Yangın ve Güvenlik Dergisi 229. Sayı (Mart 2022)

31 YANGIN ve GÜVENLİK • Mart / 2022 TEKNİK düzeyde tutulmasını sağlamaktadır. Su sisi sistemi; arşiv odaları, veri merkezleri, tarihi binalar, müzeler, konveyör- ler, trafolar, gaz türbinleri, elektrik odaları, jeneratörler, gemiler gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Su sisi sistemlerinde temel prensip yüksek basınçlı suyun küçük çaplı orifislerden geçirilmesiyle küçük çaplı damlacıkların oluşturulmasıdır. Damlacık boyutu 1000 mikrondan küçük olduğunda su sisi adını almaktadır. Sprinkler sistemlerinde damlacık boyutu 1000 mikron veya bu değerden daha büyüktür. Düşük basınçlı su sisi sistemlerinde damlacık boyutu 1000-300 mikron aralığında iken bu değer yüksek basınçlı su sisi sistemlerinde 100 mikrondan daha küçüktür. Damlacık çapı azaldıkça damlacık sayısı ve yüzey alanı artırılmış olur. Yüzey alanındaki bu artış soğutma etkisini arttırmaktadır. Yangın anında oluşan ısı enerjisi emilerek buharlaşma meydana gelir ve ortam ısısı düşer. İlaveten buharlaşmayla, yani su sisi damlacıklarının sıvı fazından gaz fazına geçişiyle yangın noktasındaki oksijen seyreltil- miş olur, oksijen konsantrasyonu yaklaşık 15% seviyesine düşmektedir. Su sisi sistemlerinde söndürme mekanizması, ısının soğurulması ve oksijenin seyreltilmesi prensibine dayanmaktadır. Yangın anında sistemin çalışmasıyla oluşan sis bulutu ışınımla ısı transferini de engellemektedir. Yüksek ısıl yoğunluğa sahip yangınlarda püskürtülen suyun buharlaşması ve ortamdaki oksijenin seyreltilmesi küçük ölçekli yangınlara göre daha hızlı gerçekleşecektir. Su sisi sistemi kullanımında yüksek ısıl yoğunluğa sahip yangınlar daha çabuk söndürülebilmektedir. Su sisi sistemleri basınca göre aşağıdaki şekilde sınıflan- dırılmaktadır, bu noktada Amerikan ve Avrupa standartları arasında farklılıklar söz konusudur. Amerikan Standardına göre (NFPA 750 Water Mist Fire Protection Systems); • Düşük Basınçlı < 12,5 Bar • Orta Basınçlı 12,5 – 35 Bar • Yüksek Basınçlı > 35 Bar Hastanler Veri merkezleri Yüksek binalar Tarihi yapılar Oteller Yeraltı ulaşım hatları Endüstriyel tesisler Yanıcı Parlayıcı Sıvılar Boya kabinleri Sprinkler 1000-120 m m Düşük basınçlı su sisi 300-1000 m m Yüksek basınçlı su sisi 50-100 m m