Yangın ve Güvenlik Dergisi 219. Sayı (Kasım-Aralık 2020)

42 Yangın ve Güvenlik / Kasım-Aralık 2020 yanginguvenlik.com.tr TEKNİK İLKER CANBAZ EEC Kıdemli Satış Destek Uzmanı Y üksek binalarda can kayıplarının önüne geçecek doğru tahliye senaryolarının oluşturulması ve işlevsel biçimde uygulanması çok önemlidir. Senaryolar için “Eşzamanlı Tahliye, Aşamalı Tahliye, Ge- cikmeli Tahliye” gibi stratejiler belirlenirken, binanın mimari yapısı, kullanıcı profilinin binayı tanıyıp tanımaması, yüksek binalarda kullanıcıların tahliye sırasında dikey mesafeden do- layı yorgunlukları ve psikolojileri gibi birçok faktör değerlen- dirilir. Doğru senaryonun oluşabilmesi için tasarım ekipleri, bina işletme kadrosu, yerel otorite ve danışmanlar gibi birçok paydaşın bir araya gelmesi gereklidir. Binalarda bir acil durumda tahliyenin sözlü anonslarla yapılması ve siren sesiyle yapılması arasında önemli farklar vardır. İnsanların anons ve siren sesine verdikleri tepki süreleri farklılık göstermektedir. Bu konuyla ilgili birçok araştırma ya- pılmıştır. Kişilerin binayı tanımadığı, kamuya açık bir yapıda siren sesine verilen tepki 6 dakikanın üzerindedir. Önceden kaydedilmiş anonsa verilen tepki 3 dakika civarında iken canlı yapılan anonsa verilen tepki 2 dakikanın altındadır. Özellikle yüksek binalarda kat sayısı arttıkça kullanıcı sa- yısında da ister istemez artış olacaktır. Yükseklikten dolayı binanın çıkış noktalarına olan dikey mesafeler artacak ve tah- liye süreleri uzayacaktır. Yapılan teknik analizler sonucunda bazı gökdelenler için tahliye sürelerin 2 saatin üzerinde oldu- ğu raporlanmıştır. Can kayıplarının önüne geçen tahliyelerde insanların endişe ve paniğe kapılmadan sakin bir şekilde dav- ranmaları gereklidir. Siren ve alarm zil sesleri doğaları gereği endişe vericidir. Yine bu konuda yapılan araştırmalarda farklı yaşlardaki insanların belirli olmayan ısrarlı bir sese oranla in- san sesine daha olumlu tepki verdikleri ispatlanmıştır. ACİL DURUMLARDA TAHLİYE İÇİN ANONS MU, SİREN SESİ Mİ? Bina türleri Altyapıya aşina insanlar Akustik sinyal, sirenler Saklanan sesli metin, sesli alarm sistemi Canlı anons, acil anons sistemi Ofisler, kamu binaları, okullar, sanayi Evet > 4 dakika 3 dakika < 1 dakika Mağazalar, müzeler, toplanma yerleri Hayır > 6 dakika 3 dakika < 2 dakika Pansiyonlar, yatılı okullar Evet ama uyuyor > 5 dakika 4 dakika < 2 dakika Oteller Hayır ve uyuyor > 6 dakika 4 dakika < 2 dakika Hastaneler, huzurevleri ve bakımevleri İnsanların yardıma ihtiyacı var > 8 dakika 5 dakika < 3 dakika Can kaybını önlemek Yanıt süresinin önemli ölçüde iyileştirilmesi