38 YANGIN ve GÜVENLİK • Mart / 2024 MAKALE 14 Haziran 2017 tarihinde bir apartmanın dördüncü katında bulunan bir konutun mutfağında çıkan yangın kısa bir süre içinde cepheye ulaşmıştır ve yakın zamanda yalıtım amacıyla yenilenmiş olan yanıcı cephe malzemesinin etkisiyle de kısa bir süre içerisinde tüm bina cephesini kaplamıştır. Toplamda 60 saat süren yangında 71 kişi hayatını kaybetmiştir [10]. Bu binada enerji verimliliğini sağlamak için hükümet tarafında pilot bir uygulama olarak cephesinde yanıcı malzeme kullanılmış ve yangın cephe üzerinden 28 katlı binanın tamamını kuşatmıştır. Yangında 58 kişi hayatını kaybetmiş ve bina kullanılamayacak hale gelmiştir. Bu başarısızlık Çin’de yangın ve can güvenliğini neredeyse tamamen görmezden gelen malzeme endüstrisinin güvenliği ön plana çıkarmasına vesile olmuştur [1]. 2. YÜKSEK BİNALARA ÖZGÜ YANGIN GÜVENLİĞİ KONULARI Genel olarak yüksek binalar ofis, otel binaları, apartmanlar ve sağlık tesislerinden oluşmaktadır. Tüm bu bina türleri birbirilerinden farklı kullanıcı özelliklerine sahip olan ve bu nedenle farklı altyapılar gerektiren bina türleridir. Özellikle kullanıcıların sahip olduğu farklı davranış biçimlerinden (fiziksel yeterlilik, binaya dair yeterli bilgi ve deneyim sahibi olmak) dolayı, her bir bina türü farklı önlemleri ve yaklaşımı gerektirmektedir. Diğer taraftan bu binalar daha makul yükseklikteki binalara göre tahliye, duman kontrolü, itfaiye erişimi, yangınla mücadele konularında ilave zorluklar ortaya koyduğu için daha kapsamlı önlemlere ihtiyaç duyulmaktadır. 2.1. Yüksek Binalardaki Yangın Riski Bina yüksekliği arttıkça, binada bulunan kullanıcı sayısı arttığı için bir yangın anında karşılaşılabilecek felaketin ciddiyeti artmaktadır. Bu nedenle yüksek binaların tasarımında bütünsel ve rasyonel bir yaklaşım izlenmelidir. Binada sprinkler sistemleri tasarımı, acil durum enerji kaynağı, inşasında kullanılacak malzemeler gibi konularda mühendislik kararları alınırken bu durum özellikle dikkate alınmalıdır. Yüksek binalardaki yangın riskinin başlıca etkenleri aşağıda sıralanmıştır: • Ani yangın ve duman dağılımı: Yüksek bir binada yangın ve duman kontrol önlemleri yeterli değil ise, baca etkisi dolayısıyla, yangın ve duman; merdivenler, asansörler, şaftlar ve kanallar yoluyla kolaylıkla ve ani bir şekilde üst katlara yayılmaktadır. • Yangınla mücadele zorluğu: Binanın yüksekliği, yeterli olmayan yangınla mücadele ekipmanları ve yüksek katlarda meydana gelen bir yangın şüphesiz bir şekilde bu yangına müdahaleyi ve daha üst katlardaki kullanıcıların tahliyesini zorlaştırmaktadır. Özellikle yüksek binaların bir kısmının cephelerinde, yönetmeliklere aykırı olarak, yanıcı malzeme kullanımı yangının tüm binayı dıştan kuşatmasına sebebiyet vererek, hem yangının tüm binaya yayılmasına zemin hazırlamakta hem de yangına müdahaleyi çok daha zor bir hale getirmektedir. Grenfell Tower Yangını, 2017 Şanghay Yangını, 2010
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=