Yangın ve Güvenlik Dergisi 240. Sayı (Temmuz-Ağustos 2023)

YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2023 kında b lg vermekted r. Basınç değerler , b naların kulla- nım amacına göre hang durumlarda hesaplama yapılacağı, projelend rme esasları, hesaplamalar, algılama-uyarı-kontrol s stemler ve testler n nasıl yapılacağı da dâh l gen ş kap- samlı olarak basınçlandırma s stemler hakkında gerekl l kler sunar. Ayrıca hesaplamada gerekl olan sızıntı alanlarına da r tablolar bu standartta bulunab lmekted r. BS 12101- 6:2005 Standardı daha çok Avrupa ülkeler nde ve Orta- doğu ülkeler nde stenmekted r. Ülkem zde zorunlu olmasa da kapsamından yararlanmak gerekmekted r. Ülkem zdek yönetmel kle nasıl ortak olarak ele alınab leceğ sonuç bölü- münde ele alınacaktır. Standartta lk olarak b naların kategor k olarak yangın anında basınçlandırma s stemler n n hang senaryoya göre b r çalışacağına da r b r sını andırma bulunmaktadır. Altı farklı basınçlandırma t p nde nceleme yapılmakta ve açık kapı sayısı ve açık kapıdan olması gereken hava hızı ve basınç farkları bu senaryolara göre bel rlenmekted r. Sınıf- lama özell kler Ç zelge 3.’de, sını ara göre gerekl değerler Ç zelge 4.’de ver lm şt r. A sınıfı s stemler, b nalarda yangın tehl kes doğrudan etk lemed ğ sürece tahl ye olmayacağı senaryosunu fade etmekted r. B na ç nde kalmanın daha güvenl olduğu varsayılan b nalar ç n geçerl d r. B sınıfı s stemler, kaçış ve tfa ye müdahales sırasında yangınla müca- dele alanlarının dumandan etk lenmes n önlemek amacı le bel rlenm şt r. C sınıfı s stemler se b nanın yangın alarmı sonrası eş zamanlı tahl ye ed leceğ durumda basınçlandırma s stem n n nasıl çalışacağını göster r. D sınıfı s stemler, otel ve pans yonlar g b b nada yaşayanların daha çok uyuyacağı b nalardak senaryoya göre bel rlenm şt r. Bu s stemde, b nayı tanımayan nsanların daha uzun sürede tahl ye ed leceğ öngörülerek açık kapı sayısı ver lm şt r. E sınıfı s stemler, yangın anında b nadak nsanların aşamalı olarak tahl ye ed lmes , bu sebeple yangın gel ş rken b nada daha uzun süre kaçış yolunun kullanılacağı b r senaryoda basınçlandırma s stem n tanımlamaktadır. F sınıfı s stemler se B sınıfı s stemlere benzer şek lde kaçış yollarında tfa ye müdahales sırasında dumanla mücadeleye göre bel rlenm şt r [4]. Standartta beş nc bölümde basınçlandırma s stem özel- l kler genel anlatılarak başlanmıştır. Özet olarak: 1. Hava beslemes n n dumanla k rlet lemeyecek şek lde konumlanması gerekmekted r. 2. Basınçlandırılmış alanın 60 Pa değer n geçmemel d r. 3. Kapı koluna uygulanması gereken kuvvet 100 N’dan fazla olmamalıdır. 4. 60 Pa değer n geçmemek ç n aşırı basınç damper uygun şek lde hesaplanarak kullanılab l r. Ayrıca frekans kontrollü fan veya damperler le de sağlanab l r. Frekans kontrolü kullanıldığı durumda, b r kapının açılması veya kapanmasından sonra 3 s ç nde hava besleme gereks n m n n %90’ını sağlaması gerekmekted r. 5. Basınçlandırılmış ve basınçlandırılmamış alanlar ara- sında otomat k kapatma mekan zma kapılar olmalıdır. 6. Aynı b nada basınçlandırılmış ve basınçlandırılmamış k merd venkovanı varsa, basınçlandırılmamış alana duman g rmeyeceğ göster lmel d r. Şu koşullar d kkate alınmalıdır: a. Basınçsız merd venkovanı hava g ren kapıdan k kat büyük havanın kaçab leceğ b r açıklıkla basınçlandırılmış merd venkovanından ayrılır. b. Akış anal z le basınçlandırılmamış merd venko- vanına duman kaçmayacağı göster lmel d r. 7. Her basınçlandırılmış kaçış yolu kend bağımsız hava beslemes ne ve basınçlandırma s stem ne sah p olmalı- dır. 8. 11 m’den az olan b nalarda basınçlandırılmış merd ven- lerde tek b r hava besleme noktası kabul ed leb l r. 9. 11 m’den yüksek b nalarda hava besleme noktaları eş t olarak dağıtılmalı ve k besleme noktası arası mesafe en fazla üç kat yüksekl ğ olmalıdır. dL]eOJe %6 2 0 - 200 6tDQGDUG×QD J|Ue ELQD s×Q×ÁDQG×UmDs× > @ 6LVWeP 6×Q×ÁDU× gUQeN KXOODQ×P YeUOeUL A 6×Q×I× 6Lstem .Do×ü-%LQDGD NoUuQmD % 6×Q×I× 6Lstem .Do×ü Ye \DQJ×QOD mFDGeOe & 6×Q×I× 6Lstem (ü zDmDQO× tDKOL\e \oOu\OD NDo×ü ' 6×Q×I× 6Lstem .Do×ü-8\Nu ULsNL ( 6×Q×I× 6Lstem AüDmDO× tDKOL\e \oOu\OD NDo×ü ) 6×Q×I× 6Lstem <DQJ×QOD mFDGeOe sLstemL-.Do×ü dL]eOJe %6 2 0 - 200 6tDQGDUG×QD J|Ue ELQD s×Q×ÁDQG×UmDs× > @ 6LVWeP 6×Q×ÁDU× +DvD +×]× KULWeUL %DV×Qo )DUN× KULWeUL '×ü .DS× Ao×N úo .DS× 6D\×s× +DYD +×z× '×ü .DS× Ao×N úo .DS× 6D\×s× %Ds×Qo )DUN× A 6×Q×I× Sistem K 1 0 m/s - - - % 6×Q×I× Sistem A 2 2 00 m/s - - - & 6×Q×I× Sistem K 1 0 m/s A 0 0 3D ' 6×Q×I× Sistem A 1 0 m/s A 1 0 3D ( 6×Q×I× Sistem A 2 0 m/s A 2 0 3D . .DSDO× A Ao×N MAKALE