Yangın ve Güvenlik Dergisi 240. Sayı (Temmuz-Ağustos 2023)

YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2023 MAKALE katlarının bulunduğu Mahaller 4. Üret m Alanı 5. Depo Alanı 6. Yardımcı İşletme B naları (Odaları); Su deposu, Reaktör, Akü Odası g b . ' EQGVWUL\eO 7eVLVOeUGe KXOODQ×ODQ YDQJ×Q AOJ×ODPD 7eNQRORMLOeUL Endüstr yel Tes s ve Fabr kaların yangın algılama s stem uygulama projeler n nceled ğ m zde yukarıda bel rt len mahal- lerde kullanılan yangın algılama teknoloj ler n n genel durumu rdelersek; 1. Tes s ç ndek her mahalde farklı yangın algılama teknolo- j ler kullanılmaktadır. 2. Bu teknoloj ler n tamamı örneğ n (noktasal adresl duman veya mult duman/ sıcaklık, ışın t p duman, hava emmel duman, alev dedektörler g b ) hassas elektron k devrelere sah pt rler ve sıkça bakım / serv s h zmet ne ht yaç gös- ter rler. Z ra bu algılama c hazlarının sensör hücreler ve devreler çok çabuk k rlen rler. Bu algılama dedektörler özell kle Trafo ve Elektr k Oda- larındak yüksek Elektromanyet k etk leş mden dolayı veya Fabr ka proses n n yarattığı koroz f çevre şartlarından (buhar, yüksek ısı, tozlu, k rl , aerosol gazlar vs. dolayı, çalışma ömür- ler de görecel olarak d ğer T car B nalarda (Otel, Motel, İş merkez , Hastane g b ) kullanıma göre çok daha azdır. B rkaç yıl ç nde arızalanarak değ şt r lmek durumunda kalmaktadırlar. Yukarıda ‘’C’’ maddes nde bel rtt ğ m z bölümler tek tek nceled ğ m zde; 1. Trafo ve Elektr k Pano Odaları: Bu mahallerde genell kle gazlı söndürme s stemler kullanılmakta (Trafolar da CO2, Elektr k Odaların da FM200, Novec g b ) dolayısı le Sön- dürme s stemler nde çapraz zon olarak 1. Zon ç n sab t b r sıcaklıkta er yen tell konvans yonel LHD dedektörü ve 2. zon ç n genell kle duman dedektörler veya alev dedektörü kullanılmaktadır. Öner m z hem 1. zonda hem de 2. zonda konvans yonel LHD yer ne F/o LHD kullanılmasıdır. Trafo’da veya Elektr k Pano odalarında herhang b r sabotaj yoksa yangın an den çıkmaz. Trafo / Elektr k Pano Odalarında yangın zaman ç nde elektr k ek pmanlarındak yorgunluk, hatalı bağlantı veya çevre şartlarından dolayı oluşan yıpranma ve yorgunluk, yangının başlamadan öncek lk safhasında Trafo ve Elektr k Panolarında hararet n artmasına neden olur. Bu süre oldukça uzun b r süreçt r ve mevcutta kullanılan algılama teknoloj ler le ortamda oluşan sıcaklık değ ş kl kler kes nl kle algılanamaz. F/o LHD sah p olduğu algılama teknoloj s le yangın başla- madan önce Trafo da veya Elektr k Panolarında herhang b r nedenden dolayı oluşacak hararet yakalayab lmekted r. Ayrıca Endüstr yel Tes s ç ndek tüm Elektr k Ek pmanlarının çevre- s ndek ortamın sıcaklığını on-l ne zlemekte ve Scada s stem üzer nden sürekl olarak bu sıcaklık b lg ler n Tes s n Oto- masyon/ Güvenl k İzleme Merkez ne gönderecekt r. Böylel kle Trafo ve Elektr k Panolarında gerçek yangın daha başlamadan b rtakım şeyler n yanlış olduğu b lg ler Tes s Otomasyon/ Güvenl k Merkez zleme s stem ne let lecekt r. Klas k er yen tell LHD ve Duman dedektörler le Alev dedektörü yangın alarmı verd ğ nde artık yangınTrafo da veya Elektr k odalarında başlamıştır ve bu süreçte gec kme olmadan gazlı söndürme s stemler akt f olmalıdır. F/o LHD kullanıldığında otomat k gazlı söndürme s stem n n akt f olmasından çok önce tes s n şletmes ne yangın sırasında çok öneml olan zaman kazandırı- lacaktır. Böylel kle Trafo’ya veya Elektr k Panolarına müdahale etme sürec daha yangın oluşmadan İşletme tarafından çok erkenden başlatılab lecekt r. 2. Kablo Galer ler , Kablo Yolları, Busbarlar: Bu bölüm Trafo ve Elektr k Pano odalarından sonra tes s n en öneml ve r skl bölgeler olup genell kle projeler n büyük bölümünde bu kısımlarda sadece sab t sıcaklık algılayab len er yen tell LHD dedektörü veya noktasal duman dedektörler kullanılmaktadır. Ancak konvans yonel LHD bell b r sıcaklığa kadar h çb r tepk vermed ğ ç n kullanışlı değ ld r. Noktasal duman dedek- törler de ortamdak elektromanyet k alanlardan etk lenerek yanlış alarm üreteb l rler. Ayrıca noktasal duman dedektör- ler n n tozdan ve rutubetten etk lenerek sıkça bakıma ht yaç göster ler, bu nedenle şletme mal yetler çok yüksekt r. Kablo yolları üzer nde ve kablo galer s ç nde F/o LHD dedektörü kullanılması İşletmeye kablo galer s n n ç ndek kablo güzer- gahlarında (3 faz kabloların ve her b r kablo tavaları anlık sıcak- lık durumları vs) sıcaklık prof l n lokal olarak bel rleyecekt r ve aynı anda Tes s n Otomasyon / Güvenl k merkez nden Scada üzer nden zlemek mümkün olacaktır. F/o LHD dedektörünün serv s/bakımı hemen hemen h ç yoktur. 3. İdar B na, Ar-Ge Of s Katları: Tes s n bu bölümünde genell kle asma tavan ve/veya yükselt lm ş döşeme le normal yaşam alanında çok sayıda Mult (Opt k Duman ve Sıcaklık) noktasal adresl veya konvans yonel dedektörler kullanılmakta- dır. Bu dedektörler of s mahaller ç n en uygun detektörlerd r. Ancak özell kle yükselt lm ş döşeme altı ve asma tavan çler ne ulaşım zorlukları ve k rlenme nedenler le sık sık bakıma ht yaç göster rler. F/O LHD dedektörünü İdar b nada varsa asma tavan ç nde, yükselt lm ş döşeme ç nde kullanarak noktasal dedektörler n yarattığı tüm sorunlar ortadan kaldırılacaktır. Sadece yaşam mahal ne bakan tavanda noktasal dedektörler kullanılması doğru olacaktır. 4. Üret m Alanı: Bu bölümde tes slerde Üret m alanın m mar yapısına bağlı olarak farklı algılama teknoloj ler kulla- nılmaktadır. Adresl noktasal dedektör, Hava Emmel dedektör, Işın t p duman dedektörü veya Klas k konvans yonel er yen