Yangın ve Güvenlik Dergisi 223. Sayı (Mayıs-Haziran 2021)

30 Yangın ve Güvenlik / Mayıs-Haziran 2021 yanginguvenlik.com.tr Modakrilik elyaflar: Ülkemizde de yerli ve milli olarak üretilen tek alev almaz elyaftır. Kullanım rahatlığı olarak üstün performans gösterir. Pamuk ile rahatlıklar karıştırılabilir. İtfaiye dışında endüstrinin bütün alanlarında kullanılabilir. Ark patlamalarına karşı dayanımlı ve yüksek ATPV oranına sahiptir. Tüm dünyada en çok üretilen alev almaz karışımdır. UV dayanımı çok yüksektir, dış alanda ve aşırı sıcak iklimlerde kullanmaya uygundur. Aramid: genel olarak yangına yaklaşma ve yangınlar mücadelede en çok kullanılan elyaflardan. Aramidler aleve karşı üstün dayanıklılık gösterir. Meta-Aramid ve p-aramid karışımları itfaiye kıyafetlerinde sıklıkla kullanılır. Aramid ayrıca ark patlamalarına karşı da çok iyi dayanım gösterir. %75 meta aramid %23 para aramid %2 karbon karışımı itfaiye elbiselerinde en çok kullanılan karışımdır. EN 469 standardını karşılamada dış katman olarak tercih edilir. UV dayanımı düşüktür. Polybenzazole serisi: polybenzimidazole ve polyben- zoxazole olarak 2 türevi itfaiye kıyafetlerinde sıklıkla kullanıl- maktadır. Polybenzoxaole(Pbo) dünyanın en üstün elyafıdır. Çelik telden daha mukavim ve aleve karşı üstün performans gösterir. Pbo sürtünmeye karşı çok dayanıklıdır. Spor ekip- manlarında da sıklıkça kullanılır. Pbo bugüne kadar üretilmiş aleve karşı en dayanıklı elyaftır[6]. C- Kumaşın arka yüzüne laminasyon veya kaplama yöntemi ile kazandırılmış, yıkamaya belli sayıda dayanıklı kumaşlar. Genelde alev alabilen veya alev almayan kumaş polimer takviyeleri ile kaplanarak alev almaz işlev alabilir. Fakat genelde bu tür kaplamalarda alev almasa da erimeye sebep verdikleri için kıyafetlerde kullanımları çok düşüktür. Kıya- fetlerde en çok kullanılan polyester antistatik kumaşların arkasına alev almaz poliüretan kaplama yapılmış şeklidir. Genelde bu tür kıyafetler alev almaz antistatik yağmurluk olarak kullanılır. Yazıda belirttiğimiz elyaflar genel bilgi amaçlıdır. Bunlar dışında birçok elyaf ve kaplama çeşidi her gün geliştirilmektedir. Daha sonraki yazılarımızda diğer elyafları da daha detaylı inceleyeceğiz. KAYNAKLAR [1] Horrocks A R ( 1983 ), ‘An introduction to the burning behaviour of cellulosic fibres’ J Soc Dyers Col , 99 , 191 [2] Tsafack M J and Levalois-Grützmacher J (2006), 'Flame retardancy of cotton textiles by plasma-induced graft-polymerization (PIGP)’ , Surf Coat Technol , 201 , 2599– 2610. [3] Yang, C. Q. and He, Q. (2012), ‘Measurement of textile flammability using micro-scale combustion calorimetry: experimental repeatability’, Fire Mater. , 36 , 127–137. [4] http://www.ariteks.net/arwowear- t11-flame-pro.asp [5] https://www.ariteks.net/aramid-vis-250.asp [6] Shishoo , R. ( 2000 ). Global Advances in Technical Fibres and Fibrous Products for Speciality Applications. Atlanta: Techtextil North American Symposium. n MAKALE ArBo (Pbo-p-aramid-karbon elyaf karışımlı) ripstop kumaşdan üretilmiş itfaiye kıfateti. (Halter A.Ş. tarafından üretilmiştir.)