m a k a 1 e il 1 YUKSEK BiNALARDA YANGINDAN KORUNMA 11 11 11 SONDURME - DUMAN KONTROLU - KAÇIŞ Doğon ÜSTÜNDAĞ, 1 959 doğumlu olup yüksek eğitimini 1977-82 seneleri arasında İngiltere'de görerek DJHEMakina Fakültesinden mezun oldu, Yangından korunma ve havalandırma sistemleri satış, projelendirme ve montaj konularında yedi seneden beri şirket yöneticisi olarak serbest çalışmaktadır. "NFPA" otomatik sprinkler sistem sertifikasına sahip olup, otomatik sprinkler sistem hidrolik hesaplama ve projelendirme ve Building and Fire Research Laboratory National lnstitute ofStandards and Technology" tarafindan geliştirilen Hazard I Yangın model analiz bilgisayar programlarının resmi kayıtlı kullanıcısıdır. ! .GİRİŞ NFPA 1O1 hayat güvenlikkodu,yüksek binaları 22.5 metreden daha yüksek yapılar olarak tarif etmektedir. Yüksek yapıları diğer yapılardan ayıran ana yangın korunma faktörleri şunlardır: 1. Yangında itfaiyenin ulaşımı ana konu olup, değişik formları şu şekilde alır. a) Günümüzde yüksek binalar yangın ekipmanlarının bina dışından üst katlara ulaşımını engeller. b ) Yangının yüksekliği nedeni ile yeterli tip ve miktarlarda ekipmanın yangın alanına ulaştırılması gerekli eleman sayısı nedeni ile kısıtlıdır. Yangın alanının muhtemel yüksekliği, malzeme, ulaştırma ve harcanacak güç yangına karşı hücum etmeden önce dahi haddinden fazla olabilir. Bu zorluklar mevcut yangınla mücadelede malzeme kısıtlı olduğu zaman önem ile etkide bulunabilir. Geniş ve düşük seviyeli binalarda ayrn uzaklık problemi mevcuttur. Ancak yükseklik farkı yüksek binalarda daha büyük bir problemdir. c ) Malzeme ve yangına karşı mücadelede gecikmeler dolaylı olarak yangının büyümesini etkileyebilir. Böylece manuel güçler hücuma geçene kadar yangının daha fazla büyümesi ile sonuçlanabilir. d ) Bir binanın yüksekliği ve yeri daha sonra yangın itfaiye teşkilatının yangın alan kaynağına daha avantajlı istikamette ulaşımını engeller. Sonuçta yangınla mücadele ekibi yangın alanına alttan ulaşabilir. Birçok durumda yangın alanı otomatik söndürmeye ve kompartımana sahip değilse, ekip bu yangın alan kaynağına hiç ulaşamayabilir. Bu durumda yangın yakıt harcama kontrolü ve söndürmeye bağlıdır ve böyle bir yaklaşım geniş çaplı ve kabul edilemeyebilir kayıplar ile sonuçlanabilir. 2. Kaçış ve insanların hareket sistemi yüksek binaları kendine özgün yapar. Binanın yüksekliği nedeni ile hayat emniyet özellikleri kaçış ile sınırlıdır. Konvansiyenel çıkış sistemlerinde kule merdiveni kat-kat ve üst üste olan insanların tahliyesinde birikme nedeni ile çıkış yeterli değildir. Sonuç olarak geleneksel beklentiler tahliye süresini geçer. Böyle tahliyeler için, insanların aktif ve pasif hareket sistemleri dikkate alınır. Toplanma alanında yer için müdafaa, basınçlandırılmış çıkışlar, kapatılmış basınçlandırılmış asansör boşluğu, artırılmış yangın ratingi, komünikasyon sistemleri, hayat destek sistemi hepsi uygulanarak, yüksek binalarda mevcut olan kaçış ortamındaki zorluklar hafifletilir. 3. Yüksek binalarda doğal kuvvetler sık sık yangın ve duman hareketlerini etkiler. Bu durum alçak yapılarda normalde belirgin değildir. Baca (stack) \ ---- - -------- YANGINVE GÜVENLİK • •• 84 SAYI 23 ------------ - - -- -
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=