42 YANGIN ve GÜVENLİK • Ocak-Şubat / 2024 edilmesi daha sonra da yangının söndürülebilmesi için ayakta kalması, yani yangının etkisine karşı dayanıklı olması gerekmektedir. Bu nedenle taşıyıcı sistem, yangına dayanabilecek biçimde yapılmalı ve hatta yapısal bütünlüğünü koruması sağlanmalıdır. Bu nedenle yapının taşıyıcı sisteminin; BYKHY Ek–3/ C’de verilen bilgilere göre bodrum katlar ve üst katlarda da yangına en az 60 dakika dayanıklı olması planlanmıştır. Bu taşıyıcı sistemlerin yangına karşı dayanımlı olması için tasarımda “Eurocode” (TS EN 1991-1-2 ve TS EN 1992-12) veya ACI 216.1-07 takip edilmeli ve hesaplamalar proje müelliflerince bu kapsamda en başta tasarım aşamasında yapılmış olmalıdır. 3.2.2. Yangın Bölmeleri Yangının çıktığı yerde veya en küçük hacimde hapsedilerek ısı yayılımının durdurulması, en önemli korunma ilkelerinden biridir. Söz konusu “Yangına Dayanımlı Bölücü Öğeler” veya BYKHY’deki anma biçimiyle kompartıman sınırları; temel olarak duvar, tavan, döşeme gibi yapısal unsurlardan oluşmaktadır. Özellikle bu tip binalarda her döşeme BYKHY’e göre kompartıman duvarı özelliğinde yani yangına dayanıklı olmalıdır. Buna uygun olarak, bu öğelerin üzerinde bulunan kapı, pencere veya geçiş yapan hava kanalı, kablo, boru vb. tesisat unsurlarının yarattığı boşluk ile bölücü öğenin bütünlüğünü bozucu etkisi nedeniyle bu unsurların da ya yangına dayanıklı olması sağlanmalıdır. Özellikle veri merkezleri beyaz alanlarında aşağıdaki alanların ayrı kompartımanı olması gerektiği NFPA 76’da belirtilmektedir. • Sinyal İşleme Ekipmanları Alanı: 1 saat • Sinyal İşleme Ekipmanları ve farklı kullanıcılara ait alanlar (binalar): 2 saat • Kablo Giriş Alanı (CEF- Cable Entrance Facility): 1 saat, Sprinklersiz 2 saat • Güç Alanları (UPS, Akü odaları vb.): 1 saat • Ana Dağıtım Pano Odaları (Zayıf akım /UPS odaları vb.): 1 saat • Jeneratör ve Trafo alanları: 2 Saat 3.2.3. Yapı Malzemeleri Binalarda kullanılacak yapı malzemeleri, TS EN 135011’e göre sınıflandırılmış olmalıdır. BYKHY’e göre bu tesislerdeki binalarda kullanılan Yapı Malzemelerinin kullanıldığı yere göre sağlaması gereken en düşük yanıcılık sınıfı, aşağıdaki tabloda belirtildiği şekilde olmalıdır; ilgili binalarında BYKHY ‘in gerekli gördüğü şekilde, dumanın bina içinde serbestçe, can güvenliğini tehdit edecek ve yangını yayacak biçimde dolaşmasının engellenmesi için atrium yapısı olarak değerlendirilen bina içinde birden fazla katın içine açıldığı, birbirine atmosferik olarak bağlandığı bölümlerin varlığı kontrol edilmeli ve buralarda duman atımı yapılması gerekmektedir. Tasarım Standardı: CEN TS EN 12101-5 / BYHKY- 2015- 6.Kısım Sistem Tipi: Mekanik (fanla) veya doğal (kapaklarla) duman atım sistemi Duman kontrolü bir binanın tüm alanlarına uygulanabilir olsa da en çok sinyal işleme ve veri depolama ekipmanı alanlarında önemlidir. Çeşitli telekomünikasyon işletmelerinde meydana gelen yangın incelemelerinde hasarının %95’inin dumana bağlı olduğu ve sadece %5’inin yangınların ısıl etkisinden kaynaklandığının tahmin edildiği gözükmektedir. Herhangi bir yangın olayında, yangının tamamen bastırılmasından önce ortaya çıkan ve hassas telekomünikasyon ekipmanında kısa veya uzun vadeli hasara neden olabilecek bir miktar yanma ürünü mutlaka vardır. Bu nedenle, duman kontrol sistemlerinin tasarım parametreleri, telekomünikasyon ve veri depolama ekipmanı güvenliğini sağlayacak şekilde ilgili duman üretim hızı ve duman yayılma biçimleri göz önüne alınarak tasarlanmalıdır. Veri merkezlerinde özellikle sinyal işleme alanlarında oluşacak dumanın sunucu kabinlerinin seviyesine inmeden tahliyeyi sağlayacak duman tarafından yönlendirilir. Ancak bu alanlarda özel bir söndürme sistemi var ise (gazlı söndürme sistemi gibi) bunların duman kontrol sistemleri ile birlikte çalışması ve eşgüdümün sağlanması kolay değildir. 3.2. Pasif Korunma Yangın çıktığında en küçük alanda muhafaza edilmesi, yani tesis binalarının kompartımanlara ayrılması ile yayılımının engellenmesi, özellikle can güvenliği açısından elzemdir. Bunun yanında yapıya, binalardaki cihaz veya emtiaya, özellikle de taşıyıcı sisteme gelebilecek zararlarının önüne geçilmesi de en az can güvenliği kadar önem teşkil etmektedir. “Pasif Korunma” başlığı, Can ve Mal Güvenliği olarak adlandırılan amaçların her ikisine de hizmet eden unsurlar arasından daha çok yapı malzemeleri kullanılarak oluşturulmuş sistemlerden/imalatlardan oluşanlarını ifade etmek için kullanılmaktadır. 3.2.1. Yapısal Dayanıklılık ve Bütünlük Bir yangın anında yapının, önce kullanıcıların tahliye MAKALE
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=