44 YANGIN ve GÜVENLİK • Nisan / 2024 MAKALE için hazırlanan rapor iki fazdan oluşmakta; ilk fazında olaya dair bilgiler verilmekte, ikinci fazında ise yangının neden çıktığına ve alınabilecek önlemlere dair 8 modül yer almaktadır. Kent ölçeğinde yangın güvenliğini de kapsayan bu modüller itfaiye hizmetleri, yangın risk değerlendirmeleri, merkezi yönetimler, cephe malzemeleri, test ve sertifikasyon sistemleri, yangın esnasındaki müdahalelerde organizasyon ve iletişim eksikliklerine dair konuları içermektedir. Yangından sonra geniş bir araştırma komisyonu kurularak bu risk faktörlerini açığa kavuşturacak çalışmalar yapılmış, yangından kurtulan ve olayı birebir yaşamış insanlardan olaya dair veriler temin edilmiştir (Grenfell Tower Inquiry, 2019). Kazalar, afetler, hatalar her ne kadar geri dönüşü olmayan büyük kayıplara neden olsa da onlardan ders çıkarıp geleceğe ışık tutması için gerekli analiz ve değerlendirmeleri yapabilmek de oldukça önem taşımaktadır. Bu çalışma hem bu yangının nedenlerini net bir şekilde ortaya koyabilmek hem de kentte benzer problemlerin varlığına dikkat çekerek bunları önleyebilmek adına önemli bir örnektir. Grenfell Tower yangınından sonra kentte oluşan güvensizlik duygusu üzerine bu yangının çıkma sebeplerini ortadan kaldırmak adına hükümet bina kullanıcılarına yönelik tavsiye notları yayınlamıştır. İngiliz Standartları Enstitüsü tarafından uzman kişilerce hazırlanarak geliştirilen PAS 9980 topluma danışma aşamasını da içeren bir kılavuzdur ve kentte yangın riski oluşturabilecek cephelerin tüm binalar için ayrıntılı değerlendirilmesi gerektiğini, bunlara yönelik tedbirlerin nasıl yapılacağını ortaya koymuştur. Söz konusu tavsiye notu bina güvenliğine gerekli görülenden daha fazla temkinli yaklaşıma ve orantısız değerlendirmeye neden olduğu için geri çekilmiştir ve tavsiyelere ilişkin ek kılavuzun 2023 yılı içinde yeniden yayınlanması planlanmaktadır. Yangın riski değerlendirmesi gereken çok katlı, çok kullanımlı binalar yetkin kişilerce incelenerek Kamuya Açık Şartname (PAS) 9980b kapsamında değerlendirilmesi gerektiği belirtilmektedir (Gov.uk, 2020). 4. KENT VE BİNA ARAYÜZÜNDE YANGIN RİSKİNE İLİŞKİN PARAMETRELER 4.1 Kentlerde Yangın Güvenliği Üzerine İncelenen Çalışmalara Ait Özet Tablo Her tecrübe iyi analiz edildiğinde ve elde edilen veriler doğru bir şekilde kullanıldığında gelecek için faydalı birer kılavuzdur. Yukarıda incelenen örneklerin kentlerde yangın riskini yönetme adına attığı adımlar bu çalışma kapsamında kent ve bina arayüzünde yangın güvenliğini etkileyen parametrelerin ortaya konulması adına önemli verilerdir. Aşağıdaki tabloda incelenen çalışmaların kentlerde yangın güvenliğini sağlamak ve yangın riski yönetimi yapabilmek için attığı adımlar maddeler halinde özetlenmiştir. İncelenen örneklerde hem müdahale ekibi hem de toplum için eğitim ve farkındalığın önemine vurgu yapıldığı dikkat çekmektedir. 1856 - 1911 İstanbul Aksaray Yangını 1. Yangının çıktığı alanların haritalandırılması ve sebeplerinin analiz edilmesi 2. Yeni imar planı çalışmaları 3. Binaların kütle büyüklüğü ve formunda değişim 4. Yapı malzemelerinde değişi 1995 Japonya Kobe Yangını 1. İtfaiye ekiplerinin eğitimi 2. İtfaiye ekipman yeterliliği 3. Depreme ve yangına dayanıklı altyapı sistemleri 4. Bina strüktürü ve cephe malzemesi seçimi 5. Su kaynaklarına erişim, deniz suyunun söndürme sistemlerine entegrasyonu 6. Kent yangınlarının lokal ize edilebilmesi, kompartımantasyon, bariyer sistemleri 7. Toplum bilinci ve eğitim programları 8. Aktif kullanılan Coğrafi Bilgi Sistemleri 2017 Londra Yangını 1. İtfaiye ekiplerinin eğitimi, iletişim ve koordinasyonun güçlendirilmesi 2. Cephe malzemesi ve cephe sistemlerinde risk optimizasyonu 3. Kentte yangın riskleri belirlenmesi ve analiz edilmesi 4. Yangının komisyon tarafından incelenmesi ve kentte benzer durumların tespiti Çizelge 1. Kentlerde Yangın Güvenliği Üzerine İncelenen Çalışmalara Dair Özet
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=