Yangın ve Güvenlik Dergisi 237. Sayı (Mart 2023)

28 YANGIN ve GÜVENLİK • Mart / 2023 halinde olduğu sırada malzemeleri tutuşturabilecek sıcak- lık üreten kaynaklar ölü durumda ve elektrikli cihazlar güç kaynaklarından çıkarılmış olmalıdır. Konteynırlardaki sandviç panel duvarlardaki yalıtım malzemesi taş yünü veya cam yünü gibi zor yanıcı özellikte olmadığı sürece, konteynır içindeki elektrik tesisatlarının yalıtım malzemesi ile temas etmemesine dikkat edilmeli ve elektrik kablolarının sandviç panel duvarlardan geçiş noktalarında yangın oluşmasını önleyecek detaylar oluş- turulmalıdır. Ülkemizde inşa edilen tüm bina, tesis ve yapılar için zorunlu olduğu gibi, konteynırlardaki elektrik tesisatları da; 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’ne, 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazete’de yayım- lanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’ne, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmi Gazete’de yayım- lanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’ne ve ilgili diğer yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tesis edilmelidir. Konteynırlarda ısıtma ihtiyacı için mümkünse merkezi bir ısıtma sisteminden üretilen sıcak sulu ısıtma sistemi tesis edilmeli, bunun mümkün olmadığı durumlarda elektrikli ısıtıcılar tercih edilmelidir. Yakıt yakan soba veya benzeri cihazların doğrudan konteynır içerisinde yer alması, özellikle bu mahalde uyuyan insanlar için sobanın yanar halde olmadığı durumlarda bile son derece tehlikeli- dir. Konteynırların uyuma maksatlı olmayan bölümlerinde soba veya benzeri yakıt yakan cihazlar kullanılması halinde, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönet- melik’in sobalar ve bacalarla ilgili 58.maddesinde yer alan kurallara uyulmalıdır. Sobaların üzerine kurulduğu döşeme malzemeleri arasında yanıcı yapı malzemeleri mevcutsa, sobanın altına metal kaplı tabla, mermer veya benzeri mal- zeme konularak kurulum yapılmalıdır. Soba borularının duvarlardan geçiş noktalarında yangın oluşumunu engelle- yecek malzemeler ve detaylar kullanılmalıdır. Odada baca yok ise soba borusu; sac konan pencereden çıkarılıp, saçaktan 25 cm açıkta ve 50 cm yüksekte ve ucunda şapka kullanılarak kurulmalı, boruların birleştiği yerler çember ile kapatılıp, bu çemberden duvar ve tavana bağlanmak suretiyle, birbirinden ayrılması ve devrilmesi önlenmelidir. Kullanım sırasında soba kapakları açık bırakılmamalı, altında ve yanlarında odun, çıra, kömür, kibrit, benzin, gaz ve benzeri yanıcı ve parlayıcı madde bulundurulmamalıdır. Sobanın içindeki ateş, gerektiğinde kapaklı mangala alınmalıdır. Sobalar kullanılmadığı mev- simde kaldırılmalı veya kapaklar açılmayacak şekilde telle bağlanmalıdır. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’in 109.maddesinde LPG tüplerinin kullanı- mıyla ilgili hükümleri yer almakta olup, bu kapsamda LPG tüplerinin ve bu tüplerle birlikte kullanılan cihazların uyuma mahallerinde bulundurulması yasaktır. Bu nedenle konteynırlarda pişirme ihtiyacı için öncelikle elektrikli pişirme cihazları tercih edilmelidir. Konteynırların uyuma maksatlı olmayan bölümlerinde LPG yakan pişirme cihazlarının kullanılması halinde, tüp ile cihaz arasında; bağlantı noktaları kelepçe ile sıkılmış en fazla 150 cm uzunluğunda ilgili standartlara uygun eksiz hortumlar kullanılmalıdır. Tüplerin değiştirilmesinde gaz kaçaklarının kontrolü için bol köpürtülmüş sabun kulla- nılmalı ve kesinlikle ateş ile kontrol yapılmamalıdır. Boş tüplerin dolu tüplerle değiştirilmesi, tüp satan bayilerin eğitilmiş elemanları tarafından ve bayilerin sorumluluğu altında yapılmalıdır. LPG tüpleri dik konumda kullanıl- malı ve tüplerinin konteynır içinde bulundurulması kaçı- nılmaz ise, tüpün bulunduğu bölümün havalandırılması sağlanmalıdır. Tüplerin konulduğu yerin doğrudan doğ- ruya güneş ışınlarına maruz kalmaması ve radyatörlerin, soba veya benzeri ısıtıcıların yakınına tüp konulmaması gerekir. Konteynır içindeki pişirme ve ısıtma cihazlarının yakınında ve etki alanında kolayca tutuşabilecek yapı mal- zemeleri ve iç kaplamalar kullanılmamalıdır. Çadırlardan/Konteynırlardan Çıkışlar Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetme- lik’e göre bodrum katlar dahil 4 katı geçmeyen konutlar ile tek evler, ikiz evler ve sıra evler gibi konutlarda kaçış mesafesi aranmaz ve tek çıkış yeterli görülür. NFPA kod ve standartlarında ise yağmurlama (sprinkler) sistemi ile korunan konutlar hariç olmak üzere tek katlı yapılar dahi olsa, konutların her bir yatılan birimi için, konut giriş kapısına normal ulaşım güzergahına alternatif olarak yatılan birimden bir pencere ile sokağa veya balkona geçiş yapılmasına eşdeğer veya daha iyi kabul edilebilecek bir alternatif kaçış yolu olması istenir. Çadırlar/Konteynırlar Arası Mesafe Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetme- lik’te binalar arasındaki emniyet mesafeleri daha ziyade akaryakıt istasyonları ya da yanıcı parlayıcı sıvılar gibi tehlikeli maddelerin depolandığı tanklar ve depolama binaları için tarif edilmiş olup, konut olarak kullanılan konteynırlar arasındaki mesafe için doğrudan bir değer tanımlanmamıştır. Konuyla ilgili olarak NFPA kodlarında verilen bilgiler ışığında, gerek çadırlar arasında gerekse dış duvarlarında yangın dayanım özelliği bulunmayan konteynırlar arasında en az 3 m mesafe bırakılmasını önermekteyiz. GÜNCEL