Yangın ve Güvenlik Dergisi 240. Sayı (Temmuz-Ağustos 2023)

YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2023 MAKALE dığı mahallerde noktasal duman dedektörler ç n gerekl olan elektr k tes satına gerek yoktur. (Res m 5) %DN×P KROD\O×ù× Noktasal dedektörler n aks ne ASD s stem nde b rçok dedektör yer ne sadece VESDA dedektörünün olması s stem ç n gerekl olan bakım çalışmalarını çok kolaylaştırmakta- dır. Z ra b r ASD dedektörü yaklaşık 2000 m2’l k b r alanda koruma yapab lmekted r. Halbuk bu büyüklüktek b r alanda deal şartlarda m n mum 20 noktasal dedektör kullanılmalıdır. Bu sayı tavanın m mar yapısı ve yüksekl k le daha da artab l r. Bu farklılık bakım ç n geçen süre ve mal yetlerde öneml b r tasarruf ve güven l rl k sağlamaktadır. 0RQWDM KROD\O×ù× Daha önce de bel rt ld ğ g b pahalı olmayan PVC borular aracılığıyla s stem n montajını yapmak kolaydır. Ayrıca bükü- leb l r daha nce borular le ulaşılamayan küçük mahallere ve c haz kab nler çler ne kadar g r lerek yangın durumunda ortaya çıkan dumana mümkün olduğunca yakın olunab l r. 0DOL\eW Bütün bu faktörler göz önüne alındığında endüstr yel tes slerdek şletme ç n özel öneme sah p yerlerde ASD uygu- lamasının oldukça öneml tasarruf sağladığı görülmekted r. Daha da öneml s ASD yangını daha başlangıç aşamasında yakaladığından şletme ç n çok öneml olan madd ve manev değerler de yangına karşı koruyarak yangın sırasında ortaya çıkan kayıpları m n mumda tutmaktadır. )LEeU 2SWLN 'RùUXVDO YDQJ×Q AOJ×ODPD 'eGeNW|U F/o LHD EQGVWUL\eO 7eVLVOeU Ve )DEULNDODU·GD KXOODQ×P× A GLULü Endüstr yel tes sler ve Üret m alanları, Fabr kalar yangın yükü ve yangın r sk çok yüksek b nalar sınıfındadır. Bunun en büyük neden Endüstr yel tes sler oluşturan b nalarının ç nde bulunan yüksek enerj l Trafolar, Jeneratör odaları, Elektr k Panolarının olduğu fabr kanın çeş tl noktalarına dağılmış Elektr k Odaları ve Yüksek veya Alçak akım taşıyan kablo yol- ları ve kablo galer ler , Fırınlar, Soğuk hava depoları, Neml , Rutubetl mahaller, üret m n yapısına göre Tozlu veya H jyen/ Tem z ortamlar, patlamaya neden olab lecek gazların veya aero- sol buharlarının bulunduğu Ex ortamlar olmasıdır. Bu nedenle Endüstr yel tes slerde elektr k kabloları yüksek ger l m altında çalıştıkları ç n üzerler nde sürekl b r yüksek elektr k akımı ve bu akıma bağlı olarak görecel olarak çevreler ne ısı yayılımı yapmaktadırlar. Bu ısı yayılımını tak p etmek İşletme ç n çok öneml d r. Z ra normal n dışında oluşacak b r sıcaklık değ ş k- l ğ (∆T) İşletme ç nde b r şeyler n doğru g tmed ğ n göster r. Eğer Endüstr yel Tes sler ve Fabr kaları oluşturan b naların bell bölgeler nde ve mahaller nde ısı prof l n on-l ne zleme şansı olursa bu tes slerde oluşab lecek b r yangını daha başlamadan çok erkenden başladığı noktada yakalama şansımız olacaktır. 2000 l yılların başında yangın algılama sensörü olarak p yasaya çıkan f ber opt k doğrusal yangın algılama dedektörü (kısaca F/o LHD) Endüstr yel tes slerde ve Fabr kalarda aşağıda bel rt len tekn k özell kler ve üstünlükler sayes nde çok başarılı b r şek lde kullanılmaktadır. % ) R L+' QLQ EQ gQePOL 7eNQLN g]eOOLNOeUL 1. S stem sadece 2 ana parça- dan oluşur. 1-DTS Ün tes ve 2-F ber sensör kablo. 2. S stem f ber opt k kıl ç nde hareket eden laser ışığının ortamda oluşan sıcaklık değ ş kl kler nden dolayı kırılması ve deforme olması prens b le çalışır. Bu amaca ulaşmak ç n OTDR ve Raman Teknoloj ler kullanılmaktadır. 3. Sahada h çb r elektron k c haz, b leş k devreler, modül kullanılmaz. 4. B na ç nde f ber sensör kabloyu her noktaya, mahale monte etmek mümkündür ve çok kolaydır. Yangın oluşmasının mümkün olacağı yerlere mümkün olduğunca yakınlaştıra- rak monte ed lmes mümkündür. Kısacası yangının çıkma ht mal n n yüksek olduğu bölgelerde ve r skl mahallerde h çb r sakınca olmadan monte ed leb l r. Örnek olarak; trafoların etrafına, elektr k panoların altına veya pano ç nde herhang b r bölgeye, asma tavan/yükselt lm ş döşeme çler ne, kablo tavaları ve/veya kablo galer ler n n ç ne, şletme ç n çok öneml olan mak naların çevres ne veya depolarda raf aralarına monte etmek çok kolaydır. Resim 5. ASD Borulamasında Esnek Bir Uygulama Örneği