Yangın ve Güvenlik Dergisi 240. Sayı (Temmuz-Ağustos 2023)

43 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2023 MAKALE lanımı yönetmel k ve standarttak maddeler ortaklaştırılarak şu şek lde özetleneb l r: 1. Yangın sırasında kapanması gereken kapıların ve d ğer açıklıkların kapatılması, k l tl tutulan kapıların ve turn - keler n açılması, aydınlatma kontrolünün yapılması, ac l durum asansörler dışındak asansörler n engellenmes ( tfa ye kontrolünde kullanım har ç) ve gerekl yerlere otomat k haber ver lmes gerekmekted r [3]. 2. S stem n hava em ş ne duman algılayıcı konması ve duman algılandığında fanın otomat k olarak durdurul- ması gerekmekted r [3]. 3. Basınçlandırılmış alanda 60 Pa değer n geçmemek şarttır. Bu şartı sağlamak ç n frekans kontrollü damper ya da fan veya aşırı basınç damper kullanılab l r. Frekans kontrolü kullanılıyorsa b r kapının açılması veya kapanmasından sonra 3 s ç nde hava besleme gereks n m n n %90’ının sağlanması gerekmekted r [4]. 4. Algılama ve uyarı s stemler yangın bölges n tesp t edeb l- mel d r. Noktasal otomat k duman dedektörler kullanıl- malı, dedektörler n yangını algılamasından sonra 60 s ç n basınçlandırma s stem çalışır duruma gelmel d r. S stem çalıştığında otomat k olarak açık konumda k l tlenmel d r (yetk l personel har ç k mse açamamalıdır) [4]. 5. S stem elle kapatılab lmel d r, kapatma-açma anahtarı b na g r ş yakınlarında bulunmalıdır [4]. Basınçlandırılmış alanlarda sağlanması gereken basınç farkı ve açıklıktan geçmes gereken hava hızı standart ve yönetmel kte açık kapılar durumunda farklılık göstermek- ted r. Kapalı kapılar durumunda Ç zelge 5.’dek değerler olduğu g b kullanılab lmekted r. Açık kapılar durumunda se yönetmel k değerler daha yüksek olduğu ç n 15 Pa basınç farkı ve 1 m/s hava hızı kr ter n n kullanılmasında gerekmekted r. Kapıya uygulanması gereken maks mum kuvvet değer aynı şek lde yönetmel kte daha fazla bel rt ld ğ ç n 110 N olarak bel rlenmel d r. Fark basınç sensörünün kullanımı le lg l yönetmel k ve standartta detaylı b r b lg bulunamamıştır. Genel olarak b r adet sensör kullanımı le s stemler kurulmaktadır. Doğru b r hava beslemes le b r adet sensörün sorun yaratmayacağı düşünülmekted r, fakat daha doğru b r s stem ç n BYKH- Y’de bel rt len basınçlandırılması zorunlu b na yüksekl ğ olan 51,50 m yüksekl ğ n 1,5 katı olan 77,25 m yüksek olan b nalarda 2 adet fark basınç sensörü kullanılması ve her- hang b r nden gelen değer n sten len değer altında kalması durumunda s stem n çalışması, üstünde kalması durumunda s stem n durdurulması senaryosu öner leb l r. B ld r de BYKHY ve BS 12101-6:2005 standardı nce- lenerek, eks k noktalara öner ler yapılarak tekn k olarak daha doğru ve etk n b r basınçlandırma s stem kurmak ç n neler yapılab leceğ tartışılmaya çalışılmıştır. Kapsamlı şek lde yönetmel k ve standartlar ncelend ğ nde, bütünlüklü b r s stem olarak ele alarak çözüme g d lmeye çalışıldığında doğru ve etk n b r s stem kurulab lecekt r. Konfor şartlarının sağlandığı s stemlerden farklı olarak basınçlandırma s stem- ler hem yangın bölges ndek nsanların kurtulmasına hem de müdahale ek pler n n etk n şek lde yangına müdahale etmes ne yarayacağı unutulmamalıdır. n KAYNAKLAR [1] Türk ye İstat st k Kurumu, 2021. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt S stem Sonuçları. [2] Counc l on Tall Bu ld ng and Urban Hab tat, 2022. Countr es by Number of 150m+ Bu ld ngs. [3] T.C. Resm Gazete, 1 Kasım 2007, sayı:12937. [4] BS 12101-6, 2005. Smoke and Heat Control Systems -Part 6: Spec f cat on for pressure d erent al systems-K ts. EN GÜNCEL HABERLERE HIZLI ULAŞIN www.yang nguvenl k.com.tr