Yangın ve Güvenlik Dergisi 228. Sayı (Ocak-Şubat 2022)

33 YANGIN ve GÜVENLİK • Ocak-Şubat / 2022 KONUK YAZAR bozulacaktır. Duman, buhar ve yangın gazları, elektriğin atlayabileceği mesafeyi artırabilir ve kaynaklar arasında ark oluşmasına neden olarak itfaiyeci güvenliğini etkileye- bilir. Modern teknoloji, yangınlarla mücadele yöntemimizi geliştirdi, ancak üretilen birçok malzemenin kimyasal yapısı nedeniyle, günümüz yangınları daha yüksek sıcaklıklara daha hızlı ulaşıyor, parlamalar daha hızlı meydana geliyor ve ortaya çıkan duman çok daha zehirli. Bu faktörlerin bir sonucu olarak, itfaiyeciler karbon monoksit (CO) ve hidrojen siyanür (HCN) gibi zehirli kimyasal bileşikleri solumaktan her zamankinden daha büyük bir oranda ölüyorlar. İtfaiyeciler için düzenli olarak maruz kalma seviyeleri ne kadar kötü? Hidrojen siyanür için yaşam ve sağlık için ani tehlike seviyeleri milyonda sadece 50 (ppm), 1200 ppm karbon monoksit ise potansiyel olarak ölümcüldür. 270 ppm'nin üzerindeki bir Hidrojen Siyanür seviyesi 6 ila 8 dakika içinde ölümcül olabilir. Bir yangın %100 istikrarlı ve soğuk olmadıkça, itfaiyeciler bu ortamlarda tehlikeli gazların üretildiğini bilmelidirler. Genellikle hem karbon monoksit hem de hidrojen siyanür bulunur ve kombinas- yon halinde insan sağlığı için daha da tehlikelidirler. Pek çok ev ürünü ve yapı malzemesi kimyasallardan ve plastik ürünlerden yapıldığından, yangınlardan çıkan duman geçmişte olduğundan daha tehlikeli olabilir. KARBON MONOKSIT VE HIDROJEN SIYANÜR GÜNÜMÜZÜN YANGINLARINI DAHA TEHLIKELI HALE GETIRIYOR Karbon monoksit (CO), belki de en yaygın olarak bilinen "yangın gazlarından" veya duman kaynaklı bir gazdır. Yapısal bir yangın ayrıca Hidrojen Siyanür (HCN) üretebilir ve CO ile birlikte 'toksik ikizler' olarak bilinir- ler. Karbon monoksit zehirlenmesi ölümcül olabilse de, hidrojen siyanür 35 kata kadar daha zehirli olabilir. Hem karbon monoksit hem de hidrojen siyanür birbirleri kadar zehirli olsalar da birleştiklerinde kimyasal bir boğucu oluş- tururlar. CO oksijenin hayati organlarınıza ulaşmasını engelleyecektir. Hidrojen Siyanür (HCN), solunduğunda, emildiğinde veya yutulduğunda kalbi ve beyni hedef ala- bilir. Bu, solunduğunda kalp krizine neden olabilir ve hatta yıllar sonra kansere neden olabilir. İtfaiyeciler kendilerini karbon monoksit ve hidrojen siyanürden koruduğundan ve bunların varlığını tespit edebildiğinizden emin olmak için doğru kişisel koruyucu ekipmanları (KKD) giymeleri ve kullanmaları çok önem- lidir. Ortamda kontamine olmayan bir alana gelene kadar temiz hava solunum setinin giyilmesi gerekir. Ayrıca müm- kün olan en kısa sürede, mümkünse maruz kaldıktan en fazla bir saat sonra duş alınması önerirler. Daha fazla beklemek, kanser vb. riskini önleme şansını büyük ölçüde azaltacaktır. Bir yangın uygulamasında giyilen ve kullanı- lan kit, ilgili yönergelerine göre dekontamine edilmeli ve temizlenmelidir. Bir yangın durumunda bir araya geldiklerinde, bu kimyasallar genellikle "cehennemden gelen nefes" olarak adlandırılır ve aşağıdaki gibi bileşikleri içerir: • Asetiller-aerosol kapları, taraklar, çakmaklar ve kalemler • Akrilikler-tutkallar, gıda paketleri ve çatı pencereleri • Naylon çoraplar-çeşitli ev kapları, fırçalar, dikiş ipliği ve misina • Polyesterler-saç kurutma makineleri, bilgisayarlar ve mutfak aletleri • Polipropilen-şişeler, çocuk bezleri ve mobilyalar • Poliüretanlar-ayakkabılar ve minderler • Polivinil klorürler (PVC)- halı, giysiler, cüzdanlar, kayıtlar ve duş perdeleri • Termo setler-TV'ler, kaplamalar, tuvaletler, düğme- ler, döşeme ve yalıtım Bu toksik listeye eklenebilecek diğer kimyasallar ara- sında karbon monoksit, nitrojen dioksit, polinükleer aro- matik hidrokarbonlar, formaldehit, asit gazları, fosgen, benzen ve dioksinler bulunur. Kısacası, bugünün dumanı, malzemelerin termal bozunması olduğunda veya başka bir deyişle bu malzemeler yandığında üretilen katıların, sıvıların, dumanların ve gazların oldukça karmaşık bir karışımıdır. Sonuç olarak: Bu kimyasal bileşiklerin bizi maruz bıraktığı tehlikeler konusunda kendimizi eğitmemiz gere- kiyor; itfaiyecilerin bir yangın ortamında varlıklarının nasıl belirleneceği ve bu gibi gazların bulunduğu atmosferlerde kendilerini nasıl koruyacağı konularında eğitilmeleri gere- kir; Bu tür zehirli gaz ortamında olunduğunda her zaman temiz hava solunum setinin giyilmesi ve toksik maruziyet- lerin belirti ve semptomlarının tanınması, öğrenilmesi ve herhangi birinin duman solumaktan muzdaripse, hidrojen siyanüre maruz kalmış gibi tedavi edilmesi gerektiği bilin- melidir.