1 1 1 HABITAT il KENT ZiRVESi Dünyanın tüm yerleşimlerini insanlar için sağlıklı , güvenli adil ve yaşanabilir kılmayı amaçlayan bir dünya zirvesi olan Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Konferansı Habitat II Kent Zirvesi'nin Proje Koordinasyon Birimi Sivil Toplum Kuruluşları Forumu Bağlantı Direktörü Sayın Şule N. AYTAÇ ile sizin için görüştük. Yangın ve Güvenlik : Kentleş111e ve kentleş111enin yarattığı sorunlar,? yoğunlaşan BM İnsan Yeıieşimleıi Konferansı Habitat II'nin oluşumundaki ana etkenlerden bahseder misiniz? ş. N. AYTAÇ : Habitat, doğal yerleşim dokusu olarak tanımlanıyor. İnsanın doğal yerleşim çevresi anlamında kullanı lıyo r. Habitat I, 1976 yılında Kanada'nın Vencouver kentinde gerçekleştirildi. Temel sorun dünyada herkese bir barınak sağlanması idi. BM Konferansl arı genelde tüm dünyayı ilgilendiren küresel ya da evrensel sorunlara bir çözüm aramak için düzenleniyor. Bu konferansların sonunda bazı kararlar alınıyor; kararlar, imza atan tüm ülkeleri bağlayıc ı oluyor. Vencouver'den bu yana geçen 20 yıl gösterdi ki ne herkesin barınabileceği bir yer var, ne de kentlerimizde ve diğer yerleşim birimlerinde bunun ge rek tirdiği yönetim biçimi söz konusu. Habitat II, insan yerleşimlerine ilişkin tüm sorunları gündeme getirecek ve tartışma ortamı yaratacak. İnsan yerleşimleri ekonomik, kültürel, doğal sorunların, çevre ve insan ilişkileri sorunlarının tamamının kesiştiği yerde bulunuyor. 1992 yılında Rio'da toplanan Çevre Konferansı'nın konuları da gündemde. Ancak o toplantıda meseleye sadece çevre sorunları açısından bakılabiliyordu. İnsan yerleşimleri konferansında ise "çevre" konulardan sadece biri durumunda. Yangın ve Güvenlik :Habitat U Zirvesi için Tüı*iye'nin ev sahibiolma talebine zamangünde111egeldi?HabitatU'nin BM tarafından beliıien111iş ana temalarından bahseder 111isiniz? Ş. N. AYTAÇ .Habitat II'nin toplanmasına Rio'daki Çevre Konferansı'nd a karar verildi ve Türkiye'nin konferansa ev sahipli ği yapma konusunda aday olması gündeme geldi ve ev sahipliğ i Türkiye'ye verildi. Büyük bir ihtimalle yüzyılın en son BM Konferansı veya zirvesi olarak böyle büyük bir olaya ev sahipliği yapma şansına sahibiz. Tabii hem bir, şans ve fırsat hem de büyük bir yük. Habitat II'nin 4 temel teması var. Bu temalar insan yerleşim birim lerinin daha adil, daha sağlık lı, daha güvenli ve daha yaşanabilir kılınması. Yangın ve Güvenlik : Habiwt II'nin dünyanın ve insan yerleşimleıinin daha yaşamlır kılm111ası konusunda hükümet ve devletlere getirdiği yük nedir?Habitat ll'nin SivıJ Toplum K uruluşfaı(STK) açısmdan önemine değinir misiniz? Ş. N. AYTAÇ : 201 O yılına gelindiğinde dünya nüfusunun yarısının kentlerde yaşayacağı varsayılıyor. Yönetimlerin çözüm üretme ve bunları uygulama kapasitesi belli. Bununla sorunların büyüme hızı arasında inanılmaz bir uçurumun giderek çoğaldığını görüyoruz. Kentleşme oranı arttıkça megapollerden bahsediyor