Yangın ve Güvenlik Dergisi 226. Sayı (Ekim 2021)

yanginguvenlik.com.tr 32 Yangın ve Güvenlik / Ekim 2021 TEKNİK ISI VE ALEVE KARŞI KORUYUCU GİYECEK, EN 11612 STANDARDININ İNCELENMESİ A lev almaz tekstil ürünlerinin kullanımı hem ülkemizde hem de dünyada artmıştır. Özellikle dolum tesisleri, eriyik metal fabrikaları, solvent tesisleri, petrokimya endüstrisi, askeriye alev almaz kıyafet kullanmaktadır. Bu kıyafetlerin çeşitli alev almaz standartları mevcuttur. Tüm bu standartlar arasında EN 11612 en çok kullanılandır. İtfaiye kıyafetleri için EN 469 standardı kullanılmaktadır. EN 11612, Isı ve alev karşı koruyu giyecek olarak tanım- lanmıştır. Standardın kapsamı resmi olarak aşağıdaki gibi açık- lanmıştır, [1] Kapsam: Bu standart, giyen kişinin elleri hariç vücudunu ısıdan ve/veya alevden korumak için tasarımlanan ve esnek malzemelerden yapılan elbiseler için performans kurallarını kapsar. Giyen kişinin kafasının ve ayaklarının korun- ması açısından, bu standardın kapsamına giren koruyucu giyecek unsurları sadece tozluklar, başlıklar ve bot kılıflarıdır. Ancak, başlıklara ilişkin, siperlikler ve solunum donanımı için kurallar verilmemiştir. İnsan derisi 45 °C üzerindeki sıcaklıklarda hassas olmak- tadır. 75 °C üzerinde ise tamamen yanmaktadır [2]. Alev almaz kıyafetlerin amacı, insan derisine geçen ısı artışını azaltmak, ve böylece ısı ve alev kaynağından uzaklaşma zamanı sağlamaktır. Genel olarak tekstil elyafları aleve karşı dayanıklı değildir. Aleve karşı tekstil elyafları işlenmiş veya kendinden alev almaz olarak 2 ayrı kategoride değerlendirilir. Isı ve alevden koruyucu kıyafetler alev almaz ve ısı bariyeri sağlayacak işlevde olması gerekmektedir. EN 11612 standardı, insan vücu- dunu ısı ve alevden koruma amaçlı esnek malzemelerden (genelde alev almaz kumaşlardan) üretilmiş kıyafetlerin performans gereksinimlerini belirtmektedir. Bu tür kıyafetlerin sınırlandırılmış alev sıçraması, radian ısı, konvektif ısı, kontakt ısısı ve eriyik metale karşı perfor- mansları bu standart altında incelenir. EN 11612 standardının altında aşağıdaki testler yapılmaktadır[3] (Deri grubunu değerlendirme dışında bıraktık). ISO 6942: Işıma yoluyla yayılan ısı kaynağına maruz kaldığında malzeme ve malzeme takımlarının değerlendirilmesi ISO 9151: Isı ve aleve karşı koruma - aleve maruz kalmada ısı geçişinin tayini metodu ISO 9185: Erimiş metal sıçramasına karşı malzemelerin direncinin değerlendirilmesi İBRAHİM SUSİN Kimya Mühendisi Arıteks A.Ş. Şekil 1. EN 11612 Sertifikalı ürünlerde kullanılan piktogram. EN 11612 standartlarına uygun örme ve dokuma kumaş ile üretilmiş alev almaz kıyafetler.