www.yanginguvenlik.com.tr YANGIN GÜVENLİK VE KORUMA SİSTEMLERİ DERGİSİ • TEMMUZ-AĞUSTOS 2024 • YIL: 31 • SAYI: 248 • 90 TL • ISSN 1305-2071 Son Kullanıcıya Sa�şımız Bulunmamaktadır TÜRKİYE’NİN İLK UL300 ONAYLI DAVLUMBAZ SÖNDÜRME SİSTEMİ Göztepe mah. Bent cad. No:55/1 Beykoz, İstanbul �nfo@ycstekn�k.com +90 212 222 51 28 COMPANY VENGERANT MUHENDISLIK LIMITED SIRKETI Goztepe Mah. Bent Cd. No: 55/1 Beykoz Istanbul, Istanbul Turkey EX29332 Stored-pressure wet chemical solution extinguishing system units, Model(s): VENGERANT Series, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27 and 30 Liter capacity, stored-pressure extinguishing system units. Unit is designed to discharge wet chemical solution from fixed nozzles for the extinguishment of fires in cooking appliances, hoods, plenums, filters, and ducts used for the ventilation of restaurant cooking equipment when such fires originate in the entrance of the ventilating equipment. For use at temperatures from +32°F (0°C)to +120°F (49°C). Operated by automatic means with manual backup. Includes the protection of deep fat fryers, griddles, range tops, gas radiant char-broiler, electric char-broilers, lava char-broilers, pumice char-broilers, synthetic rock charbroilers, natural charcoal broilers, mesquite wood char-broilers, upright broilers, chain broilers , salamander broilers and woks. A description of the extinguishing system units and the System Design, Installation limitations, Operation, Maintenance, and Service are contained in the Listee's System handbook, Part Number SSKFES/102000, dated August 20, 2023, Rev 00. Copies are available from the Listee. Wet-chemical-solution Extinguishing System Units
2 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 ARITEKS 19 ARMAŞ 1 İST İŞÇİ 7 KIVANÇ GROUP 11 NADMEX 2024 29 NORM TEKNİK Ö.K.İ. TEKNO YANGIN A.K. TESAR 15 TYCO YANGIN A.K.İ. YCS Ö.K. REKLAM İNDEKSİ TEMMUZ-AĞUSTOS 2024 • SAYI: 248 • www.yanginguvenlik.com.tr IÇINDEKILER UZMAN GÖRÜŞÜ 16 Geri Dönüşüm Tesislerinde ve Yakma Tesislerinde Isı Algılamayı Kullanan Otomatik Söndürme Çözümleri Sezer Aslan Yangın, Acil Durumlar ve Doğal Afetler Eğitim Uzmanı Risk Analizi ve Danışman NFPA Member BOSTİK Teknik Müdürü Ece Han 04 HABER 30 Endüstriyel Yangınlar ve Patlamalar 2023 Yılı Raporu RAPOR KONUK YAZAR 26 Lityum İyon Pillerde Yangın ve Otopark Güvenlik Önlemleri Beytullah Ateş İtfaiyeci, İSG Uzmanı İTFAİYECİ 13 İtfaiyecilerin Yangını Okuması Haldun Seber İtfaiyeci & İş Güvenliği Uzmanı Afet ve Acil Durum Yöneticisi SÖYLEŞİ 20 MAKALE 22 Elektrikli Araçlar ve Yangın Riskleri Doğan Kazak ASELSAN A.Ş., İtfaiye Birimi
3 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 EDİTÖRDEN Türkiye, coğrafi konumu ve iklim koşulları nedeniyle orman yangınlarına oldukça yatkın bir ülke haline geldi. Özellikle son yıllarda artan sıcaklıklar, kuraklık ve insan kaynaklı faktörler, orman yangınlarının sıklığını ve şiddetini artırdı. Ülkemizin birçok bölgesinde meydana gelen yangınlar ülke genelinde kaygıyla izlendi. Özellikle İzmir’de meydana gelen ve rüzgarın da etkisiyle büyüyen yangının yerleşim yerlerini tehdit edecek şekilde genişlemesi kaygıları daha da artırdı. Orman yangınları başladıktan sonra çok kısa bir sürede yayılıp, kontrol altına alınması oldukça güç olan yangınlardır. Bu nedenle asıl mücadele yangınlar meydana gelmeden önce alınacak önlemlere yönelik olmalıdır. Maalesef bu konuda bilinç oluşturma açısından yeterli seviyede olmadığımız görülüyor. Yangınlar meydana geldikten sonra müdahale için tüm güçleriyle çalışan tüm vatandaşlarımızın gayretiyle yangınlar kontrol altına alınabildi ancak ülkemize verdiği tahribatın telafisi uzun yıllar alacak gibi görünüyor. En üzücü olan husus ise ülkemizde meydana gelen orman yangınlarının büyük bir çoğunluğunun insan kaynaklı olmasıdır. Kasıtlı olarak çıkarılan yangınlar, dikkatsizlik sonucu meydana gelen yangınlar ve ormanlık alanlardaki bilinçsiz yakılan ateş ve çöplerin atılması yangınların başlıca insan kaynaklı sebeplerindendir. Bunun