Yangın ve Güvenlik Dergisi 226. Sayı (Ekim 2021)

Yangın ve Güvenlik / Ekim 2021 33 yanginguvenlik.com.tr ISO 12127-1: Koruyucu giyecek ve ilgili malzemede temas ısısı geçişi tayini ISO 15025: Isı ve aleve karşı koruma - sınırlandırılmış alev sıçraması için deney metodu ISO 17493: Isıya karşı koruma için giysi ve ekipman - sıcak hava sirkülasyonlu fırın kullanarak konvektif ısı direnci için test yöntemi FIZIKSEL TESTLER ISO 5077: Bu standart belirli şartlarda yıkama ve kurutma işlemlerinin uygun bir kombinasyonuna tabi tutulan tekstil mamullerindeki (kumaşlar, hazır giyim ve diğer tekstil ürünleri) boyut değişmesinin tayini yöntemini kapsar. ISO 13934-1: Kumaşların gerilme özellikleri- Bölüm 1: En büyük kuvvetin ve en büyük kuvvet altında boyca uzamanın tayini- Şerit metodu ISO 13935-2: Kumaşların ve hazır tekstil eşyaların dikiş çekme özellikleri - Bölüm 2: Kavrama yöntemi kullanarak dikiş kopması için azami kuvvetin tayini ISO 13937-2:Kumaşların yırtılma özellikleri- Bölüm 2: Pantalon biçimindeki deney numunelerinin yırtılma kuvvetinin tayini (tek yırtma metodu) ISO 13938-1: Kumaşların patlama özellikleri Bölüm 1: Patlama mukavemetinin ve patlama gerilmesinin tayini için hidrolik metot ISO 13938-2:Kumaşların patlama özellikleri Bölüm 2: Patlama mukavemetinin ve patlama gerilmesinin tayini için pnömatik metot En 11612 standardı 6 ayrı kategoride değerlendirilir. Sınır- landırılmış alev sıçraması A değeri A1 yüzey alevlenmesi ve A2 ise kenar alevlenmesidir. Konvektif ısı B değeri B1 4 saniye B2 10 saniye B3 20 saniyede sıcaklık artışı olarak tanımlanır. Radyan ısı C değeri C1 7 saniye C2 20 saniye C3 50 saniye C4 95 saniye’de 2.derece yanık oluşumu olarak tanımlanır. Eriyik alüminyum sıçraması D değeri D1 100 gr alümin- yum D2 200 alüminyum D3 350 gr alüminyum kıyafet yüze- yinde delik oluşmamasıdır. Eriyik demir sıçraması E değeri E1 60 gr demir E2 120 gr demir E3 200 gr demir’da kıyafet yüzeyinde delik oluşma- masını belirtir. Kontak ısı F değeri F1 5 saniye F2 10 saniye F3 15 saniye’de sıcaklık artışı olarak tanımlanır. Resim 1’de hem EN 11612 standardına uygun hem de EN 20471 standardında yüksek görünür kırmızı alev almaz tulum görülmektedir. Tablo 1’de ilgili standardın genel özeti bulunmaktadır. Ürünün CE sınıfında değerlendirilebilmesi için B, C, D, E, F değerlerinden en az birinin performans testini geçmesi gerekmektedir. Bu tür kıyafetleri alev almaz pamuklu kumaş (ArWoWear T2 Flame Pro ® gibi), aramid kumaş (Aramid D1 210) veya modakrilik kumaş (ArWoWear 260 Moda Pro(R)) ile üretilmiş olması gerekmektedir. Kumaş dışında dikim ve diğer kıyafet tasarımı da standart kapsamında değerlendi- rilmektedir.[4] En 11612 standardında kumaşın çekmesi, kopma muka- vemeti ve yırtılma gibi testler de yapılmaktadır. Fakat alev ve ısı ile ilgili olan 6 test genel olarak kıyafetin performans değerlerini belirtmektedir. Bu 6 testi daha detaylı olarak ince- leyeceğiz. Sınırlandırılmış alev sıçraması ISO 15025 testine göre yapılmaktadır. A1 testinde kumaş yüzeyine 10 saniye boyunca alev yönlendirilmektedir. 10 saniye sonra kumaş yüzeyi değerlendirilmektedir, alevlenme ve parlama 2 saniye sonra bitmeli ve yüzeyde delik oluşmamalıdır. A2 testinde ise kumaş kenarına 10 saniye boyunca alev yönlendirilmek- tedir. 10 saniye sonra kumaş kenarı değerlendirilmektedir, alev ve parlama 2 saniye sonra bitmeli ve kenarda delik oluşmamalıdır. Tablo 1. EN 11612 standardı genel testlerin özeti ve performans değerleri Standart No Açıklama Kategori Değerlendirme ISO 15025 Sınırlandırılmış alev sıçraması A A1: yüzey A2: kenar ISO 9151 Konvektif ısı geçişi B B1: 4 saniye B2: 10 saniye B3: 20 saniye ISO 6942 Radyan ısı geçişi C C1: 7 saniye C2: 20 saniye C3: 50 saniye C4: 95 saniye ISO 9185 Eriyik alüminyum dayanımı D D1: 100 gr D2: 200 gr D3: 350 gr ISO 9185 Eriyik demir dayanımı E E1: 60 gr E2: 120 gr E3: 200 gr ISO 12127-1 Kontakt ısı geçişi F F1: 5 sn F2: 10 sn F3: 15 sn