olacağız. Kentlerimizi ve insan yerleş im birimlerimizi bugünkü anlayışla yönetmeye devam edersek yaşadığımız sorunlar daha da artacak. Bu nedenle Vencouver'deki Habitat I Zirvesi'nde ana eksen devlet o rg a nl arı ve hükümet temsilcileri üzerineydi. Yani onların bu sorunlara çözüm getirmesi bekleniyordu. Geçtiğimiz dönemde görüldü ki, hükümet ve devletler bu sorunları çözmekte artık yetersiz kalıyor. Aynı zamanda dünyada bir sivil toplum gelişmesinin olduğu görüldü. Sivil toplum ve onun temsilcileri yaşadıkları çevre üzerinde söz ve sorumluluk sahibi olmak istiyorlar. 21.yy'ın kentlerinin eskiden olduğu gibi uygarlığın geliştiği, ekonominin büyüdüğü bir motor güç olan birimlere dönüştürülmesi konusunda insanların üzerinde muazzam bir yük var. Netice olarak hükümet ve devletlerin sorunlara çözüm getirmemesinden dolayı bu işin ortaklar vasıtasıyla yürütülmesi konusunda BM nezdinde bir karar alındı. Ortaklarımız yerel yönetimler, sendikalar, özel sektör, kar amacı gütmeyen vakıfl ar, parlamenterler, her türlü sivil toplum kuruluşu, Habitat'ın konularında fikir ve ürün üretmiş, çaba sarfetmiş akademisyenler, bu konuda çalışan profesyoneller, mimarlar, şehir plancıları vb, cemaat lide rle ri diyebileceğimiz, mesela bir köyde sözü en çok dinlenen veya o köyün sözcüsü olan yaşlı kişi vb. olacak. Tüm bu kişilerin hükümetlerle beraber, öncelikle sorun l arı tanımlamaları, çözüm üretmeleri ve uygulamada sorumluluk almaları gerekiyor. Dolayısıyla ortakların söz sahibi olabilmeleri için yeni bir yapılanma gerekti. Yangın ve Güvenlik : BM Konferansı bünyesinde yapıl,w toplantılaıdan biıi olan STK Forumu nelen· amaçlıyor? Ş. N. AYTAÇ: BM Konferansı'nda iki büyük toplantı yapılıyor. Yalnız resmi delegasyonun katıldığı konferans bölümünde hükümet temsilcileri sorunları tartışıp çözüm bulurlar, bunlar BM kararları olarak çıkar ve tüm katılımcıları bağlayıcı olur. Diğer taraftan STK'nın görüşlerini bildirdiği forumlar yapılır. STK Forumu'nda o yılki BM Konferansı'nın belirlediği konular tartışılır. Onlar da çözüm önerileri geliştirirler. Ancak bunları resmi kanada resmen ulaştırabilme şansları yoktur. Sadece çeşitli lobi faaliyetleri ve basın yoluyla delegasyonu etkilemeye çal ışırlar. Habitat'ta ilk defa bu durum değişti. Çünkü ortaklar resmen tanınmış oldu. Bu toplantıların yanında Komite II adında bir toplantının yapılması kararlaştırıldı. Konferans Vadisi dediğimiz bölgede (Lütfi Kırdar Kongre Salonu, Cemal Reşit Rey Konser Salonu, Muhsin Ertuğrul Sahnesi, Harbiye Kültür Merkezi, Askeri Müze, Hilton Convention Center, Açıkhava Tiyatrosu, İTÜ Taşkışla Binası ve AKM'nin bulunduğu alan içinde) 3-14 Haziran 1996 tarihlerinde resmi konferans, 30 Mayıs-14 Haziran 1996 tarihlerinde ise STK Forumu toplanacak. Ayrıca tüm ortakların kendi foruml arı olacak. Ortaklar ile resmi kanadın temsilcilerinin biraraya geleceği Komite II için
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=