Yangın ve Güvenlik Dergisi 243. Sayı (Kasım-Aralık 2023)

37 YANGIN ve GÜVENLİK • Kasım-Aralık / 2023 sisteme bağlanmış olan bir işyerinin şu anki durumu ile planda yazılmış ve belirlenmiş olan arasındaki seviyeyi ve yakınlığı ortaya koymaktır. Planlamada olan ile sahada yapılan ile aynı mı değil mi? Bütün konu bununla alakalı. Yani bir işyerinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili belirlenmiş ve yürür- lükte olan bir politika, plan, prosedür ve sistem yoksa o işletmede iş sağlığı ve güvenliği denetimi diye bir şey olmaz, yapılamaz. Şu an denetim zannedile- rek yapılmaya çalışılan pasif, etkisiz ve hiçbir pozitif sonuca hizmet etmeyen şey ise basit gözlem, gözetim faaliye- tidir. İş güvenliği uzmanı bir işyerine başladığı gibi hemen kendini sahaya atıp soluğu orada alıyorsa net söylüyo- rum o, işi bilmiyordur ve iş güvenliğini anlamamıştır. Hele de bunu yapan bir iş sağlığı ve güvenliği yöneticisi ise hepten geçmiş olsun. Vah o işyerinin ve çalışanların haline. Gerçi sektörde şu an gerçek manada iş sağlığı ve güvenliği yöneticisi sayısının takriben 100 kişiyi geçeceğini sanmıyorum. Bu unvanla iş yapan çok kişi var da üzülerek söylüyo- rum ki çok büyük çoğunluğu yönetim ve yöneticilik ile ilgili zerre kadar bil- giye sahip değil ve konudan tamamen habersiz. Hatta büyük bir bölümü iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bile doğru bir algı ve bilgiye sahip değiller. Bu arada bahsettiğim ve işyerinde iş sağlığı ve güvenliği anlamında öncelikli olarak oluşturulması gereken politika, hazırlanması gereken plan ve kurulması gereken sistem iş sağlığı ve güvenliği yöneticisi tarafından yapılması gereken şeylerdir. Bunlar yapılmadan o işye- rinde iş sağlığı ve güvenliği anlamında hiçbir şeyden bahsedilemez. Tüm bun- lar yönetimin en temel, asgari ve en basit konularıdır ki bunları yapamayan ve bilmeyen kişi iş sağlığı ve güvenliği yöneticisi olamaz. Yönetim bilmeyen yönetici olur mu hiç? Bu sadece traji- komik bir durum olur. Şimdi bunu okuyan iş güvenliği uzmanları ve yöneticileri, kendilerini bu bilgiler ışığında test edebilirler. Bu testi biraz daha derinleştirmek için iş sağlığı ve güvenliği denetimi ile ilgili asli bir konudan daha bahsedeyim kimler doğru biliyor ve uyguluyormuş, kimler ise bilmiyormuş onu da tespit etmiş oluruz. Paylaşacağım bu bilgiyi uygulamak için yukarıda ifade ettiğim gibi öncelikle işletmede bir iş sağlığı ve güvenliği sisteminin kurulması gerekir. Şimdi gelelim denetim konusunun uygulanma biçiminin nasıl olduğuna: Bir iş sağlığı ve güvenliği denetimi- nin, istenen, beklenen sonuçları vere- bilmesi ve denetlenen şeyin tam mana- sıyla anlaşılabilmesi için asgari olarak şu dört başlığı içinde barındırması gerekir. 1. Doğru uygulamalar 2. Doğru başlamış, devam etmeyen, yarım kalmış uygulamalar 3. Yanlış uygulamalar 4. Hiç yapılmayanlar Bu başlıklar üzerinden yapılan bir denetim, bütünü anlamaya çalışmak, işyerinin iş sağlığı ve güvenliği anla- mında zayıf – güçlü, avantajlı – deza- vantajlı vb. yanlarını ortaya koymak için asgari ilkeleri içerir. Her başlık diğer bir başlığı tamamlamakta, denet- lenen yapı yahut süreçle ilgili doğru ve bütüncül sonuçlara ulaşmayı sağlamak- tadır. Denetimin bu başlıklar üzerinden yapılması ve denetim raporlarının da bu başlıklara göre hazırlanması gerekir. Başta da dediğim gibi denetleme, iş sağlığı ve güvenliğinin ana ve temel konularındandır. Bu konunun dahi bilinmiyor olması ve hatta bu hususta çok yanlış bilgiler ile hareket ediliyor olması gösteriyor ki gerçekten sektörde ciddi bir niteliksizlik ve yetersizlik var. Kalitesizlik demiyorum çünkü en temel konuyu dahi bilmeyen ve anlamayan için kalite kavramı çok uzakta kalır. Eğitim, Güvenlik iletişimi, Raporlama, Standardizasyon, Güvenlik bütçesi, Total katılım, İş etüdü, Delegasyon, Planlama/Programlama, Motivasyon gibi üst konular ile Makine/Ekipman, Yüksekte çalışma, Yangın gibi teknik ve spesifik konulardaki bilinmeyenleri ve bilindiği zannedilerek yapılan yanlışlara hiç girmiyorum bile. İSG profesyonelinin görevi önlem almak değil, işletmenin güvenlik dina- miklerini harekete geçirerek güvenlik potansiyelini açığa çıkarmaktır. Kısacası iş sağlığı ve güvenliğini evvela iş güven- likçilerden kurtarmak lazım. n KONUK YAZAR