Yangın ve Güvenlik Dergisi 243. Sayı (Kasım-Aralık 2023)

25 YANGIN ve GÜVENLİK • Kasım-Aralık / 2023 MAKALE arz etmektedir. Bu sebeple sorulan soruya yanıt veren kişilerin %61’inin başkalarına yardım ederiz dediği görülmektedir (Şekil 3). Bu oranı cinsiyet, yangın güvenlik eğitimi ve eğitim seviyesinin de etkileyebileceği düşünülerek yapılan araştırma sonucu, yangın güvenliği eğitimi alan kadınların %67’sinin, erkeklerin ise %50’sinin başkalarına yardım etme eğiliminde olduğu görülmüştür (Cordeiro, 2011). Yangın olduğunun bina sakinleri tarafından anlaşılması harekete geçme ve binayı kısa sürede tahliye etme açısından büyük önem arz etmektedir. Bu amaçla sorulan sorular ince- lendiğinde insanların %51 oranında yangını bizzat görerek veya duman kokusundan anladığı görülmektedir (Şekil 4). 3.TAHLİYE 3.1 Ön Tahliye Ön tahliye aşaması, bina sakinlerinin uyarılmasıyla (ör. Alarm sinyalinin tanınması) başlar ve güvenli bir yere doğru hareket etmeye başladıklarında sona erer (İpekçi ve Serteser, 2022).Ön tahliye süreleri ile alakalı genel itibari ile batı ülkelerinde yapılan araştırma sonuçları Çizelge 1’de göste- rilmiştir. Tablo incelendiğinde yapılan tatbikatların haberli veya habersiz olmasının ön tahliye sürelerini etkilediği görül- mektedir. Ayrıca gerçek olaylar ile tatbikatlar arasında ön tahliye sürelerinde belirgin farklar olduğu açıktır. Bu durum insanların tatbikatlarda gösterdiği soğukkanlılığın gerçek olaylarda yerini panik ve korkuya bırakmasıyla yorumlana- bilir. Panik ve korku ise insanın davranışları üzerinde karar verme yetisini ortadan kaldırarak yangına geç tepki vermesine ve tahliye süresinin artmasına yol açmıştır. Ayrıca tabloya bakıldığında ön tahliye sürelerinin fazla olduğu görülmek- tedir. Bu durum tahliye üzerinde negatif bir etkiye sebep olmaktadır (Çizelge 1). Tahliye, insanların yangın anında kaçış yolları ve yangın merdivenlerini kullanarak en yakın çıkışa ulaşması amacını taşımaktadır. Tahliyeyi etkileyen birçok parametre vardır. Bu parametreleri cinsiyet, yaş grubu, kişilerin eğitim seviyesi, karakteristik özellikleri ve yangın anındaki psikolojileri olarak Şekil 1. Yaşadığınız ve çalıştığınız binada Şekil 2. Kaçış planınızı biliyor musunuz? Şekil 3. Başkalarına yardım eder misiniz? Şekil 4. Yangının olduğunu nasıl anlarsınız? Yaşadığınız binada da çalıştığınız binada da Yangın anında davranışlarınız aynı mı olur? % 3 % 1 % 1 % 36 % 63 % 61 % 38 % 29 % 36 % 15 % 10 % 10 % 44 % 53 Başkalarına Yardım Yangının olduğu nasıl anlarsınız: Kaçış Planınızı biliyormusunuz? Hayır Evet Yanıt yok Hayır Evet Yanıt yok Duman kokusundan Garip seslerden Alarm ile Yangını görerek İnsanların panik hallerinden Hayır Evet Yanıt yok