yanı sıra, iklim değişikliği de yangın riskini artıran önemli bir faktördür. Yaz aylarında sıcaklıkların artması ve kuraklık koşulları, ormanların daha kolay tutuşmasına ve yangınların hızla yayılmasına yol açmaktadır. Orman yangınları, ülkemizin doğal zenginlikleri ve ekosistemi için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bu nedenle, orman yangınlarıyla mücadele için kapsamlı ve uzun vadeli stratejiler geliştirilmesi gerekmektedir. Bireysel olarak da yangınlara karşı dikkatli olmak ve yetkililere bilgi vermek, bu mücadelede önemli bir rol oynamaktadır. En derin saygılarımla. n Orman Yangınlarının Çoğu İnsan Kaynaklı TAYFUN AYDIN tayfunaydin@b2bmedya.com Kuruluş Tarihi 1994 Sahibi Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. Adına İsmail Ceyhan yönetim@b2bmedya.com Yayın Danışma Kurulu Füsun Demirel, İsmail Turanlı, Kazım Beceren, Korhan Işıkel, Saadet Alkış, Sedat Altındaş, Sezer Aslan Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İsmail Ceyhan yaziisleri@b2bmedya.com Yazı İşleri Tayfun Aydın tayfunaydin@b2bmedya.com Reklam Emine Aktaş emineaktas@b2bmedya.com 0536 060 02 71 Barış Ceyhan barisceyhan@b2bmedya.com 0535 496 62 32 Abone abone@b2bmedya.com Grafik grafik@b2bmedya.com Baskı ve Cilt Özgün Ofset Tel: 0212 280 00 09 Yayınlayan Fikirtepe Mah. Rüzgar Sok. Şua Elite Consept Sitesi 44A - A1 Blok K: 1 D: 48 34720 Kadıköy-İstanbul/Türkiye Tel: 0216 651 78 78 - 0216 651 78 98 www.b2bmedya.com www.yanginguvenlik.com.tr e-posta: info@b2bmedya.com Fiyatı: 90 TL © 2024 Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. ISSN: 1305-2071 Yılda 8 sayı yayımlanır. Tüm Türkiye'de dağıtılmaktadır. Basın Kanunu'na göre yerel süreli yayındır.
HABERLER 4 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 WILO Türkiye'de Üst Düzey Atama Wilo, 30 yılı aşkın süredir Türkiye’de çevre dostu projeleri ve yenilikçi ürünleri ile ön plana çıkıyor. Türkiye’de su teknolojilerinin geleceğini şekillendiren Wilo, Türkiye operasyonlarının yönetiminde önemli bir adım atarak Duygu Erdem’i Türkiye Genel Müdürü olarak atadı. Wilo Türkiye’nin ilk kadın Genel Müdürü olan Erdem, finansal yönetimdeki üstün yetkinlikleri ve başarılarıyla dikkat çektiği Wilo Türkiye’de, şirketin mali yapısının güçlendirilmesinde önemli rol oynadı. Erdem, bu yeni görevinde Wilo’nun Türkiye’deki stratejik hedeflerine ulaşmasına ve operasyonel verimliliğin artırılmasına liderlik edecek. Wilo’nun global yapılanmasında, Ocak 2024 itibarıyla Türkiye ve Orta Asya satış alanı kurulmuş ve merkezinin İstanbul olması kararlaştırılmıştı. Bu kapsamda, Aralık 2021’den beri Wilo Türkiye Genel Müdürü olan Altuğ Arkaya, “Türkiye ve Orta Asya İcra Kurulu Başkanı” olarak atandı. Mali işler alanında 20 yılı aşkın deneyime sahip olan Duygu Erdem, elektronik, gayrimenkul, teknoloji sektörlerinde faaliyet gösteren uluslararası firmalarda görev aldı ve finansal süreçlerin iyileştirilmesi ile mali performansın artırılması konularında önemli katkılar sundu. Lisans hayatına Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde başlayan Duygu Erdem, lisans eğitimini tamamladıktan sonra İngiltere’de University of Liverpool’da İşletme Yüksek Lisansı (MBA) yaptı. n Orman Yangınlarının Yüzde 78'i Sıcaklığın En Yüksek Olduğu Saatlerde Çıkıyor Havalar ısındı, sıcak ve kurak iklim koşulları adeta orman yangınlarına davetiye çıkarıyor. Üstelik orman yangınlarının yüzde 78’i sıcaklığın en yüksek, nispi nemin ise en düşük olduğu 10:00 ila 20:00 saatleri arasında çıkıyor. “Türkiye’de çıkan orman yangınlarında her yıl ortalama 7 ila 10 bin hektar alan yanıyor” diyen Masdaf Bina Teknolojileri Ürün Grubu Yöneticisi Ezgi Baba, orman yangınlarının büyümesini önlemek için erken müdahalenin önemine ve bu kapsamda yapılması gerekenlere dikkat çekti. Yaz geldi, ormanlarımız yine tehlike altında. Yaz aylarında yaşanan aşırı sıcaklar, nem oranını azaltarak orman yangınlarına davetiye çıkarıyor. Orman Genel Müdürlüğü’nün 2023 yılı raporuna göre orman yangınlarının yüzde 78’i