Yangın ve Güvenlik Dergisi 241. Sayı (Eylül 2023)

47 YANGIN ve GÜVENLİK • Eylül / 2023 MAKALE lerde (meselâ telefon santraller , b lg şlemmerkez , operasyon mer- kezler g b ) özell kle tem z olması stenen ortamlarda kullanılmak ç n özel olarak mal ed lm şt r. Yastık t p bu malzeme (Seal- bag) sıkıca b r araya get r lm ş m ne- ral elyaf l er , yanmaz malzemeler, suda er meyen özel karışımlar ve çok özel yangını gec kt ren katkı maddeler n n cam elyafı kumaş torba ç ne sıkıştırılma- sından oluşmaktadır. Sealbag özel k myasal karışımı sayes nde uygulandığı ortam sıcaklığına bağlı olarak hacm n yaklaşık %45 oranında gen şle- terek gaz ve duman geç ş n engelled ğ g b yaklaşık 800ºC’ de katılaşarak kabloları dah koparır ve yangının kablo üzer nden yürümes ne kes nl kle engel olur. Sealbag su ve hava şartlarına karşı d rençl d r. Özell ğ n tüm kötü hava ve çevre koşullarında kes nl kle kaybetmez. Sealbag kansere neden olan asbestos veya d ğer tox c mad- deler çermemekted r. Sealbag uygulandığı yerde, h çb r şek lde zaman ç nde büzüşerek hacm nden b r şey kaybetmez. Endüstr yel ortam- lardak v brasyonlardan etk lenmez. Bu konuda en az 7 yıl v brasyon test ne maruz kalmış resm test raporlarına sah pt r. Sealbag yüksek sev yede elektr ksel d rence sah pt r. Islak olmamak kaydı le akım geç rmez. Sealbag kablo şaftlarına kolaylıkla yerleşt r l r veya tekrar ger alınab l r, böylel kle yen kablo çek lmes kolaylıkla yapılab l r. Sealbag çeş tl kalınlıklarda 240 dak kaya kadar yangını gec kt reb ld ğ n gösteren enternasyonel test raporlarına sah p- t r. Sealbag’ler n hem yatay hem düşey kablo şaftlarına montajı mümkündür. Sealbag’ler farklı boyutlar ve hac mlerdek seçenekler le kablo şaftlarındak küçük boşlukları dah doldurmak müm- kündür. Sealbag’ler sten rse PVC veya çel k boruların oluşturacağı küçük mekan k şaftların yanı sıra havalandırma kanalları g b gen ş mekan k boşluklara veya şaftlara da uygulanab l r. Coating (Kaplama Tipi) Kaplama t p yangın durdurucu malzeme su bazlı b r kaplama olup, özell kle kablo ve kablo demetler üzer nde ve kablo şaftlarında yangını durdurmak ç n özel olarak üret lm şt r. Kaplama’nın (coat ng) kullanılmasının ana amacı d key veya yatay kablo yolla- rında muhtemel b r yangın durumunda alev n kablo üzer nden yayılmasını önlemekt r. Coat ng ayrıca yangın ve sıcaklıktan dolayı kablo üzer nde oluşab lecek kısa devrey de gec kt rmekted r. Coat ng hem fırça hem de sprey boya tabancası le kulla- nılab l r. Coat ng ayrıca Panel t p kaplamalar le kullanılab l r. M ne- ral yün panel üzer ne uygulanan “coat ng “ le kablo şaftlarında yangın geç ş n engellemek mümkündür. Coat ng uygulandığı elektr k kablolarında kablonun akım taşıma kapas tes ne (ampac ty) h çb r etk yapmaz. Coat ng’ n nsan vücuduna ve der s ne h çb r yan etk s yoktur. Asbestos, fosfat g b zararlı maddeler çermez. Coat ng elektr k kablolarını sadece yangına karşı korumakla kalmayıp, aynı zamanda kötü hava şartlarına ve çevredek korozyona karşı da üzer ne uygulandığı elektr k kablolarının d renc n ve kullanım ömrünü de arttırır. Coat ng’ n LOI (L m t ng Oxygen Index- yanma ndeks ) değer 90 veya üzer olmalıdır. ASTM D 2863 test ne göre tüm plast k malzemeler n yanma karakter st kler hakkında b lg alınab l r. Bu testte cam s l nd r ç ne ver len O2 / N2 karışım gazı le plast k malzemen n b r alev le karşılaştığındak durumu zlenmekte ve bell O2 / N2 gaz karışımlarında tutuşup tutuşmadıkları araştırılmaktadır. Aşağıdak Tablo 2 de görüleceğ g b Naylon’ un LOI değer 20, Te on’ un k 90-95’d r. Bu nedenle elektr k kablo ve tes - satında kullanılacak olan Coat ng’ n LOI değer n n 95 üstü olması gerekl d r. 6RQXo Yukarıda kısaca anlatılan yangın gec kt r c malzemeler ve s stemler n özell kle T car B nalarda (alışver ş merkezler , ş merkezler ve otellerdek ) Elektr k ve Mekan k Şaftlarda uygulanması gerekl d r. B nalarımızda ve şletmeler m zde yangına karşı önlem alır- ken h çb r zaman unutmamamız gereken en öneml şey, küçük b r yangının kısa b r sürede nsan hayatı ve b nanın ç ndek madd ve manev değerlere karşı felakete neden olmasıdır. n Farklı Plastik Malzemelerin LOI Değerleri MALZEME LOI DEĞERİ Poliethilen (PE) %17,5 Karışık PE %19,0 Polipropilen %17,5 Naylon % 20 Yumuşak PVC % 14 – 35 Sert PVC % 40 – 45 Teflon % 90-95 7DEOR