Yangın ve Güvenlik Dergisi 242. Sayı (Ekim 2023)

24 YANGIN ve GÜVENLİK • Ekim / 2023 operasyonel çalışma yapması, ekipman ve malzeme aktarması gibi olaylarında güvenlik ve tehlike başlığında bilgili ve bu konuda deneyimli olmaları gerekmektedir. İtfaiyeciler için çatıların tehlikesi nelerdir? Bu başlığın anlaşılabilmesi için çatıların ne amaçlı ve nasıl kullanım alanı olduklarının bilinmesi gerekir. • Çatılar yerden yüksek alanlardır. • Binaların en üst kısımlarıdır. • Eğimli veya geometrik yapıları bulunabilir. • Çatılar gerektiğinde yaşam alanı olarak kullanılabilmek- tedir. • Çatı aralıkları dar, küçük ve karanlık olabilir. Dar ve girin- tili alanların olması müdahaleci itfaiyeciler için ilerleme ve yangını bulma noktasında sorunlar çıkabilir. • Yaşam alanı olarak kullanılmayan çatılar genelde insanla- rın kullanmadıkları, tozlu, kirli ve dokunulmamış alanlar olabilir. • Hafif, özensiz, güvensiz ve çökme, kırılma gibi tehlikeleri barındıran alanlar olarak imal edilebilir. • Çatıların yapım malzemeleri göre kolay yanabilen, hızlı yayılabilen yangınlara sebep olacak malzemelerden yapı- labilmektedir. • Çatılar, içlerine ve örtü yapıldığı alanlara yağmur, hava, kar, toz ve ısı vermemesi iyi yalıtımlı ve çok katmanlı olarak imal edilmiş olabilir. • Bu sebeple yangın ve ısı karşısında yoğun duman ve ısı yayabilmektedirler. Söndürme ve müdahaleleri zorlaşa- bilir. • Yüksek ısı ve duman üretebilirler. • İç boşlukları bulunduğundan yapısal çökmelere ve göç- meler sebep olabilirler. Yangın sonrasında yapısal çökme- ler olabilir. • Dar alanlı yapılarından kaynaklı yangında ısı ve gaz sıkışmalarına maruz kalabilirler. Parlama, patlama ve alev dilleri görülebilir. Yangında geri tepme (Backdraft) olayı görülebilir. • Aşırı yalıtımlı olduklarında yangın anında dışarıdan müdahalelerinde suyla müdahalede etkisiz kalınabilir. Suyun çatı içine nüfus ettirilmesi gerekebilir. Bu sebeple iç müdahale gerektirebilir. İtfaiyeciler çatı olaylarında nasıl planlama yapmalıdır? Öncelikle itfaiyeciler çatılar, çatı özellikleri ve tehlike- leri hakkında olaylar öncesi istasyonlarında uyarılmalı ve bilgilendirilmelidir. Her itfaiyeci çatı ve yüksekte çalışma hakkında temel güvenlik ve çalışma teknikleri hakkında bilgilendirilmelidir. • Olay anında ekip amiri çatı çalışmalarının yapılmasının gerektiği durumları risk analizinde tespit edebilmeli- dir. Bu tespit sonucu itfaiyecilerin çatıdan müdahaleleri gerekmiyorsa gereksiz, çatı üstüne çalışmaya izni ver- memelidir. Her çatıya çıkarılan kişi olay içinde ekip ve organizasyon için yeni bir risk taşıyacağı bilinmelidir. • Çatılarda meydana gelecek olaylarda (yangın, kurtarma, sirayet, havalandırma, güvenlik ve tedbir amaçlı çalışma, çatı çalışmasını gerektiren tüm olay planlamalarında) çatının kullanımının gerekliliği veya varsa alternatif yön- temler gözden geçirilmelidir. • Merdiven aracı, merdivenler, çatı ve yüksek alanlarda çalışacak ve çalışması muhtemel itfaiyeci, araç ve ekip- manların olaylar öncesi bu tür yüksek alanlar konusunda eğitim ve deneyim kazandırılması gerekir. • Çatıya çıkacak ekibin acil durumlara karşı kaçışları ve müdahale edilebilmeleri konusunda hazırlık planlaması yapılmalıdır. • Çatı operasyonlarında kullanılacak malzeme, araç ve çalı- şanın düşme, devrilme, kopma gibi tehlike oluşturacak durumlarına karşı tedbirlerinin alınması gereklidir. Çatıda çalışacak personelin alabileceği güvenlik önlemleri nelerdir? • İtfaiyecinin olay yerinde olaya müdahale esnasında, durup olay hakkında bilgi alabileceği veya okuyabileceği bir el kitabı yoktur. Buna ne zamanı ne de fırsatı vardır. İtfai- yeciler olay anında tehlike ve riskleri o an görebilmeli ve değerlendirebilmelidir. Bunu yapabilmek uzun zaman, bilgi ve deneyim gerektiren bir durumdur. • İtfaiyecilerin çatıda çalışma yapmasının planlanması konusunda acele edilmemelidir. Alternatif çözümler varsa öncelik onlar kullanılmalıdır. • Çatıya çıkılması söz konusu olduğunda ne tür bir ekipman veya araçla çatıya çıkılacağı tespit edilmelidir. (Seyyar İtfaiyeciler çatı olaylarında ekip halinde çalışabilmektedir. Bu durum itfaiyecilerin çok daha fazla güvenlik ve önlem almalarını gerektirir. İTFAİYECİ