Yangın ve Güvenlik Dergisi 223. Sayı (Mayıs-Haziran 2021)

22 Yangın ve Güvenlik / Mayıs-Haziran 2021 yanginguvenlik.com.tr kaçık güzergâhlarındaki engellerin kaldırılması veya kurtarma ve acil durum tıbbi yardım, yani ilk yardım. Müdahaleler sırasında emniyet ve sağlık için risk tanımı ve değerlendirmesine göre, itfaiyecinin bacaklarının üst kısım- larını etkileyebilen kazalara sebep olabilen etmenlerden en yüksek meydana gelme sıklığı olanlar mekanik ve ısıl tehli- kelerdir. Bu nedenle ellerin korunması için pazarda bulunana kişisel koruyucu donanım içinde itfaiyeciler için, çalıştıkları zor şartlardaki ortamda emniyet ve sağlıklarını güvenceye alan koruyucu eldivenler yer alır [18, 19]. Kurtarıcıların karşılaştıkları sorunların çoğu genel olarak, bazı durumlarda, çevresel tehlikelere karşı sınırlı koruma sağlayan koruyucu donanım kaynaklıdır. Acil Durumlar için Denetleme Kurulu tarafından 85209 numarayla 11.09.2017 tarihinde yayınlanan “İtfaiyeciler İçin Koruyucu Eldivenler –Teknik Şartnamesi” koruyucu eldiven- lerin mekanik ve ısıl tehlikeler için ilgili standartlarda; SR EN 388: 2017 - Mekanik Şoklara Karşı Koruyucu Eldivenler, SR EN 420 + Al: 2010 – Koruyucu Eldivenler, Genel şartlar ve test metotları ve SR EN 407:2005- Isıl (ısı ve alev) tehlike- lere karşı koruyucu eldivenler, içinde tarif edilen metotlara dayanarak hazırlanmış SR EN 659 + Al: 2009- İtfaiyeciler için koruyucu eldivenler standardı gereğince sahip olmaları gerekken özellikleri belirtmiştir. Bu bağlamda itfaiyeciler tarafından giyilmesi için tasar- lanana ısıl korumalı eldivenlerin temas sıcaklığı için sınırlı bir koruma sağladığını da belirtmek gerekmektedir, zira bu eldivenler sıcaklıkları 250°C’ı aşan objeler için kullanıla- mazlar. Ayrıca teknik şartnamelerine göre bu tip eldivenler kimyasal solüsyonların da taşınması için kullanılamazlar. Acil durum müdahale personelinin genellikle maruz kaldığı bir başka yaygın tehlikesi de elektriktir. SR EN 659 + Al: 2009 standardı önerileri ve imalatçılar tarafından sağlanan teknik özellikler eldivenlerin elektrik çarpmasına karşı korumasını belirtmemiştir. Bu nedenle gerçek durum sırasında kullanıcı- lar genellikle hedef veya alanın elektriğini kesmeye dayanan karşılayıcı önlem almaktadır. İtfaiye personelinin koruyucu eldivenlerinin imalatında farklı tipletrde ham maddeler kullamılmaktadır, şöyle ki: - Avuç kısmında: ilk tabaka olarak aramid (ısıya dayanıllı sentetik elyaflar) fiberleri kombinasyonu (meta-aramid veya para aramid), alev korumalı ikinci bir elastik tabaka. - Eldivenin arka alanında: aleve karşı korumalı ikinci eklastik tabakalı aramid fiberleri (meta-aramid) kombinasyonu. Çok tabakalı malzemeler konvektif (taşınarak iletilen) ısı, ışının ısısı, temas ısısı, aleve ve mekanik risklere (sürtünme ile sıyrılma, kesilme, yırtılma, delinme) ve su ve kimyasalların penetrasyonuna karşı dayanıklı olmalıdır [20, 21]. Esas olarak uzay uygulamaları için geliştirilmiş yüksek performansı ve kaliteli aramid malzemeler şimdi endüstriyel ölçekte, özellikle koruyucu donanım imalatında kullanılmak- tadır [8]. 2.1. Teknik şartlar, özellikler ve koruyucu eldiven imalatı için kullanılan malzemeler Mekanik şoklara karşı koruma: Tablo 1 teknik şartları, özellikleri ve koruyucu eldivenler için SR EN 659+Al:2008/ AC:2009’e göre yapılması gereken testleri göstermektedir Para-aramidler mekanik gerilmelere karşı yüksek direnci olan aramid fiberlerdir. Bunlar özellikle aşağıdaki özellikleriyle genellikle güçlendirici, sürtünme malzemesi veya mekanik darbelere karşı korunma malzemesi olarak kullanılır [3-4]: - Yüksek çekme gerilmesi, - Yüksek sertlik ve yorulma direnci, - Titreşimi sönümlendirme Çok yaygın olarak kullanılan para-aramid fiberler ara- sında: Kevlar, Kevlar HT, Kevlar HM, Kevlar HC - DU PONT markalı ve ENKA markalı Twaron sayılabilir. Tablo 1. SR EN 659+Al:2008/AC:2009 koruyucu eldivenler mekanik özellikleri. Özellik Teknik şartlar Eldiven avuç malzemesinin sürtünme ile sıyrılmalara karşı direnci EN 659 + Al:2008, Paragraf 3.3 Performans seviyesi, minimum 3 - EN 388 Penetrasyona (içine işleyene) kadar olan çevrim Eldiven avuç ve sırt kesme direnci Çevrim minimum 2000 EN 659 + Al:2008, Paragraf 3.4 Performans seviyesi, minimum 3 - EN 388 Kesme indisi Eldiven avuç malzemesinin yırtılma direnci İndeks, minimum 5 EN 659 + Al:2008, Paragraf 3.3 Performans seviyesi, minimum 3 - EN 388 Yırtılma kuvveti Eldiven avuç malzemesinin penetrasyona karşı direnci Minimum 50N EN 659 + Al:2008, Paragraf 3.3 Performans seviyesi, minimum 3 - EN 388 İçine işleme kuvveti Minimum 100N MAKALE