Yangın ve Güvenlik Dergisi 228. Sayı (Ocak-Şubat 2022)

35 YANGIN ve GÜVENLİK • Ocak-Şubat / 2022 EN 45545-2: Malzeme ve Bileşenlerinin yangın davranışları için gereksinimler ISO 5660-1: Cone kalorimetre metodu ISO 9239-1: Zeminler için radyan ısı kaynağı ISO 11925-2: Tutuşabilirlik testi ISO 5659-2: Duman yoğunluğu ve toksisite testi ISO 4859-2: Oksijen İndex testi ISO 9705-2: Yüzey elemanları için tam ölçekli oda testleri ISO 5658-2: Yanal alev yayılma deneyi Genel olarak vagonun ne kadar km tünelden geçti, kat sayısı ve kuşet tipine göre HL1, HL2, HL3 yangın seviyeleri belirlenmiştir. HL1 en düşük gereksinimi belirtmektedir. HL3 ise en yüksek gereksinimi karşılar. Vagon içindeki par- çalar ve ilgili test bölümleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Tren içi döşemelik kumaşlar yukarıdaki tabloda da belirtildiği gibi R20 gereksinimlerini karşılamak zorunda- dır. Bu testler belirlenmiş yangın ortamında cone kalori- metre kullanılarak ısı yayılımın ölçümü, maksimum duman yoğunluğunun ölçümü ve gaz toksisite analizleridir. HL1 için en fazla 75Kw/m 2 ısı yayılımı HL2 ve HL3 için ise en fazla 50 Kw/m 2 ısı yayılımı ile sınırlandırılmıştır. Ek1 ve Ek2 bıçak veya farklı şekilde zarar görmüş kol- tuklarla ilgili bölümlerdir. Ek4 ise cone kalorimetre metodu için numunelerin hazırlama yöntemlerini belirler.Genel olarak tren döşemeliklerinde jakarlı kumaşların kullanımı yaygındır. EN 45455 standardına uygun kumaşlar aşağıda belirtilmiştir. Elyaf aşamasında alev almaz özelliğe gelmiş olan poliester kumaşlar en çok tercih edilendir. Bu tür kumaşların alev almazlık özellikleri koltukların temizliği sırasında kullanılan deterjanlardan etkilenmezler. Elyaftan alev almaz kumaşların genel özellikleri aşağıda sıralanmıştır.[5] - Kalıcı olarak kullanım ömrü boyunca alev almaz özel- liktedir. - Parlak ve canlı renklere sahiptir - Işık haslığı çok iyidir. (EN ISO 105 B02 testine göre) - Sürtünme dayanımı çok iyidir. - Kullanım sırasında nefes alma işlevi sağlar. - İnsan derisi ile uyumludur. - Kuru temizlemeye uygundur. - Leke ve kir tutmaz - Oeko-Tex ® standartlarına uygundur. - %100 geri dönüştürülebilir. Örnek alev almaz trenlerde kullanılan kumaşlar aşa- ğıda belirtilmiştir. Tablo 1: EN 45545-2’e göre tren içi malzemeler ve ilgili test metotları [1] Parça Açıkmala Gereksinim Uyarılar Komple Yolcu Koltuğu Kolluk, Başlık, extraörtüler dahil R17 Ek A ve B Koltuk ve Başlık döşemelik Tüm koltuk döşemelik ve ekbaşlık kumaşı R20 Ek D Yolcu koltuğu kolluküst yüzeyi İnsan kolunun değdiği bölge R21 Ek D Yolcu koltuğu kollukdikey yüzey Iç bölge, duvara veya diğer kolluğa bakan bölge R22 5.2.1.2 Yolcu koltuğu altbölge Alt bölge, aşağıbakan bölge R22 5.2.1.2 Yolcu koltuğu arkasırtlık Ana taşıyıcı kısım R5 5.2.1.2 Personel koltukları Koltuğun tamamı R18 Çarşaflar Yataklı trenlerde, yatak çarşafları R20 EK D Yatakda kullanılan diğer malzemeler Yastık, yorgan, yastık örtüsü R19 Kuşetin altı Yatak ve kuşetin alt bölümü R1 5.2.1.2 Alev almaz işlevli, jakarlı 100% poliester tren döşemelik kumaşı TEKNİK