Yangın ve Güvenlik Dergisi 243. Sayı (Kasım-Aralık 2023)

36 YANGIN ve GÜVENLİK • Kasım-Aralık / 2023 İş Güvenliğini İş Güvenlikçilerden Kurtarmak KONUK YAZAR MURAT ÇAĞLAR İSG Yöneticisi G ayet teknik olan mesleki konuları bir de edebi has- sasiyetle yazmaya kalkı- şınca okuyucu tarafından pek anlaşılır olmuyor. Bilgi ve algı düze- yinin gerilemesi ve kavramsal fakirlik de bu durumu oldukça tetikliyor. Güncel yenilikler yaşama dair tüm alanlardaki alışkanlıkları değiştirdiği için geçmişte var olan okuma alışkanlığımız nere- deyse bitti diyebilirim. Bundan dolayı konuyu edebi bir üslup ile değil halk diliyle anlatmaya çalışacağım. Evvela h lafı hiç eğip bükmeden şunu söyleyeyim; meslekte ciddi bir niteliksizleşme ve bayağılaşma durumu var. Bilgi, öngörü, dik duruş, kendinden eminlik, araştırmacılık, güçlü iletişim, kazanma ruhu ve kararlılık maalesef yok olmuş durumda. (Buradaki zaman- sal kıyaslama kriterim 15-20 yıl öncesi ile bugün arasında.) Son zamanlarda mesleğe yeni dahil olan hemen hemen hiç kimsede bu saydıklarımdan eser görmedim. Elbette istisnalar hariç… Zoraki bir seçim yapmış olma hali- nin getirisi olan; bıkkınlık, ilgisizlik, meraksızlık, inançsızlık, tembellik, günü ve anı kurtarma düşüncesi ve pra- tikleri ile sıradanlık durumları genele hakim diyebilirim. Bu duygu ve düşünce durumunun beslediği ve büyüttüğü bir iş güven- liği uzmanının neyi ne kadar doğru yapmasını bekleyebilirsiniz? Ya birçok mesleki konu yanlış anlaşılmış yahut hiç anlaşılmamış. Herkes düşünce ve pratik olarak birbirinin aynı gibi. Nere- deyse hiçbir farklılık emaresi yok. İş güvenliğine dair en temel ve en basit konudan en zor ve ağır konulara kadar neredeyse bütün konular bir ezber üzerinden taklit usulüyle yürütülmeye çalışılıyor. Mevzuatı ezberle, doküman hazırla, saha gözetimi yap, adına eğitim dedikleri bir tiyatroyu sahnele, zabıta misali ceza yaz, çalışanlar ile köşe kap- maca oyna, uygun görmediğin şeylerin raporunu hazırla vs... Devletin tek tip uzman modeli ile bilgi ve algı seviyesi o kadar çok düştü ki mevcut niteliksizlik ve yetersizlik ile bu noktadan ayağa kalkmak imkansız hale geldi. Aktif görevde olan ve iş sağlığı ve güvenliğini kendi cümleleri ile adam akıllı tanımlayıp anlatabilecek iş güven- liği uzmanı sayısı yok denecek kadar az. İş güvenliğinin en temel işlevlerinden olan denetim konusunu tüm yönleriyle bilen, anlayan ve uygulayabilen kaç kişi vardır sizce? Sadece bu konuya örnek vereyim ki hem konu uzamasın hem de okuyan her iş güvenliği uzmanı bu hususta kendini test etmiş olsun. Denetim, faaliyetlerin ve bu faali- yetlere yönelik elde edilen sonuçların, önceden planlanmış olan düzenleme- lere uygunluğunu, düzenlemelerin uygulanma biçimini, elde edilen verimi ve kuruluşun iş sağlığı ve güvenliği poli- tika ve hedeflerine paralellik derecesini saptamak için yapılan bağımsız sistema- tik bir muayenedir. Denetimin gayesi, iş sağlığı ve güvenliği anlamında tüm usul ve esas- ları belirlenmiş ve tüm süreçleri bir