Yangın ve Güvenlik Dergisi 233. Sayı (Eylül 2022)

12 YANGIN ve GÜVENLİK • Eylül / 2022 İTFAİYECİ • AFFF Sulu film oluşturan köpük deterjanı, • AR-AFFF: Alkole dayanıklı sulu film oluşturan köpük deterjanı, • F3: Flor içermeyen köpük deterjanları. PROTEİNLİ (Doğal): Proteinli köpükler doğal proteinler içerir. Hayvan kemik ve yağlarından üretilir. Sentetik köpüklerin aksine, protein köpükleri biyolojik olarak parçalanabilir. Daha yavaş akarlar ve yayılırlar, ısıya dayanıklı bir köpük battaniye oluşturur. Yangın yerinde dikine alanlarda yapışkan özelliği kullanılır. Dik yüzey yan- gınlarında kullanılması tercih edilir. Yüzeye yayılma hızı sentetik deterjanlara göre daha yavaştır. Ağır ve kötü bir kokusu vardır. Pompa ve köpük ekipmanlarında kullanım sonrası temiz bırakılmazsa tıkanıklık ve tortu oluşumuna sebep olur. Ekipmanların kullanım sonrası iyi yıkanması ve temizlenmesi gerekir. • P: Normal proteinli köpük deterjanı • FP: Flora proteinli köpük deterjanı • FFFP: Filim oluşturan flora proteinli köpük deterjanı • AR-FP: Alkole dirençli flora proteinli köpük deterjanı • AR-FFFP: Alkole dirençli film oluşturucu flora proteinli köpük deterjanı Yangında Köpük Uygulamaları Yangında köpük uygulaması yapılmadan önce yapı- lacak köpüğün sınıfı yanıcı maddenin durumuna göre belirlenir. A sınıfı yanıcılarda A sınıfı deterjan, B sınıfı yanıcılarda B sınıfı deterjan, Alkol bazlı yancı sıvılarda alkole dayanıklı deterjan kullanılması gibi. Sıvı, katı ve kimyasal yanıcı maddeler yangında deterjan çeşidi ve köpük çeşidini belirler. Köpükler köpürme katsayıları, içindeki su ve deterjan oranlarının değişimine göre farklı şekilde üretilebilmektedir. KÖPÜK ÇEŞITLERI Yangında yanıcı maddenin özelliğine ve yanan yerin durumuna göre yapılması gereken köpüğün genleşme miktarının ayarlanması gerekebilir. Yangın müdahale ekip amiri ve müdahale ekip personeli bu durumu analiz etmesi sonrası köpük yapımına başlaması gerekir. Yapılması iste- nilen köpüğün genleşmesi için kullanılacak deterjan, mal- zeme ve uygulama birbirinden farklıdır. - Ağır Köpük (Az Genleşmeli Köpük): Yüksek ağırlık ve düşük hacim içeren köpük çeşididir. Az hava daha fazla köpük olması ağır olmasına sebep olmaktadır. Bu sebeple yangıncı ekipler bu köpük çeşidini Ağır Köpük olarak isimlendirmektedir. Köpük kabarcık sayısı küçüktür köpürme hacminde az genleşme görülür. Uygulamasında kullanılan lans çeşidi Ağır Köpük Lansı olarak geçmektedir. Genleşme oranı: 1 ile 20’dir. - Orta Köpük (Orta Genleşmeli Köpük): Hacim oranı yüksek, hava oranı biraz daha fazla kulla- nılan köpüktür. Köpüğün genleşmesi sebebiyle hava kabar- cıkları fazlalaşmaktadır. Bu sebeple yangın ortamında ileri atılması zorlaşmaktadır. Bu sebeple Orta Köpük Lansı kul- lanılarak uygulanmaktadır. Genleşme oranı: 21 ile 200’dür. - Hafif Köpük (Yüksek Genleşmeli Köpük): Hacimsel olarak köpürme katsayısı en yüksek olan köpük çeşididir. Yangıncı ekipler bu köpük çeşidini Hafif Köpük olarak isimlendirmektedir. Hava oranı en fazla kullanılan köpük çeşididir. Yüksek genleşmeli köpükler, bodrum veya hangar gibi kapalı bir alanın hızla doldu- rulması gerektiğinde kullanılır. Köpüğün hacimsel olarak fazla olması uzak mesafelere atılamamasına sebep olmak- tadır. Yangında uygulana bilmesi için özel su veya elektrik motorlu ekipmanlar kullanılmaktadır. Genleşme oranı: 201 ile 1001’dir. Yangın köpükleri uygulama ekipmanları nelerdir? İşletmeler ve itfaiye birimlerinin yangın söndürme ekipmanı alımında özellikle dikkat etmeleri gereken konu başlıklarından birisi de köpük uygulama ekipmanlarının alımıdır. Yangında köpük uygulama teknikleri ekibin ve ekipmanın bilgi ve seçimiyle çok ilgilidir. Yanlış bilgi ve ekipman seçimi yangında istediğiniz köpük çeşidi ve uygu- lamasını yapamamanız anlamına gelir. Ekipman seçimi yangın risk değerlendirmenizle başlamaktadır. Beklenilen yangın yükü su basıncınızı, söndürme maddenizi, ekip- manlarınızı, ekibinizi ve uygulama şeklinizi belirlemenizi sağlayacaktır.Köpük yangın yerinde iki şekilde yapılmak- tadır. Pompadan ve Ekipmanla köpük yapımı. Pompadan Köpük Yapımı: Yangın araçlarında bulunan pompalar su ve deterjanı birleştirip basınçlan- dırması ile köpük yapılabilmektedir. Bazı pompaların ilave hava eklemesi ile araçtan köpük direk olay yerine alına- bilmektedir. Ekipmanla Köpük Yapımı: Bu sistemde yangın ekibi basınçlandırılmış suyu yangın alanına hortumlar vasıtasıyla getirdikten sonra hortum çapına ve yapılacak