45 YANGIN ve GÜVENLİK • Nisan / 2024 MAKALE Bunun yanı sıra itfaiye ekiplerinin kent ve kente dair dinamiklere hakim olması; söndürme ekipmanları ve su kaynaklarının potansiyel risklere cevap verir yeterlilikte olması; binaların konumu ve ulaşım arterleri; bina yüksekliği ve kullanılan cephe malzemeleri; kentin ekonomik, coğrafik, demografik ve iklimsel tüm parametreleriyle taşıdığı risklerin ortaya konulması; geçmişteki yangınların analiz edilerek tekrar eden, risk potansiyeli taşıyan uygulamaların iyileştirilmesi gibi konuların üzerinde durulduğu görülmektedir. 5. SONUÇLAR Yangın güvenliğinin tam anlamıyla sağlanabilmesi için hem kent hem de bina ölçeğinde alınacak kararlar oldukça önemlidir. Yangın çok boyutlu bir risktir ve ihtiyaçlara göre değişen kentlerde riski oluşturan faktörler de şekil değiştirmektedir. Güvenli yaşam alanlarını sağlamak belirli periyotlarla yapılmış analiz ve değerlendirmelerle mümkün olacaktır. Kentsel tasarım aşamasında araziye yerleşim, kullanım ve erişim prensipleri yangın esnasında risk yönetimi açısından oldukça kritiktir. Yolların genişliği, dönüş açıları, eğimi, ağaçların yol ile ilişkisi acil durum araçlarının müdahalesini kısıtlamayacak şekilde planlanmalıdır. Yangın riskinin daha fazla olduğu sanayi alanları, yanıcı maddelerin yoğun bulunduğu binaların yer aldığı alanlar, ormanlık alanların diğer yerleşim alanlarıyla olan ilişkisi yangın riski açısından değerlendirilerek bir planlama yapılmalıdır. Elektrik, doğalgaz gibi altyapı sistemleri yangının çıkış nedeni olabileceği gibi ortaya çıkan bir yangının daha da şiddetlenmesine neden olabilmektedir. Deprem gibi doğal afetlerden sonra da bu sistemlere bağlı olarak büyük yangınların çıkabildiği görülmüştür. Bu gibi risklerin her zaman var olduğu düşünülerek altyapı sistemlerinin emniyet limitleri içinde planlanıp, uygulanması gerekmektedir. İtfaiye yer seçimi, destek sistemlerinin konumları gibi faktörlere kentsel tasarım aşamasında ilgili standartlar çerçevesinde dikkat edilmelidir. Kentsel tasarım kararları yangın güvenliği açısından sadece kent ölçeğinde değil, bina ölçeğinde de risk oluşturmaktadır. Bina ölçeğindeki kimi risk faktörlerinin de kentlerde yangın tehlikesi oluşturabileceğini söylemek mümkündür. 2017 Londra Grenfell Tower yangına sebep olan cephe malzemesinin kentte büyük bir tehdit oluşturacak kadar yaygın kullanıldığı görülmüştür. Bina yüksekliği, formu; binanın diğer binalarla ve yol ile olan ilişkisi; strüktür sistemi; cephe yağmurlama sistemleri gibi bina ölçeğindeki diğer parametreler ve bunların kent ile olan ilişkisi yangın riski yönetiminde oldukça kritiktir. Bu doğrultuda güvenliğin sürdürülebildiği yaşam alanları sağlayabilmek adına risk faktörlerinin tekil olarak değil bütünleşik bir senaryonun içerisinde ele alınması, kente ve yaşam alanlarına dair değişen parametrelerle beraber bu senaryoların ve sonrasında alınacak aksiyonların güncellenmesi önem arz etmektedir. n KAYNAKLAR 1. Ceylan, O. & Arpacıoğlu, Ü. 2014. Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlıklarında Edilgen Yangın Korunumu. 2. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü. Çelik, Z. 2010. 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti Değişen İstanbul. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 3. Demir, Z. 2020. İstanbul' Da 1856 Aksaray Yangını Sonrası Yangın Bölgesinde Meydana Gelen Değişimleri İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü . 4. Edgü, E. 2021. Hayatta Kalma Güdüsü: Bir Mekansal Algı Süreci. Coğrafi Bilimler Dergisi .Ender, C. 1975. Tarihi Çevre Bilinci. Ankara. 5. Gov.uk. 2020,11.11. Building Safety Advice For Building Owners, İncluding Fire Doors. Edinim Tarihi 14.04.2023. https://www.gov.uk/government/ publications/building-safety-advice-for-building-ownersincluding-fire-doors 6. Grenfell Tower Inquiry. 2019. Grenfell Kulesinde 14 Haziran 2017' De Yaşanan Yangınla İlgili Kamu Sor. Raporu. 7. Kalley, J. 2020. Between Two Disasters: Western Hemisphere. Icomos 6 Iscs Joint Meeting Proceedings Advancing Risk Management For The Shared Future. 8. Kuzucuoğlu, A. 2013. Kentsel Riskler Ve Japonya Modeli. İstanbul: Hiperlink Yayınları. 9. Oduncu, O. 2018. Şehir Ölçeğinde Yangın Master Planının Hazırlanması: Sakarya Örneği. Sakarya Ü. 10. Fen Bil. Ens. Özgünler, M. 1994. Pasif Yangın Güvenlik Önlemlerinde Etkili Olan Tasarım Değişkenleri Ve İlgili Mevzuatın 11. İncelenmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. 12. Shiozaki, Y. Nishikawa, E. Deguchi, T. Watanabe, R. 2006. Büyük Hanshin Depreminden Alınan Dersler. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Basımevi. 13. Uluç, A. Şenol Balaban, M. & Yıldırım Esen, S. 2021. Kültürel Miras Yangın Risk Yönetimi Üzerine Bir Değerlendirme: İngiltere Ve Türkiye Örnekleri.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=