Yangın ve Güvenlik Dergisi 235. Sayı (Kasım-Aralık 2022)

46 YANGIN ve GÜVENLİK • Kasım-Aralık / 2022 ti'de deprem (200 bin ölü), Meksika körfezindeki Deepwa- ter Horizon sondaj platformundaki patlama ve sonrasında gelen çevre felaketi, Meksika’daki Carl kasırgası, ABD’deki birçok kasırga, ormanların aşırı ısınması sebebiyle (8 mil- yon hektar) Rusya’da meydana gelen en güçlü orman yangını ile iki yüz yerleşim yeri etkilendi, 62 insan öldü ve 400 milyon doları aşan hasar meydana geldi. 2019 yılında dünyada büyük ölçekli orman yangınları tekrarlandı. Böy- lece Rusya'da orman yangınlarının alanı 3 milyon hektarı aştı (kaynak Rusya EMERCOM sonuçları, https://www. mchs.gov.ru/deyatelnost/itogi-deyatelnosti-mchs-rossii) , Arjantin'de bu rakam yaklaşık 1 milyon hektar, Avustral- ya'da yaklaşık 2 milyon hektardı ve Amazon ormanlarında 40 binden fazla yangın çıktığı kaydedildi. 4. YANGINLAR: YANGIN MODELLEMESI VE YANGIN RISKI HESAPLAMASI Herhangi bir koruyucu önlemin etkinliği, sistemin korumaya hazır olup olmadığı ile belirlenir. Acil duru- mun olumsuz sonuçlarını en aza indirmek ancak doğru risk değerlendirmesi ve bu tür sonuçların doğru tahmin edilmesi ile mümkündür.Toplam acil durum sayısının sıfıra yaklaşan bir büyüklük olmadığı Rusya Federasyonunda acil durum önleme ve müdahale sisteminin etkinliğinin sorgulanması genel olarak son on yıldaki ve 2019’daki bir dizi felaketten sonra hızla yükseldi. Örneğin, Temmuz 2019'da Sibirya'da çıkan orman yangınları, alan (yaklaşık 3 milyon hektar), coğrafi enlem, yangın yoğunluğu ve yanma süresinin süresi ve karbondi- oksit emisyonları açısından önceki yıllarda çıkan yangınları geçmiştir, 2010'dan 2018'e birlikte aynı aya göre olanlar- dan daha fazla meydana gelmiştir. Doğal acil durumlarla ilgili olan orman yangınları- nın aksine, sıradan yangınlar çok büyük ölçekli değildir, ancak daha az tehlikeli de değildir. İlave olarak, kalabalık mekânlarda (kulüpler, alışveriş merkezleri vb.) çok sayıda ölüm vakasının meydana geldiği, ortadan kaldırılmasının çok zorluklar yarattığı, yangınlar istatistiklerden kaybol- mamaktadır. İnsanları kurtarmada ve yangını söndürmede ortaya çıkan bu tür zorluklar içinde, olayın meydana geldiği yerin yüksekliği (Sheeba ve Jayaparvathy, 2019), planlama karar- ları ve kaçış yollarının kapasitesi (Dulebenets, vd., 2019), panik insanların yetkin davranışlarındaki eksiklik(Cheng ve Zheng, 2019; Yang ve diğerleri, 2018) insan kalabalığının yoğunluğu (Rendón Rozo, vd., 2019), arızalı otomatik çıkış kilitleri, yetersiz aydınlatma ve duman tahliyesi (Zhu, vd., 2020; Yuan ve Tan 2011) sayılabilir. Böylece tüm bu etmenler bir bireyin yangında ölümü riskini artırabilir veya azaltabilir. Binalar ve yapılar için standartlarda belirtilen yangın riski değerlere göre, bir bireyi bina ve yapıdaki çıkıştan en uzak noktaya yerleş- tirdiğinizde (“yangın riski değerlendirmesinin hesaplan- masına ilişkin prosedür” hakkında Rusya Federasyonun 04.08.2009 tarih ve N60 sayılı Rusya Resmi Gazetesinde yayınlanan 31.03.2009 ve N272 tarih ve sayılı Hükümet kararnamesine göre bireysel yangın tehlikesi (Q 3 ), her yıl için milyonda biri geçmemelidir. Aşağıdaki durumda bireysel yangın riski gerekli şartları karşılamaktadır: Burada bireysel yangın riskinin standart değeri = 10-6 /yıl (10-6 yıl-1) Q 3 – bireysel yangın riskinin tahmini değeri. Şimdi istatistiksel verileri analiz ediyoruz ve nüfus için yangın riskinin temel değerini, Q 1 , bir vatandaş bireysel olarak yangında ölme riski Q 2 ve bireysel vatandaş için birim zamanda yangında ölme riski, Q 3 ’ü hesaplıyoruz. Yıl boyunca yangında yanabilecek bir kişi için yangın riski Q 1 ’i, her yıl için aşağıdaki formüle göre hesaplaya- cağız: Q1 = Nf / Np (2) burada Nf – yıl başına yangın sayısı; Np – nüfus. Yangında ölüm riski Q2’yi, yangın başına ölüm sayısı (her yıl için) olarak aşağıdaki formüle göre hesaplayacağız: Q 2 = Nd / Nf (3) burada Nd – yıl başına yangınlarda ölen insanların sayısı; Nf – yıl başına düşen yangın sayısı. Bir vatandaşın bireysel olarak birim zamanda (yılda) yangında ölme riskini, Q3, aşağıdaki formüle göre hesap- layacağız: Q 3 = Nd / Np (4) Burada Nd – yılda yangınlarda ölenlerin sayısı, insan- lar; Np – nüfus. ÇEVİRİ MAKALE