29 YANGIN ve GÜVENLİK • Mart / 2024 MAKALE gövdesine benzer, ancak genellikle daha hafiftir. Helikopter ne kadar büyükse, yapının o kadar sağlam olması ve yolcular için o kadar fazla koruma sağlaması beklenir. Ne kadar küçükse, yapının o kadar hafif olması ve yolcular için o kadar az koruma sağlaması beklenir. Yapım malzemeleri genellikle hafif alüminyum alaşımları ve kompozit malzemelerdir. Bunun birkaç nedeni vardır: Ana kanadı taşımak için zorlanmaz, kabin yüksek irtifa uçuşları için basınçlandırılmaz ve iniş takımları montajları karşılaştırmalı olarak daha küçüktür. Helikopterler, geniş bir tasarım yelpazesinde üretilir ve sabit kanatlı uçaklar gibi kolaylık sağlamak için ağırlık kategorilerine ayrılır. Üç kategori bulunmaktadır: • 5700 kg’den büyük olanlar, • 2250 kg ile 5700 kg arasındakiler, • 2250 kg’den küçük olanlar. Kara operasyonları gerçekleştirilirken, helikopterler özel karakteristik özellikleri sayesinde benzersiz avantajlı yetenekler sunarlar. Su, ormanlar ve doğal veya insan yapımı engeller veya tepeler gibi yüzey özellikleri, bir helikopterin hareket özgürlüğünü engellemez. Hazırlık gerektirmeyen veya çok az hazırlık gerektiren sınırlı iniş alanlarını kullanabilmesi nedeniyle nadiren faaliyet alanı seçiminde kısıtlanır. Çoğu helikopter, durum izin vermediğinde dış yük ve personel yüklemeyi ve boşaltmayı da yapabilir. Çoğu helikopter, hava taarruz operasyonları, orta kaldırma operasyonları, yakın çatışma saldırısı, keşif, savaş kurtarma ve kentsel operasyonlar, savaş hizmet destek operasyonları gibi geniş bir yelpazede görev yapabilir. Her bir helikopter türü genellikle belirli görevlere daha uygun olacaktır, ancak çok yönlülükleri genellikle diğer görevleri belirli bir derecede yerine getirebilir olacaktır. Şekil 1’de Merlin helikopterde kullanılan malzemeler verilmiştir. Helikopterler hakkında bazı temel bilgiler: • Tanımı: Helikopter, döner kanatlı bir hava aracıdır. Genellikle bir veya birden fazla rotor üzerinde yükselen ve düşen bir kanca düzeni kullanır. Dikey kalkış ve iniş yapabilirler ve havada sabit durabilirler. • İşlevi: Helikopterler birçok farklı amaç için kullanılabilir. Bunlar arasında yolcu taşıma, kurtarma operasyonları, askeri amaçlar, yangın söndürme, hava takibi, tarım ilaçlama ve hava ambulansları gibi görevler bulunur. • Yapısı: Bir helikopter genellikle bir gövde, rotorlar, motor ve kontrol yüzeylerinden oluşur. Rotorlar, helikopterin havada asılı kalmasını ve yönlendirilmesini sağlar. Motorlar, rotorları döndürmek için güç sağlar. • Türleri: Helikopterler, farklı amaçlar için çeşitli tiplerde gelir. Bunlar arasında hafif, orta ve ağır kaldırma helikopterleri, saldırı helikopterleri, taşıma helikopterleri, yolcu helikopterleri ve kurtarma helikopterleri bulunur. • Gelişimi: Helikopterler ilk olarak 20. yüzyılın başlarında geliştirildi. İlk prototipler, genellikle düşük verimlilik ve güvenlik sorunlarıyla karşı karşıya kaldı, ancak teknoloji zamanla gelişti ve helikopterler daha güvenli ve etkili hale geldi. • Kullanım Alanları: Helikopterler, askeri operasyonlardan turistik geziye kadar birçok farklı alanda kullanılır. Onların dikey kalkış ve iniş yeteneği, zorlu arazilerde ve yoğun şehirlerde kullanılmalarını sağlar. 1.1. Ana Kabin Helikopterdeki kabin alanı genellikle gövdenin toplam hacminin yüksek bir oranını oluşturur. Genellikle kabin ile motor/transmisyon platformu arasında bir yangın duvarı bulunur. Kabin düzenlemeleri, sabit kanatlı uçaklarda kullanılanlara benzer olabilir ve birçok sentetik malzeme içerebilir. Koltuk düzenlemeleri, tek veya çift koltukların kullanıldığı sabit kanatlı uçaklara benzerdir. Koltuklar ileriye doğru, geriye doğru, yanlara doğru veya her birinin bir kombinasyonu olabilir ve örneğin Helikopter Acil Tıbbi Hizmet (HEMS) helikopterlerinde sedye için de düzenlemeler bulunabilir. Bazı kapılar ve pencereler acil durumlarda atılmak üzere tasarlanmış olabilir ve kabinin altında, tavanında veya sponsonlarda can salarları bulunabilir. Şekil 2’de helikopter iç koltuk düzeni. 1.2. Arka Gövde Ana kabinin arka ucu genellikle kargo/bagaj bölmesine erişim kapılarına sahiptir, ancak öncelikle şanzıman mili, kuyruk rotoru ve dişli kutularını destekler. Şekil 1. Merlin Helikopterde Kullanılan Malzemeler Şekil 2. Helikopter İç Koltuk Düzeni
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=