sıcaklığının en yüksek, nispi nemin ise en düşük olduğu 10:00 ila 20:00 saatleri arasında çıkıyor. Orman yangınlarının büyüme riski de bu saatlerde artıyor. “Akdeniz iklim kuşağı içersinde bulunan ve yüzde 56'sı ormanlarla kaplı olan Türkiye’de her yıl ortalama 7 ila 10 bin hektar ormanlık alan yanıyor. Bu nedenle orman yangınları ile mücadele tekniklerini güçlendirmek kritik önem taşıyor“ diyen Masdaf Bina Teknolojileri Ürün Grubu Yöneticisi Ezgi Baba, yangın pompalarının orman yangınlarına erken müdahale kapsamında sunduğu avantajlara dikkat çekti: “Türkiye’de orman yangınlarına müdahale süresi 11 dakika, ancak yangın pompaları ile bu süreyi 5 dakikaya düşürmek mümkün. Bu kapsamda öncelikle ilgili kamu kurumları ve belediyeler tarafından yeterince yangın pompası tedariği yapılması ve pompaların belirli periyotlarla çalıştırılarak test edilmesi gerekiyor. Ayrıca ilk müdahalenin bilinçli bir şekilde yapılması ve böylece yangının kısa sürede kontrol altına alınabilmesi için de; Orman Genel Müdürlüğü’nün koruma ve güvenlik görevlilerine, jandarma personeline, Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı askeri personele, belediyelere ve ormanlık alanlara yakın yerlerde yaşayan orman gönüllülerine eğitim verilmesi oldukça önemli. Biz Masdaf olarak, Mas Academy kapsamında düzenlediğimiz eğitimlerle iş ortaklarımıza destek olmayı misyon edindik.” dedi. “Her yangın pompası ile etkili bir müdahale söz konusu olmayabilir” diyen Ezgi Baba, yangın pompası seçimindeki önemli kriterlere de dikkat çekti: “Yangın pompaları ile erken müdahalede başarılı sonuçlar alabilmek için sistemin doğru seçilmesi ve standartların doğru uygulanması şart. Yangın pompalarının dünyada en çok tercih edilen NFPA (National Protection Association) ve UL/ FM standartlarına uygun olmasına dikkat etmek gerekiyor.” diyerek sözlerini tamamladı. n
HABERLER 5 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 Büyük Yangınlara Maruz Kalan İşletmelerin Yüzde 60'ı Batıyor Dünya Ticaret Örgütü verilerine göre küresel ticaret hacmi 32 trilyon doların üzerinde. Dünyanın bir ucundan üretilen ürün, başka bir uçta müşteri bulabiliyor. Türkiye de dünya ekonomisine entegre olmuş ülkelerden biri. 250 milyar doların üzerinde ihracatı ile dünyanın dört bir yanına ürün satıyor. Bununla birlikte küresel ticaret ağı her geçen gün büyürken, şirketler herhangi bir sıkıntı anında tedarikçi bulmakta çok zorluk çekmiyorlar. Herhangi nedenle tedarik zincirinin dışında kalmak ise şirketler için dönülmez olumsuz sonuçlar doğurabiliyor. Küresel tedarik zincirini pandemi, savaş ve siyasal olaylar dışında dünyada en çok kesintiye uğratan olay ise endüstriyel yangınlar. 2023 yılında yaklaşık 4 bin endüstriyel yangın kaynaklı tedarik zinciri kesintisi meydana gelirken, kimya, teknoloji ve otomotiv sanayi en çok etkilenen sektör oldu. Endüstriyel itfaiye hizmeti veren Falckon Genel Müdürü Anıl Yamaner, fabrika yangın ve patlamaların doğrudan ekonomik hasarlara yol açmasının yanı sıra, iş kesintisi ve itibar kayıpları gibi diğer dolaylı kayıplar da neden olduğunu söyledi. Yamaner ‘’ Avrupa'da endüstriyel yangınlar yılda ortalama 5 milyar avroluk ekonomik kayba neden oluyor. Türkiye’de ise yer yıl yaklaşık 1500 endüstriyel yangın oluyor. Bunların bina, ekipman vs kaybı yıllık 250 milyon avro’nun üzerinde. Bu hasar hesabına, itibar kayıpları ve müşteri kaybı bedelleri dahil değil’’ dedi. Endüstriyel yangınların yaklaşık yüzde 20’sinin kimya sektöründeki sanayi şirketlerinde gerçekleştiğini ifade eden Yamaner, büyük yangınlar sonrasında kurumların yeniden faaliyete geçmesinin uzun zaman aldığını belirterek ‘’ Büyük yangınlar aynı zamanda müşteri kaybetmek demektir. Tedarik zincirinden koptuğunuz anda, şirketin geleceğini da kaybedersiniz. Hiçbir sigorta firması kaybettiğiniz müşterinizi karşılamaz. Dünyada bu şekilde iflasa sürüklenen çok sayıda dev şirket var’’ uyarısında bulundu. Yangınlar şirketleri batırabilir Endüstriyel yangınlar konusunda Türkiye’de yeterince farkındalık oluşmadığını