38 YANGIN ve GÜVENLİK • Ocak-Şubat / 2024 2.1.1. Niteliksel Analiz (Qualitative Analysis) Niteliksel Risk Değerlendirmesi yaklaşımı, yangın güvenliğinin sağlanması karşısında risk oluşturan etmenlerin, daha çok öznel (sübjektif), deneyimlere ve gözlemlere dayanarak saptanması ve olayların gerçek yaşamda nasıl gelişebileceğine ve oluşacağına yönelik kurgular oluşturulmasıyla gerçekleştirilir. Bu yaklaşımda gerek girdiler gerekse çıktılar için herhangi bir hesaplama veya hesaplanmış sayısal istatistiksel veri kullanılmaz. Aynı veya benzer birikim, bilgi ve deneyime sahip olmayan, değişik kültürlerden gelen kesimlerin bulguları ve sonuçları arasında ciddi farklılıklar oluşabildiği için, bu analiz türü, tartışmaya açık (spekülatif) bir yaklaşımdadır. Niteliksel Analiz yaklaşımda yapılan çalışmaların bazıları şunlardır: • Risk Etmenleri ‘nin (Faktörlerinin) belirlenmesi, • Olay ve Risk Bölgesi Tanımlamalarının hazırlanması, • İlişkisel Matrislerin (Relational Matrix) hazırlanması. Kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır: • 5N-1K sorgulaması, • Eğer Olursa (What if?) sorgulaması, • Ardışık Sorular (Successive Questions) – Neden Ağacı (Cause Tree), • Kılçık Formları, sistematik analizini, eksikler ya da kuvvetlendirilmesi gereken unsurların, hangi ve ne tür bir yaklaşımla (olasılığı azaltma, etkiyi azaltma, önleme, denetleme, vb.) sağlanacağını belirleme konusunda temel oluşturur. Risk, tanımı gereği; oluşan olumsuz etkilerin şiddeti ile olumsuz etkinin olma olasılığının çarpılması ile değerlendirilir. EN 953, EN 954, EN 1088 de yer alan ortak risk tanımlama ve azaltma akış şeması, genel yaklaşımı ortaya koyacaktır. Veri merkezlerinin (Ofisler, veri depolama alanları, teknik alanlar, depolar gibi) farklı kullanım amaçları nedeniyle, tek ve homojen bir koruma felsefesini hedef edinmek mümkün değildir. Bu durumda çeşitli mahal ve kullanım temelli koruma yaklaşımlarının birlikte kullanılması gerekmektedir. Sonuçta her mahal ve kullanım sınıfı için, • Can güvenliğinin • Mal güvenliğinin • İşletme sürekliliğinin • Stratejik Önem Sağlanması hedeflerinden birini veya birçoğunu temel alan bir analizin yapılması uygun olacaktır. Genelde veri depolama ve destek alanlarında yangın güvenliği hedeflerinden Mal Güvenliği ve İşletme Sürekliliği ön planda tutulacak diğer alanlarda ise öncelikle can kayıplarını önleyici etmenler hassasiyetle ele alınmalıdır. • Yangının çıkmasının önlenmesi, • Yangının başlangıç aşamasında denetlenmesi, • İş durması (business interruption) nedeniyle oluşacak maddi kayıpların önlenmesi. Bunları takiben Can Güvenliğinin sağlanmasına yönelik koruma / önleme sistemlerinden beklenen rol aşağıdaki gibi özetlenebilir; • Tehlikeyi Algıla (Detect the Hazard), • Merkezi izleme ve bölgesel uyarı ile çalışanları uyar (Alert People), • Belirlenen çıktıları başlat (Initiate Action). Mal Güvenliği ve İşletme Sürekliliğinin sağlanmasına yönelik koruma / önleme sistemlerinden beklenen rol ise aşağıdaki gibi özetlenebilir; • Yangını muhafaza et (Confine the Fire), • Yangına müdahale et – otomatik veya elle (Automatic or Manual Fire Intervention), MAKALE Risk Tanımlama ve Azaltma Akış Şeması BAŞLA SINIRLARI BELİRLE TEHLİKEYİ TANIMLA VE RİSKİ DEĞERLENDİR TEHLİKE İHMAL ENGELLENEBİLİR Mİ? TEHLİKE AZALTILABİLİR Mİ? KORUMA SAĞLANABİLİR Mİ? KORUMA TASARLA ALARM, UYARI VB. EKLE BAŞKA ÖNLEMLERİ ARAŞTIR BAŞKA TEHLİKELER OLUŞTU MU? EVET HAYIR HAYIR HAYIR HAYIR HAYIR HAYIR EVET EVET EVET EVET EVET EVET GÜVENLİK DÜZEYİ KABUL EDİLEBİLİR GÜVENLİK DÜZEYİ KABUL EDİLEBİLİR Mİ? GÜVENLİK DÜZEYİ KABUL EDİLEBİLİR Mİ? GÜVENLİK DÜZEYİ KABUL EDİLEBİLİR Mİ? ÖNLEM ALARAK TEHLİKEYİ AZALT
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=