ortaya çıkarılmasındaki başarısızlıklar duyulmamış konular değildir. Bütün yangın güvenlik planlarının hazırlanması, bir kopyasının merkezi yangın kontrol odasında tutulması gerekli olup bina yangın güvenlik kavramı bu sayede ortaya çıkarılarak el altında hazır bulunmalıdır. 3. SÖNDÜRME SİSTEMLERİ Yüksek binalarda yangından korunma sistemlerinin en önemlilerinden biri otomatik sprinkler korunma sistemidir. Yüksek bina kriterleri ilk defa bina kodlarında çıktığı zaman sprinkler korunma sistemi bir seçenekti. Bina sahipleri ya binalarını sprinkler sistemi ile koruyabilir veya kompartımanlama kriterelerine uyarlardı. (Her bir katın en aşağı 2 saat yangına dayanıklı kaçış duvarları ile ayrılması gerekirdi.) Şimdi ise hayat güvenlik kodu ve diğer bütün bina kodları otomatik sprinkler korumasını bütün yeni yüksek binalarda istemektedir. (Düşük tehlikeli ve özel kullanımı olan endüstriyel ve depolama alanları hariç). Standart bina kodu hala 45 m. yüksekliğin altındaki ofis binalarında kompartımanlamaya alternatif olarak sunulmaktadır.) Yüksek binaların yangın kodlarında istenilen bu uygulamalardan sonra, sprinkler endüstrisindeki en büyük değişiklik hızlı aktive olan ve uzatılmış koruma sağlayan sprinklerlerdir. Hızlı aktivite olan sprinklerler yangına daha hızlı olarak cevap verebilmekte böylece standart sprinklerlerden daha hızlı olarak alevleri kontrol altında tutabilmektedir. Hızlı cevap verebilen mekanizma sprinklerlerin avantaj sayısını azaltabilmektedir. Bazı sprinklerler hızla çalışan, uzatılmış kaplama veya her ikisi için onaylıdır. Hızla çalışan ve uzatılmış alan korumalı sprinkler kullanıldığı zaman, birileri onayı ve uygulamayı gözden geçirmelidir. Sprinkler normal alandan daha fazla bir alan koruduğu zaman sprinkler akışını engelleyebilir veya alan bölünmüş olabilir. Sprinkler uygulamalarında ana değişiklik yangın ve yangının büyümesidir. NFPA 13, sprinkler sistem montaj standardı en son yenilikleri içeren tehlike sınıflarına göre sprinkler sistem tasarlanması ile ilgili zonlamalarda bulunmaktadır. "Pipe schedule" boru çaplama metodunun kullanımı, sprinkler sistemlerinin koruma hesaplanması ile ilgili eski bir metot olup, ancak 465 m2 altındaki az tehlikeli ve orta tehlikeli boşluklarda kullanılabilmektedir (İlave ve mevcut sistemde bir değişiklik olmadıkça). Yangından korunmada profesyonel tasarım hizmetleri verenler sprinkler sistemi ihtiyaç olduğunda alan kaplaması için NFPA 13 otomatik sprinkler tasarımdaki mühendislik işlemlerinin özellikle üzerinde durmalıdırlar. NFPA 14. "Standpipe ve Hose" sistemleri son olarak revize edilmiş ve yüksek binalarda kullanımında bazı --------- - - YANGIN VE GÜVENLİK değişiklikler ihtiva etmektedir. Örnek olarak katlarda itfaiye hortum bağlantılarında tam akış halinde daha önce minimum 65 psi (4.5 bar), şu anda ise minimum 100 psi (6.9 bar) basıncın 2 l /2 itfaiye hortum ağızlarında sağlanması istenmektedir. Basınç düşürücü vanaların yüksek binaların standpipe sistemlerinde kullanılması durumunda standpipe•riserlar yanında 3 riserların kurulmasını ve böylece basınç düşürücü cihaz ayarlarını ve test yöntemlerini bilmeli ve anlamalıdırlar. 1991 senesinde, NFPA bütün yangın itfaiye teşkilatlarına kendi otoriteleri altında basınç düşürücü vana bulunan standpipe sistemlerini kontrol etmesini bildirmiştir. NFPA, itfaiye teşkilatlarındaki personelin acil olarak değişik basınç düşürücü cihazların fonksiyonlarını tanımasını ve her bir binanın sahipleri ile görüşerek, cihazların doğru olarak seçildiğin·e ve monte edildiğini ve itfaiye teşkilatı için gerekli basınç ve debiyi temin edip etmeyeceğinin teyit edilmesini istemiştir. Ülkemizde ise basınç düşürücü vanaların kullanımı içler acısıdır. Kullanılması gerekli olmayan 5/6 katlı yapılarda bile bu tip cihazların sprinkler sistemini besleyen ana hatlarda sorumsuzca ve ek maliyet getirerek kullanıldığı görülebilmektedir. Yüksek binaların söndürme sistem tasarımında önemli bir faktör emniyet için artıştır. Bunlar, sahada su deposu, birçok yangın pompaları, birçok kaynaklı enerji, toleranslı ek borulamadır. Söndürme sistemlerinin tasarımında mühendisler ilgili riskleri ele alırken bunun yeterli ve güvenilir olup olmadığının ortaya çıkarılmalıdır. Kodlar, bu tip analizleri istememesine rağmen bu işlemin gerçekleşmesinin teyit edilmeli ve bina için yangından korunma kavramı doğru olarak tasarlanmalıdır. 3 . 1 Hızlı Çalışan ve / veya Uzatılmış Korumalı Sprinkler Sistemi Teknolojisinden Örnekler a) Eloc Kapak altında gizli tipte olan bu sprinkler kafaları asma tavan bölümlerinde kullanılır. Montajda kolaylık sağlamak amacı ile gövdesi özel olarak geliştirilmiş olup gizleme kapağının düşmesi ile birlikte deflektörün seviyesi otomatik olarak alçalmaktadır. Takribi 25 mm dikey ayarlanabilme özelliği ile sahada montaj ekibine büyük bir memnuniyet sağlamaktadır. Geniş koruma alanı sayesinde büyük bir memnuniyet sağlamaktadır. Geniş koruma alanı sayesinde büyük alanları.düşük debi ihtiyacı ile karşılar. Eloc 36 m2 alanı koruyabilen ilk gizli tipte sprinkler kafasıdır. Yangın algıma parçası hızla çalışan tiptedir. Az tehlikeli mahallerde kullanılabilmektedir (Şekil 1 ). 88 SAYI 23 --- - - ---------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=