ifade eden Yamaner, ‘Özellikle hidrokarbon malzemeleri taşıyan, işleyen ve depolayan kimya endüstrileri yangın ve patlama riski ve yangının neden olduğu çeşitli hasarlar açısından potansiyel olarak risk altında. Bu yangınlar insan ölümlerine, ciddi yaralanmalara, ekipman hasarından kaynaklanan mali kayıplara ve üretim faaliyetinin aksamasına, iş kaybına ve bazen çevreye onarılamaz zararlara neden olabilir. Ayrıca sigorta primleri gibi diğer maliyetler de artmakta. Bu nedenle, özellikle kimya, petrol ve doğal gaz endüstrilerinde tehlike faktörlerinin ve bunları kontrol etme yollarının belirlenmesi çok önemli. Petrol ve gaz endüstrilerindeki şirketler sermaye maliyetinin yüzde 15 ila yüzde 30'unu bu nedenle güvenlik ve kirliliğin önlenmesine harcanmakta’’ diye konuştu. Türk sanayisini korumak zorundayız! Yangın felaketiyle karşılaşan şirketinin yüzde 60’nın iflasa sürüklendiğini ifade eden Yamaner Avrupa Birliği’ndeki tüm yangınların yüzde 6.2’sinin konut dışı endüstriyel yangınlar olduğuna dikkat çekerek ‘’ Türkiye bölgesinin en büyük üretim merkezlerinden ve yüz milyarlarca dolarlık ihracatı var. Dev sanayi şirketlerimiz var. Bunlar ülkemizin lokomotifi. Bu şirketleri her türlü risklerden korumalıyız. Son yıllarda dünyada yangınlardan sonra batan şirket haberlerini sıkça okumaya başladık. Bu nedenle en büyük risklerden biri olan yangına karşı sanayi tesislerimizi koruma altına almalıyız. ‘’ diye konuştu. İSO 500’deki şirketler endüstriyel itfaiye hizmeti almalı Her yangının uzmanlığının faklı olduğunu, türüne özgü bilgi ve beceri gerektiğini ifade eden Yamaner ‘’Farklı yangınlarla mücadele edebilmek için farklı uzmanlıklara sahip ekiplerin olması ve gerektiğinde koordineli bir şekilde çalışabilmeleri önemlidir. Orman yangınları, geniş alanları kapsayan ve hızlı yayılan yangınlardır. Bu tür yangınlarla mücadelede, arazide ilerleyebilen ve hava araçları ile koordineli çalışabilen özel ekipmanlar ve taktikler gerekli. Konut yangınlarında insanların tahliyesini sağlamak ve yangının yayılmasını önlemek öncelikli önem taşır. Belediyeler bu alanda eğitimli ve tecrübeli ekiplere sahiptir. Endüstriyel yangınlar ise fabrikalar, üretim tesisleri ve kimyasal tesisler gibi yapılarda meydana gelen yangınlardır. Bu tür yangınlarda, yangına neden olan maddeyi ve üretim prosesini göz önünde bulundurmak ve tehlikeli kimyasallara karşı gerekli önlemleri almak gerekir. Amaç olabildiğince hızlı bir şekilde üretime devam etmeyi sağlamaktır. Bu alanda uzmanlaşmış ekipler, yangının kontrol altına alınması ve tesislerin zarar görmesinin en aza indirilmesi için özel bilgi ve becerilere sahiptir.” dedi. n
HABERLER 6 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 Yanlış Malzeme ve Planlama, Şehirlerde Yangınları Hızlandırıyor İzmir'de devam eden yangınların, şehir merkezine yaklaşması yapı güvenliği ve yangın önlemleri konularında uzmanların uyarılarını bir kez daha gündeme getirdi. Altınbaş Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Sepanta Naimi, İzmir'deki yangınların şehirde daha fazla yayılmasını önlemek adına yapı denetimlerinde alınması gereken önlemlere dikkat çekti. Doç. Dr. Naimi, yangınların şehre sıçramasının sebeplerini hem doğal koşullar hem de yapıların yetersiz yangın güvenliği ile ilişkilendiriyor. İzmir’de günlerdir süren yangınlar, sadece doğaya değil, şehirdeki yapı güvenliğine dair de önemli soruları gündeme getirdi. Alevler, şiddetli rüzgarlar nedeniyle hızla yayılırken, yerleşim yerlerine yaklaşarak büyük tehdit oluşturdu. Bu durum, binaların yangın güvenliği açısından ne kadar yeterli olduğunu yeniden sorgulattı. Altınbaş Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Sepanta Naimi, yangınların şehre sıçramasıyla ilgili alınması gereken yapı güvenlik önlemlerine dikkat çekti. Doç. Dr. Naimi, özellikle binaların dış cephelerinde kullanılan yanıcı yalıtım malzemelerin şehre yakın ormanların yangın riskini artırdığına vurgu yaparak, bu konuda yapı denetimlerinin ne kadar kritik olduğunu bir kez daha