Yangın ve Güvenlik Dergisi 242. Sayı (Ekim 2023)

22 YANGIN ve GÜVENLİK • Ekim / 2023 İtfaiyecilerin Çatı Yangınlarını Planlaması İTFAİYECİ HALDUN SEBER İtfaiyeci ve İş Güvenliği Uzmanı Afet ve Acil Durum Yöneticisi İ tfaiyeciler bulundukları bölgenin mimarisi ve yapı malzeme çeşitliliğini, binaların çatı şekilleri, kulla- nım özellikleri ve çatı malzemelerini bilmeleri gerek- mektedir. Bu alanlar itfaiyecilerin çalışma alanlarıdır. Binaların örtüsü diyebileceğimiz binaların en üst katların- daki örtüde olabilecek yangın ve olayları “Çatı Yangınları” olarak isimlendirilmekteyiz. Ülkemizde meydana gelen çatı yangınlarında itfaiyeci ve vatandaşlarımız arasında ölüm ve yaralanmalar meydana gelmektedir Bu durum itfaiyecilerin çatı yangınları ve olaylarına karşı hazırlıklı, dikkatli ve önlem almaları gerektiğini ortaya koymaktadır. Unutulmamalıdır ki çatılar yüksek yerlerdir. Çatı çeşitleri ve isimlendirmesi Çatı bir yapının en üst kısmını oluşturan, yapıyı üstten gelebilecek yağmur, kar gibi unsurların tehlikelerinden koru- yan örtüdür. Yapıların hemen hemen tamamında üst örtüleri bulunmaktadır. Yerel ve bölgesel hatta ülkelere göre çatı çeşitleri vardır. Çatının üstündeki örtünün yapı malzemesi veya kaplama malzemesi cinsi çatının isimlendirilmesine sebep olmaktadır. • Ahşap çatı, Beton çatı, Sac çatı, Çinko çatı, Kiremit çatı, • Çatılar yapım şekillerine göre de isimlendirilebilmektedir. • Beşik çatı, Düz çatı, Kelebek çatı, Sivri çatı, Sundurma çatı, Köşk çatı, Kubbe çatı, Çatma çatı, • Sarkık çatı, Yaya çatı, Konik çatı, Testere dişli çatı, Yuvarlanmış çatı, … • Çatı şekilleri ve yapım malzemeleri itfaiyecilerin olaylara müdahale operasyonları ve planlamaları yaparken dikkate aldıkları önemli konudur. Çatının şekli itfaiyeciler için neden önemlidir? İtfai olaylar açık alanlarda meydana geldiği gibi bina ve yapı içlerinde de meydana gelmektedir. İtfaiyecilerin yangın ve kurtarma, mahsur kalma, baca olayları ve tehlikeli bir durum oluşturan tüm olaylara müdahale ettikleri göz önüne alındığında çatı ve çatı çeşitliliğinin itfai olaylarda ne kadar fazla kullanıldığı görülebilmektedir. Yapısal yangınların veya olayların her birinde bina örtüsü (çatı) bulunmaktadır. İtfaiyeciler özellikle yapısal olaylarda binanın tüm alan ve yüzeylerini, yangın müdahale operasyon planlamasında masaya yatırmaktadır. Dahili bina yangınlarında havalan- dırma, kurtarma, acil kaçış veya sirayet amaçlı operasyonel planlama başlıklarında bina çatı alanı öncelikli hesaba katılır. Çatının şekli yangında hızlanmaya, sirayete ve parlama pat- lamaya etki edebilmektedir. Bina içi yapılacak kurtarmalarda özellikle mahsur kal- malarda insanların tahliyesinde ve mahsur kalmışlara ulaşım planlamasında çatılar planlamaya dahil edilmektedir. Bir binadan diğer binaya geçişlerde veya yangınların diğer bina- lara sirayetini önleme ve tedbir alama açısından bina çatıları itfaiyeciler tarafından kullanılabilmektedir. Tüm bu sebepler ele alındığında itfaiyecilerin çatılarda hareket etmesi, çatılarda