aydınlatma sağlanmış olur; su pompalarının çalışması devam eder; asansörler iki kat arasında kalmaz; itfaiyenin duman dolu odalar içindeki çalı şmal arı kolaylaşır. Sarkan kabloyu tutmak tehlikelidir ve kesinlikle el sürülmemelidir. Yangın bölgesindeki bütün demir kısımlar gerilim altında olabilir. Bu nedenle, yalnız elektrik kabloları ve cihazlarında değil, gaz ve su borularından, çatı oluklarından ve demir çitlerden uzak durulmalıdır. Yangın sırasında, elektrik tesisatlarındaki değişiklikler uzman kişiler tarafından yapılmalıdır. Yalnız acil durumlarda yani insan hayatı söz konusu ise veya söndürme işlemini zorlaştırıyorsa alçak gerilim altındaki kablolar kesilebilir veya kısa devre yaptırabilir. Bu işlemler elektrik idaresi personeli tarafından yapılmalıdır. Yüksek gerilim tesislerine yalnızca söndürme işlemine katılan kişiler yetkili uzman personelin nezaretinde girmelidir. Yere düşmüş hatların çevresi tehlikelidir. Bu yüzden yere düşmüş hatlara elektrik idaresi yetkilileri bu bölgeyi serbest bırakana kadar 1O metreden fazla yaklaşılmamalıdır. Bir elektrik tesisatına tekrar elektrik verilmeden önce tesisatlar uzman bir kişi tarafından kontrol edilmelidir. Elektrik Yangınları Söndürme Malzemeleri E lektrik tesisatındaki yangınlar, yeterli emniyet mesafesi bırakılarak su ile de söndürülebilir. Kullanılacak söndürme maddesinin kullanılacak yere göre seçilmesi gerekir. Bil g i-işlem merkezleri gibi yerlerde devrelere tozla veya aşırı soğuma ile zarar vermeyecek gaz söndürücüler (FM-200, Inergen, NAF vs) kullanılmalıdır. Elektrik odalarında karbondioksitli söndürme cihazlarının kullanılması uygundur. Genel olarak; yangın çıkan yeri kurtarmak yerine yangının diğer kısımlara geçişin önlenmesi planlanmalı ve yangın çıkan yer gözden çıkarılmalıdır. Küçük bir bölüme zarar vermeyelim derken büyük yerlere zarar verilebi l eceği unutulmamalıdır. Kimyasal kuru toz veya karbondioksit kullanılacaksa alçak gerilimlerden en az 0.5 m mesafeden müdahale edilmelidir. Zaten normal söndürme işleminde yangına daha fazla yaklaşılmaz. Özellikle 220 V gerilimlerden karbondioksitli ve kuru tozlu cihazların kullanılabileceğini söylemek mümkündür. Yüksek gerilim hatları için, ABC tozları yalnızca gerilim dışı bırakılmış iç tesisat hatlarında püskürtme su için geçerli ol an mesafeler bırakılarak kullanılabilir. Yüksek gerilim tesisatlarında karbondioksit kullanılması halinde benzer şekilde aşağıda püskürtme su için verilen mesafeler esas alınma lıdır. Su ile söndürme yapılmasında söndürme yapan kişi ile elektrik olan kısımların arasında bırakılacak mesafe çok önemlidir. Alçak gerilim tesisatlarında; püskürtme lansıile her duromda 0.5711 çelik-borulu ------------- YANGIN VE GÜVENLİK 12 mm direk lans ile normal izole edilmiş tesisatlara 1 m, açık tesisatlarda 3 m mesafeden müdahale edilirse bir risk oluşturm az. Yüksek gerilim hatl arında püskürtme !ansı ile; 30.000 V'luk gerilime 2 m, 110.000 V'luk gerilime 3 m, 220.000 V'luk gerilime 4 m, 380.000 V'luk gerilme 5 m mesafeden müdahale edilmelidir. Çapı 12 mm olan çelik borulu direkt lansla; 30.000 V gerilme 8 m mesafeden su sıkılmalıd ır. Alçak gerilim hatlarında ve yüksek gerilim hatlarında; çelik borulu 12 mm'den daha büyük lans kullanılacaksa gerilim hatlarında alınacak mesafe 12 mm çapının üstündeki her mm için 0.25 m artmal ıdır. Çapı 22 mm olan B !ansı kullanılacaksa, bırakılacak mesafe ilave olarak 2.5 m daha büyük ol malıdır. Anfiriz veya köpüklü su veya elektrik akımını iletebilen sıvılar yalnız gerilim altında olmayan hatlara sıkılabilir. Hava köpüğü kullanılacaksa su için geçerli olan mesafeler alınabi l i r. Fakat iletken bir zemin meydana getiren hava köpüğü gerilim altında olmayan tesisatlarda kullanılmalıd ır. Müdahale noktasına ulaşmak için kullanılan özellikle metal merdivenler yangın ve kaza yerinde büyük tehlike oluşturur. Merdiven dayamasında, özellikle uzatma, çevirme ve yer değiştirmeler ağır kazalara neden olabilir. Merdivenler temas noktal arında en az I m uzaklığa dayanmalı, taşınabilen merdivenler şüpheli yerlerde kullanılmamalı serbest duran merdivene yük binmesinden veya rüzgarın sallanmasından dolayı merdivenin ucu gerilim altındaki hava hatlarına kolayca yaklaşabileceği unutulmamalıdır. Islanmış elbise ve iletme gücü olan aletler kapatılmamış gerilim hatları ile temas ettirilmemelidir. Elektrik Yangınlarında İlk Yardım Gerilim altındaki tesisatlarda temas durumunda ölüm tehlikesi olabilir. Kazazadeye yardım edecek kişinin de çarpıtmamas ı için ilk önce elektrik akımı kesilmelidir. Elektrik kesilmiyorsa veya kesebilecek deneyimli kişi yoksa kazazade iyi izole edilmiş (kuru odun, kuru elbise, lastik zemin) bir yerden destek alınarak kablo ve makinadan uzaklaştırılmalıdır. Açık vücut kısımlarına çıplak elle dokunulmamalı, kuru battaniye ve elbise veya eldiven kullanılmalıd ır. Yüksek gerilim hatlarında elektrik idaresinin uzman kişilerinden başkasının kazazedeye yaklaşılması bile tehlikelidir. Kazazade, elektrik hattından uzaklaştırıldıktan sonra yeniden hayata döndürme işlemi hemen yapılmal ı , çıkan elbise parçalarının açılmasına büyük önem verilmelidir. Kişilerin yanan elbiselerini söndürmek için su, karbondioksit veya söndürme battaniyeleri kullanılabil ir. Acil durumlarda normal battaniye ile sarmak bile yararlı olabilir. Toz söndürücüler de ku ll anılabilir, fakat halojenli söndürücüleri iltihap oluşturabileceğinden kullamlmamahd1r. • 19 SAYI24 -----------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=