hatırlattı. Ormanlara yakın binaların dış cephe malzemelerine dikkat! Sepanta Naimi, yangınların hızla yayılmasında en önemli faktörlerden birinin, binaların dış cephelerinde kullanılan yanıcı yalıtım malzemeler olduğunu söylediği konuşmasında şunları ifade etti: “Ormanlık alanlara yakın yerleşimlerde, bu tür malzemeler yangının şehre ulaşmasını ve hızla yayılmasını kolaylaştırıyor. Özellikle yüksek katlı binalarda yangın güvenliği planlamasının eksik olması ve uygun olmayan malzeme seçimi, bu tür felaketlerin etkisini artırıyor. Binaların dış cephe kaplamalarında yanmaz özellikteki malzemelerin kullanılması gerekiyor. Ayrıca yapı denetimlerinde bu hususun göz ardı edilmemesi lazım. Çatı malzemelerinin de yangına dayanıklı olması, yangınların hızla yayılmasını engelleyebilir.” Şehre yakın bölgelerde, geç tutuşan ağaç türleriyle ağaçlandırma yapılma, orman temizliği de şart Yangınların şehirde hızla yayılmasının bir diğer önemli nedeni, şehre yakın ormanların yeterince korunmaması ve temizlenmemesi. Doç. Dr. Naimi, orman yangınlarının yerleşim yerlerine sıçramasını önlemek için, bu alanların düzenli olarak temizlenmesi gerektiğini belirterek şehre yakın bölgelerde, geç tutuşan ağaç türleriyle ağaçlandırma yapılmasının da yangın riskini azaltabileceğine dikkat çekti. Yangın güvenliği konusunda alınacak önlemler sadece yapıların fiziksel özellikleriyle sınırlı kalmaması gerektiğini aynı zamanda yangın güvenlik sistemlerinin de düzenli olarak kontrol edilmesi ve yangın tatbikatlarının da sık sık yapılması gerektiğini ifade eden Naimi, vatandaşların da bu konuda bilinçlendirilmesinin önemine de vurgu yaptı. Çeşitli söndürücü ve önleyici sistemler mevcut Naimi, yangın söndürme ve güvenliği arttırmak için binalarda ve yapılarda çeşitli sistemlerin kullanıldığını hatırlatarak, “Bunlar arasında yangın alarmları, yangın söndürücüler, sprinkler sistemleri, yangın merdivenleri ve çıkışları bulunmaktadır. Ayrıca, yangın için su depoları, duman tahliye sistemleri, acil durum aydınlatmaları, yangın eğitimi ve tatbikatları gibi önleyici sistemler de mevcuttur. Bu önlemler, bina sakinleri ve çalışanların güvenliğini artırmak amacıyla alınmaktadır. Her binanın yapısı ve kullanım amacına göre bu sistemler farklılık gösterebilir. Yangın güvenliği konusunda teknolojik ve yapısal donanımlara dikkat etmek istiyorsak, otomatik yangın söndürme sistemleri de kullanılabilir. Bu sistemler arasında sprinkler sistemleri, köpük ve kuru kimyasal söndürme sistemleri, gazlı söndürme sistemleri gibi çeşitli seçenekler bulunmaktadır” şeklinde konuştu. Yapı denetimleri ve düzenlemelere baktığımızda da Türkiye'de yangın güvenliği ve standartlarına yönelik yönetmeliklerin bulunduğunu da aktaran Altınbaş Üniversitesinden Doç. Dr. Sepanta Naimi, “Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği içinde, Türkiye Yangından Korunma Yönetmeliği gibi düzenlemeler yer almaktadır. Yangın güvenliği konusunda düzenlemelere uyulması zorunludur. Özellikle yüksek katlı yapılar için yangın güvenliği planlaması yapmak zorunludur. Bu planlar, otomatik yangın söndürme sistemleri, acil çıkış yolları ve diğer güvenlik önlemlerini içermektedir. Bina güvenliği ve bakım açısından ise binaların yangın güvenliği sistemlerinin düzenli olarak bakımı ve kontrollerinin yapılması gerekmektedir” diyerek sözlerini sonlandırdı. n
HABERLER 8 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 Enerji Verimliliğine DUYAR’lı İş Birliği 65 yıllık köklü geçmişe sahip Duyar Vana ile Duyar Pompa arasında enerji verimliliğine Duyar’lı iş birliği gerçekleştirdi. Duyar Vana’nın birikimi ve Duyar Pompa’nın sektör tecrübesiyle tamamı yerli kaynaklara dayanan OPUS Sirkülasyon Pompası, Duyar imzası taşıyor. HVAC sistemleri için kullanıma uygun OPUS Sirkülasyon Pompası, bina teknolojileri ve endüstriyel tesislere kadar geniş yelpazede; ısıtma ve iklimlendirme sistemlerinde kullanılmak üzere tasarlandı. Uluslararası standartlara uygun ve TSE belgeli OPUS Serisi Sirkülasyon Pompası, yüksek verim sağlayarak enerji tüketimini minimuma indiriyor. 