36 YANGIN ve GÜVENLİK • Mayıs-Haziran / 2024 (*) Mimarlık ve Yangın Sempozyumunda yayınlanmıştır. MAKALE Havalandırmalı Giydirme Cephe Sistemlerinde Yangın Güvenliği(*) MEHMET BULCA - TİMUR DİZ İZODER Isı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği 1. GİRİŞ Dış cepheye sirayet eden bir yangının yayılımının sınırlandırılmasına dair alınacak yangın güvenliği tedbirleri, oluşturulan cephe detayına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Türkiye Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik dikkate alındığında cepheler; geleneksel cepheler ve giydirme cepheler olmak üzere iki başlık altında ele alınmaktadır. Yönetmelikte yer alan giydirme cephe tanımında dış cephe kaplamalarının kendine ait bir konstrüksiyona mekanik olarak sabitlendiği ve dış cephe kaplaması ile cephe arasında havalandırma boşluğu oluşturmanın mümkün olduğu çözümler ifade edilmektedir. Geleneksel cephe tanımında ise ısı yalıtım levhaları ve üzerinde yer alan tüm sıva vb. katmanların arada hava boşluğu oluşturmayacak şekilde doğrudan dış cephe üzerine uygulandığı, piyasada mantolama olarak bilinen dış cephe ısı yalıtım sistemlerinin de dahil olduğu çözümler tarihlenmektedir. Her iki cephe türünde yangının yayılım davranışları birbirinden farklılıklar gösterdiğinden, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik kapsamında genel hükümlerin yanı sıra giydirme cephelere ve geleneksel cephelere özel farklı hükümlere yer verilmiştir. Havalandırmalı giydirme cephelerde; binayı dış bir kabuk olarak saran dış cephe kaplaması ile yapısal cephe elemanları arasında bırakılan havalandırma boşluğu, yangın durumunda baca etkisi olarak da isimlendirilen bir davranış sergileyerek yangının hızlı bir şekilde yayılmasına olanak sağlama potansiyeline sahiptir. Bu sebeple özellikle havalandırmalı giydirme cephe sistemlerinde kullanılan taşıyıcı ve kaplama malzemelerinin tamamının yangın güvenliği açısından uygun malzemelerden seçilmesi gerekir. Aksi durumlarda oluşabilecek yangınlarda giydirme cephe sisteminin herhangi bir bileşeninin yangına katılması yangının diğer katlara sıçraması riskini beraberinde getirir. Yangın iç mekanlara sıçradığında can ve mal kaybına sebep olmaktadır. Ülkemizdeki yüksek yapı stokunda havalandırmalı giydirme cephe çözümleri oldukça yaygın uygulamalardır. Bu cephe türüne sahip binalar tasarlanırken cephenin mekanik dayanıklılığı, ısıl davranış ve ısı yalıtımı, kullanım ömrü gibi kriterlerle beraber yangın güvenliği de göz önüne alınmalıdır. 2. HAVALANDIRMALI GİYDİRME CEPHELERDE YANGIN YAYILIMI Son yıllarda 17 Temmuz 2012 tarihinde İstanbul Fulya’da bulunan 122 metre boyunda, 42 katlı Polat Towers yangını, 26 Eylül 2011 ve 05 Nisan 2018 tarihlerinde iki kez cephesi yanan T.C. Sağlık Bakanlığı Gaziosmanpaşa Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi yangını gibi iş merkezi, hastane ve otel binalarında meydana gelen yangınlar kamuoyunda geniş yankı bulmuş, dış cephe çözümleri özelinde binalarda Şekil 1. Havalandırmalı giydirme cephelerde yangın yayılımı
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=