44 YANGIN ve GÜVENLİK • Mayıs-Haziran / 2024 bir tesisteki dahili veya harici değişiklikleri dikkate almayabilir. Bu tür değişiklikler, zaman içinde artan trafik gürültüsü seviyelerini, yaz aylarında bir oda klimasının kurulmasını, ofis veya fabrika bölümlerinin yeniden yapılandırılmasını içerebilir (Tubbs & Meacham, 2007). M. Kullanıcı eylemleri Üretim tesislerindeki bazı çalışma ortamlarında güvenlik ışıklarının yanıp sönmesi, çalışanların işitme ve göz koruması takma gereksinimi gibi durumlar olabilir. İş aktivitesiyle ilişkili bu faktörler, bina sakinlerinin sesli ve görsel alarm bildirim sinyallerini algılama yeteneğini olumsuz etkileyebilir (Tubbs & Meacham, 2007). Kullanıcıların alkol tükettiği kullanım alanlarında tepki süreleri ve karar verme kapasiteleri etkilenebilir. Buna ek olarak, yanıp sönen ışıklar veya bir şekilde yangın işaretlerini benzer özellikler içeren eğlence mekanlarında, bina sakinlerinin yangını algılamasının ve tahliye için gereken sürenin daha uzun olması beklenebilir (Tubbs & Meacham, 2007). N. Yalnız veya başkalarıyla olma durumu Yangın anında diğer insanların varlığı, davranışı ve karar vermeyi etkileyebilir. Alarmlara veya yangın ipuçlarına verilen tepkiler, insanların yalnız veya başkalarıyla birlikte olup olmamasından etkilenmektedir. Diğer insanların varlığı hareketin tanımlanması ve başlatılması üzerinde engelleyici bir etkiye sahip olabilir (Proulx, 2001). Bununla birlikte, diğer kullanıcıların varlığı, bireyin acil bir durumdan haberdar olma şansını artırabilir ve hangi eylemlerin yapılacağına ilişkin grup kararlarına uymasına izin verebilir. Sosyal etki olarak adlandırılan bu Solgu (Nilsson et al., 2009) normatif ve bilgilendirici olarak adlandırılır. Normatif sosyal etki ile Sinsanlar sosyal normları karşılamaya ve kendilerinden 'beklenen' şeyi yapmaya çalışırlar. Başkaları harekete geçmediğinde insanların, dikkat çekmemek için alarmları görmezden gelmesine neden olabilir. Yalnız olan insanlar, belirsiz ipuçlarına daha hızlı yanıt verme eğilimindedir (Bibb et al., 1968). Bilgilendirici sosyal etki, insanların bir durumu daha iyi anlamak için başkalarını gözlemledikleri etkidir. Örneğin, çıkış seçiminde genellikle kullanıcıları sürü davranışına teşvik ettiği gösterilmiştir(Ruggiero Lovreglio et al., 2014). O. Kalabalık etkisi Kalabalık grupların psikolojisi ve davranışı, büyük toplanma alanları ve kalabalıkların toplanacağı diğer mekanlar için çıkış sistemleri tasarlarken dikkate alınmalıdır. Bir grup insanın herhangi bir yerde toplanması kalabalık oluşturabilir. Ancak kalabalığın birçok farklı çeşidi ve toplanma amacı bulunmaktadır. Bu çeşitlilik, kalabalık davranışını normal ve acil durumlar için farklılaştırmaktadır (Berlonghi, 1993). Her kalabalık çeşidi, kendisine özgü farklı şekillerde tanımlanabilir. Birçok bina kodu, bu karakterlerin birçoğunu dikkate almaktadır. Uluslararası Bina Kodu (IBC), koruma ve çıkış bileşenlerinin gerekliliklerini, yolcu yükü (ICC) gibi etkenlere ek olarak bina kullanıcılarının özellikleriyle ilişkilendiren beş kategoride (A-1 - A-5) toplamıştır. Örneğin alkol sunan ve yüksek duygusal yoğunluk veya değişkenlik beklenen mekanlarda (gece kulüpleri vb.), bu tür risk faktörleri olmayanlara (ibadethaneler vb.) göre daha sıkı koruma önlemleri alınmaktadır (ICC, 2006).Uluslararası Kod Konseyi Performans Kodu (ICCPC) ise, bina ve bina kullanıcılarını koruma performans hedeflerini belirlemek için, etkenlerin birkaçını (ICC, 2006) kullanarak bina kullanıcılarına yönelik riski karakterize etmeye çalışmaktadır (ICC, 2006). P. Uyku eylemi Bir binada gerçekleştirilen kullanıcı eylemleri yangın güvenliği açısından önemlidir. Örneğin, konutlarda, konaklama vb. binalarda uyku eylemi vardır. Uyku hali, ipuçlarına yanıt vermeyi ve karar vermeyi etkileyerek, bina kullanıcılarını uyanık olduklarından daha fazla risk altına sokabilir. Buna karşılık, ofis binalarında bulunan kullanıcılar uyanık ve farkındadır. Bu binalarda kullanıcıların daha hızlı yanıt vermeleri beklenmektedir (Tubbs & Meacham, 2007). R. Kullanıcıların binadaki konumu Yangın acil durumları sırasında bina kullanıcılarının hareketlerini yönetmek için standart uygulamalar, çıkış modellemeleri, kodlar ve araştırmalar, literatüründen elde edilen mevcut kılavuzlar, bir yangın senaryosu göz önüne alındığında, bina sakinlerinin nereye yerleştirilmesi gerektiği konusunda sorumluluk almakla yükümlü kişilere çok fazla sorumluluk düşmektedir. Bina kullanıcısının yangın esnasında kaçmak için yeterli süresi, hareket kabiliyeti ya da imkanı olmadığı durumlarda kullanıcıları bina içerisinde güvenli bir alana yönlendirmek için prosedürler belirlenmiş olmalıdır. Bina kullanıcısının çıkış yolları üzerinde meydana gelen büyük yangınlar kullanıcının kaçmasını imkansız hale getirebilir. Yüksek tehlikeli görülen binalarda ya da yanıcı madde yükü fazla olan bina alanlarında kullanıcının binadaki konumu önem kazanmaktadır. Kullanıcılar önerilen yeni konuma hareket etme yolları da dahil olmak üzere, binanın içinde veya dışında daha güvenli bir alana yerleştirilmelidir (Tubbs & Meacham, 2007). 4. KULLANICIYA İLİŞKİN ÖZELLİKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Binalarda yangın güvenliğini analiz ederken dikkate alınMAKALE
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=