5 Yıl Garanti ile kullanıma sunulan OPUS Sirkülasyon Pompaları, kolay kurulum ve sessiz çalışma imkanıyla maksimum konfor sağlıyor. EEI ≤ 0,19 OPUS Pompalar 5 Yıl Garantili Uluslararası Enerji Verimlilik Endeksi’ne göre, EEI ≤ 0,19 enerji verimliliğine sahip olan OPUS Serisi Islak Rotorlu Sirkülasyon Pompaları, geleneksel üç hızlı sirkülatörlere göre daha az enerji tüketiyor. Keza daha düşük işletme sesine sahip olan OPUS, maksimum konfor sunuyor. LED ekran göstergeleri bulunan pompa, kolaylıkla kurulum ve kullanım imkânına sahip. Cihazlar arası haberleşme özelliğine sahip olan OPUS, değişken basınç, sabit basınç ve gece modu olmak üzere üç farklı kullanım moduyla çalışabiliyor. ‘5 Yıl Garanti’ desteğiyle sunulan OPUS Serisi Rakorlu Sirkülasyon Pompaları, yüksek verimli olmaları itibariyle uzun bir kullanım ömrü ve sessiz çalışması itibariyle maksimum konfor sağlıyor. HVAC Sistemlerinde Kullanıma Uygun HVAC sistemleri için kullanıma uygun olan OPUS Serisi Sirkülasyon Pompası, konutlardan ticari ve sanayi işyerlerine kadar geniş yelpazedeki ısıtma ve iklimlendirme sistemlerinde kullanılmak üzere tasarlandı. Sistemde dolaşan suyun etkin bir şekilde sirkülasyonunu sağlamak ve basınçlandırmak amacıyla geliştirilmiş olan OPUS, otomatik güç ayarlı ECM teknolojisiyle, rakor veya flanş bağlantı seçenekleriyle üretildi. Söz konusu ECM teknolojisi ve üzerine entegre invertörü sayesinde OPUS, sistemin ihtiyaçlarına göre devir ayarı yapabilen ve böylece enerjide tasarruf eden yeni nesil bir sirkülasyon pompasıdır. Manuel, sabit basınç ve değişken basınç olmak üzere farklı çalışma modlarına sahiptir. Basınç farkını set edilen değere sabitleyebilmek için değişken devirli pompanın hızını arttırır veya düşürür. Azalan basınç ihtiyacında düşen pompa devri sayesinde şebekeden çekilen güç düşer. Pompa giriş gücünün düşmesi ile enerji tasarrufu elde edilir. Verimli Enerjide Duyar İmzası Yüksek verimli ve çevre dostu pompa ürünleriyle öne çıkan Duyar Pompa Genel Müdürü Faik Öner; “Türkiye’de sanayide kullanılan elektriğin %20’sini sarf eden pompa sistemleri, verimli olduğunda enerji sarfiyatını düşürüyor” diyerek, şunları söyledi: “Küresel ısınmanın etkilerini hızlı bir değişimle görüyoruz. Sıcaklık artışı büyük çaplı yangınlarla karşımıza çıkarken, enerji tüketimini de hızla arttırıyor. Geçtiğimiz yıla göre elektrik tüketimi yüzde 15 arttı. Bu bağlamda enerjinin verimli kullanımı ihtiyacı iklim değişikliğiyle mücadelede başat rol oynuyor. Frekans Kontrollü Sirkülasyon Pompaları, değişken hızlı motor teknolojisi sayesinde verimli enerji kullanımı sağlayarak çevresel etkiyi en aza düşürüyor.” “Duyar ailesi olarak, Çevreye Duyar’lıyız anlayışıyla, su ve enerji tasarrufuna önem veriyoruz. Yenilebilir enerji odağında geliştirmekte olduğumuz ürün çeşitliliğimizde, tüm yaşam döngüleri boyunca çevre dostu ürünlere öncelik veriyoruz. Bu kapsamda ürettiğimiz pompalarda frekans konvertörü kullanımı da enerji verimliliğine önemli katkı sağlamaktadır.” “Çünkü pompalar ihtiyaç duyulan maksimum yüke yani ihtiyaca göre seçilmekte, ancak ömürlerinin çok büyük bölümünü kısmi yüklerde yani çok daha düşük ihtiyaçları karşılayarak geçirmektedirler. Frekans konvertörlü sirkülasyon pompaları, ısıtma periyodunun %98’ine karşılık gelen kısmı yük ihtiyaçlarında frekansı düşürerek, pompanın gerçekte ihtiyaç duyulan değere daha yakın bir noktada çalışmasına olanak tanırlar ve önemli bir enerji tasarrufu sağlarlar. Böylece işletme maliyetinin düşmesini de kolaylaştırır.” dedi. n
