kontrol kolaylığı sağlamak amacı ile birer adet manometre yerleştirilecektir. Emme ve basma kollektörlerinin boşaltılabilmesi için drenaj hatlarına bağlı boşaltma vanaları tesis edilecektir. NFPA için Gerekli Pompa Aksesuarları • Emme / basma manometreleri • 1/2” Hava Tahliye Vanası • Gövde rahatlatma vanası NFPA İçin Gerekli Pompa Aksesuarları • Emişte yükselen milli vana (OS&Y Gate Valve) • Basma hattında kelebek vana (Butterfly Valve) • Her iki ürün izlenebilir olmalıdır. • Basma hattında bulunan kelebek vana “Test Tee” ve basınç algılama hattından sonra montajı yapılmalıdır. • Pompa emme flanşı ile emme borusunun çaplarının farklı olması durumunda eksantrik redüksiyon kullanılmalıdır. • Pompa basma flanşı ile basma borusunun çaplarının farklı olması durumunda konsantrik redüksiyon kullanılmalıdır. • Pompa eğrisindeki basınç ve debi değerlerini kontrol etmek için, Flowmetre kullanılmalıdır. • Sistemde Dizel motorlu yangın pompası kullanılması ve kapalı vana basıncı, anma basıncını %121 aştığı durumda Basınç Emniyet Vanası ya da Sistem Emniyet Vanası (Pressure Relief Valve) kullanılmalıdır. Emiş borusu, en yüksek 4,5 m/sn su hızı geçilmeyecek biçimde çaplandırılmalıdır. Basma hattı ise 3 m/sn’yi geç- memelidir. Pompaların emme ve basma hatları, test hatları ile emniyet vanaları (Releif valve discharge) NFPA 20 – 2019 Basımı Tablo 4.28 (a) veya Tablo 4.28 (b)’deki değerler kullanılarak boyutlandırılır. Pompaların emme hatlarında NFPA 20’de belirtildiği üzere emiş boru çapının 10 katı kadar uzunlukta düz boru bırakılır. 6. POMPA ENERJİ BESLEME SİSTEMİ Ana enerji kaynağı NFPA 20 – 2019 Basımı 9.2.2 madde- sinde istenilen şartları uygun olarak sağlanmalıdır. NFPA 20 – 2019 Basımı 9.3.3’e göre bağımsız güç kay- nağına sahip yedek elektrik motoru tahrikli yangın pompa- sının kurulu olduğu durumlarda birincil yangın pompası için alternatif bir güç kaynağı gerekmez. NFPA 20 – 2019 Basımı 9.3.3'te beirtilen düzenleme dışında, normal kaynağın güvenilir olmadığı durumlarda en az bir alternatif güç kaynağı sağlanması şarttır. NFPA 20 – 2019 Basımı 9.3.3'te belirtildiği gibi kurulu bir güç düzenlemesi olmadıkça, yüksek binalar için en az bir alternatif güç kaynağı sağlanması şarttır. 7. POMPA KONTROL PANELLERİ Yangın pompası sürücüsünün başlatılmasını ve durdurul- masını önceden belirlenmiş bir şekilde yönetmeye ve yangın pompası ünitesinin durumunu ve durumunu izlemeye ve sinyal vermeye hizmet eden bir cihaz grubudur. NFPA 20 – 2019 Basımı 4.7.3’te belirtildiği gibi bir yangın pompasında birden fazla sürücü bulunamaz. NFPA 20 – 2019 Basımı 4.7.4’te belirtildiği gibi her yangın pompasının kendine özel sürücüsü olması gerekir. NFPA 20 pompa kontrol panellerinin listenmiş olmasını istemek ile birlikte kontrol panellerinin iç yapıları ile ilgili diğer NFPA kodlarına atıfta bulunmaktadır. Yangın pompaları kont- rol panoları üzerinde, yangın pompalarının otomatik olarak devreye girip çıkmasını sağlayan basınç hissedici presostatlar bulunmaktadır. Bu presostatlar, basma kollektörü üzerindeki basınç, pompanın ayarlanmış olduğu basıncın altına düştü- ğünde pompaları çalıştırır ve bu şekilde sistem için gerekli basınç ve debi sağlanır. Basınç hissedici hatlarda, NFPA 20’ye göre pirinç, K,L veya M tip sert bakır boru veya seri 300 paslanmaz çelik boru ve fittings malzemeler kullanılmalıdır. Basınç hissedici hatların boru çapı ½” olacaktır. 8. YANGIN POMPASI İŞLETME ve BAKIMI NFPA 20’de yangın pompalarına kabul testlerinin nasıl yapılacağı tarif edilmektedir. NFPA 25’de ise bakım aralıklarının çizelgesi ayrıntılı olarak anlatılmaktadır. Çizelgede haftalık, aylık, 3 aylık, yıllık yapıl- ması gereken kontroller listelenmiştir. 9. SONUÇ 1. Yangın pompaları, yangın söndürme sistemleri için gerekli basınç ve debiyi üretmeleri sebebi ile, yangın sistemleri- nin en önemli ekipmanlarıdır. 2. Yangın pompalarında işletme ve bakım prosedürlerinin kesintisiz uygulanması şarttır. 3. Yangın sistemlerinin yangın anında kusursuz devreye girebilmesi için yangın pompaları mutlaka yedeklenme- lidir. 4. Yangın pompalarının periyodik bakım ve testlerinin yapıl- ması şarttır. n MAKALE