HABERLER 9 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 Zorlu Enerji DUYAR’lı Çözümlere Emanet Zorlu Enerji yüksek verimli Duyar Pompa çözümlerine emanet. Pompa sektörünün güvenilir markası Duyar Pompa, enerji sektörünün dev üreticilerinden Zorlu Enerji’nin tercihi oldu. Bina teknolojileri, endüstriyel tesisler, enerji ve gaz üretim tesisleri için pompa sistemleri sağlayan Duyar Pompa, yüksek verimli, dayanıklı ve çevre dostu ürün gamıyla ihtiyaca en uygun çözümleri sunmaya devam ediyor. Zorlu Enerji’nin Gaziantep’teki projesinde, Frekans Konvertörlü Hidroforlar, OPUS Serisi Sirkülasyon Pompaları, Atık Su Pompaları ve Genleşme Tankı yer alıyor. Projede kullanılan OPUS Serisi Islak Rotorlu Sirkülasyon Pompaları frekans konvertörlüdür. Sistemin ihtiyacını algılayıp asgari enerji tüketimi sağlayan OPUS, uzun ömürlü kullanım imkânı sunmaktadır. ECM teknolojisi ile üretilen pompa, sabit mıknatıslıdır ve motor entegre koruma sistemiyle donatılmıştır. Fabrika ayarlarıyla kolay kurulum ve devreye alım özelliklerine sahiptir. LED ekran göstergeleri bulunan pompa, kolaylıkla kurulum ve kullanım imkânına sahip. Cihazlar arası haber- • Çark: Norly • Sızdırmazlık: Mekanik Salmastra Verimli Enerji: Ömür Boyu Düşük Maliyet Pompa sistemlerinin yüksek verimliliği enerji tüketiminde tasarruf sağlarken, öte yandan dayanıklı ve kaliteli malzemelerle üretilmesi bakım maliyetlerini düşürüyor. Bu nedenle pompa sisteminin “ömür boyu maliyeti” düşünüldüğünde, geleneksel bir pompa sisteminden kat be kat daha fazla tasarrufu mümkün kıldığı görülüyor. Enerji veriminin sağlanmasında diğer belirleyici etken, pompa sisteminin seçim kriterine bağlıdır. Sistemin ihtiyacına en uygun pompanın seçilmesi için, tesis edilecek mekânın (bina, endüstriyel tesis, vs.) niteliği önem taşıyor, zira hidrofor debisinin hesaplanması buna göre yapılıyor. Emiş derinliğinin tespitiyse pompanın kullanım ömrünü belirliyor. Bunun gibi diğer kriterleri de hesaba katarak ihtiyaca en uygun pompa sistemlerinin belirlenmesinde Duyar Pompa, 65 yıllık sektör tecrübesi, yaygın servis ağı, kaliteli ve dayanıklı ürünleriyle çözümler sunmaya devam ediyor. n leşme özelliğine sahip olan OPUS, değişken basınç, sabit basınç ve gece modu olmak üzere üç farklı kullanım moduyla çalışabiliyor. Yüksek teknoloji ürün gamını genişleten Duyar Pompa, OPUS Serisi Sirkülasyon Pompalarında enerji verimliliğini EEI ≤ 0,19 seviyesine kadar çıkardı. Duyar Vana ve Duyar Pompa iş birliğiyle geliştirilen yüksek verimli pompa, daha az enerji tüketerek, sürdürülebilirliğe katkı sağlıyor. Frekans Konvertörlü Hidrofor Projede kullanılan Frekans Konvertörlü Hidroforlar %40’a kadar enerjiden tasarruf ediyor. Eş yaşlandırma özelliği bulunan hidroforlar, yedekli ve kesintisiz çalışıyor ve basınç transmitteri ile kontrol ediliyor. Frekans Konvertörlü Hidrofor teknik özellikleri: • DMVP Serisi 2,2 kW MFRK Hidrofor • Dik milli • 2 Pompalı • Frekans Konvertörlü • Pompa Gövdesi: AISI304 • Alıcı-Verici Gövde: GG25
HABERLER 10 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 Eternia Antalya Projesinde Enerji Verimliliği Yüksek ETNA Çözümleri Tercih Edildi Antalya’nın merkezi konumunda lüks ve konforu bir arada sunan Eternia konut projesinde enerji verimliliği yüksek ETNA çözümleri tercih edildi.Eternia konut projesi kapsamında; ETNA HF_EILR kuru rotorlu, frekans kontrollü sirkülasyon pompaları, EFP D_DP serisi atık su drenaj pompaları, PFK_KO serisi frekans kontrollü hidrofor sistemleri ve TS EN 12845 standardına yangın pompası tesis edildi. Proje kapsamında tesis edilen PFK-KO serisi frekans kontrollü hidrofor sistemleri; talep edilen değişken debide suyun, sabit basınçta teminini garanti ederek kullanıcılara kesintisiz bir konfor sunar. Yeni nesil 6 pompaya kadar kontrol imkanı sağlayan AVS pano ve IE3 motorlu PFK KO serisi hidrofor sistemlerinin kullanımı ile klasik hidrofor sistemlerine oranla işletim giderleri minimize edilmekte, sessiz çalışma ve mekanik aşınmaların azalmasıyla uzun ürün ömrü sağlar. n İstanbul’da Yangınların Yüzde 25’i Elektrik Kaynaklı İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı verilerine göre 2023 yılı sonu itibariyle İstanbul’da 24 bin 285 yangın meydana geldi. Kentte çıkan yangınların yüzde 25'i elektrik kaynaklı yaşandı. Üstelik bu yangınlarda; yapılar, yapıların elektrik tesisatı ve elektronik sistemler hasar gördü. Aynı zamanda yaralanmalar ve can kayıpları da meydana geldi. “Binalardaki elektriksel yangın riskini önlemek mümkün” diyen Üçay Mühendislik Elektrik Grup Koordinatörü Haydar Çatalbaşlı, bu kapsamda yapılması gerekenlere dikkat çekti: “Elektrik İç Tesisleri Proje Hazırlama Yönetmeliğine uygun olarak inşa edilen; konut, iş merkezi ve fabrika projelerinde elektrik kaynaklı yangınların meydana gelmesi önlenebilir. Bu kapsamda; kablolar CPR sınıfına uygun olarak halojen gazı çıkarmayan veya alev iletmeyen cinsten seçilir, kabloların ek yerlerinin yeterince sağlam izolasyonlu olması sağlanır, kablo kesitleri, devre kesicilerin anma akımları ve kısa devre kesme kapasiteleri uygun seçilir, topraklama ve çevrim empedansları doğru yapılır, gerekli yerlerde artık akım cihazları (RCD) ve ark hatası algılama cihazları (AFDD) kullanılır, pano kapaklarında yeterli izolasyon sağlanır. Ayrıca sistemler gerekli hallerde exproof (alev sızdırmaz) şartlarını sağlayacak şekilde seçilir. Alınacak tedbirlerle mevcut yapı stoğunda da yangın riski bertaraf edilebilir. Öncelikle yapıların elektrik tesisatı yetkili bir mühendislik firması tarafından yılda bir kez kontrol edilmesini tavsiye ediyoruz. Binalarda tesisata aşırı yük bindirilmesinden kaçınılmalı ve gerekirse tesisat altyapısı güçlendirilmelidir. Kırılan ve yıpranan kablolar değiştirilmeli ve devrede meydana gelen kaçak akımı önlemek için ‘kaçak akım rölesi’ kullanılmalıdır. Bu kapsamda; termal kamera ile seri arkların tespit edilmesi ve kullanılan enerjinin yangın riski bağlamında analiz edilmesi gerekir. Tesisat denetlemesi için TS HD 60364-6 metodolojisi kullanılarak, ‘Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği’nin 46. Maddesi’ndeki deneyler ve topraklama testleri tüm makinelere uygulanmalıdır. Sınır değer ve ölçüm sonucunun uygun olduğu hesapla açıklanmalıdır. Ayrıca yangından korunmak için yapıda; yangın uyarı sistemleri, otomatik söndürme sistemleri, yangın anında ısı ve duman yayılmasını engelleyecek yapısal önlemler, kaçış yolları, acil aydınlatma, yangın hidrant tesisatı, depo, pompa, hidrant, hortum dolapları ve söndürme cihazları da olmalıdır. Üçay Mühendislik olarak, alanında uzman ekibimiz ve mühendislik kabiliyetimiz ile hem mevcut yapı stoğunun hem de yeni inşa edilen projelerin elektrik ve mekanik tesisat uygulamalarında anahtar teslim sistem çözümleri sunarak, yangınla mücadelede önemli rol oynuyoruz.” dedi. n
12 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 HABERLER STANDART POMPA, İSO İkinci Büyük 500 Listesi'nde Her sene İstanbul Sanayi Odası tarafından belirlenen, Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Listesi açıklandı. Listedeki isimlerden biri de %100 yerli pompa üreticisi Standart Pompa oldu. Standart Pompa’nın başarısının ardında sadece köklü geçmişi değil, aynı zamanda yenilikçi vizyonu da yer alıyor. Ar-Ge yatırımlarına verdiği önem sayesinde ihtiyaca yönelik ürünler geliştirerek ürün yelpazesini, katma değeri yüksek ürünler ile sürekli genişletmeyi başaran marka, sanayinin şını, bugüne değer katan ve yarınları koruyan bir teknolojiye dönüştüren Standart Pompa, sektöründe örnek teşkil eden bir duruş sergiliyor. n gelişimine de katkı sağlıyor. Bu sayede, küresel rekabette güçlü bir konum elde etmeyi başarıyor. Ayrıca, Standart Pompa, sürdürülebilirlik çalışmalarına verdiği önemle de dikkat çekiyor. Çevresel sorumluluğun bilincinde olan marka, üretim süreçlerinde enerji verimliliğini artıran ve karbon emisyonlarını azaltan teknolojileri benimseyerek, geleceğe daha yaşanılabilir bir dünya bırakmayı hedefliyor. Sürdürülebilir üretim anlayıBrady’den: BradyJet J7300: Endüstriyel Dayanıklılığa Sahip Etiketleri Tam Renkli Olarak Yazdırın Brady Corporation’ın yeni BradyJet J7300 Renkli Etiket Yazıcısı, endüstriyel dayanıklılığa sahip etiketleri tam renkli olarak yazdırır. Üretim ortamları ve laboratuvarlardaki güvenliği, yalın verimliliğini ve bakımı en iyi şekilde destekleyin. Otomatik kurulum, kalibrasyon ve ilk etikete baskı alma özellikleriyle piyasadaki en dayanıklı malzemeleri kullanın. Endüstriyel alanlar için üretilmiş inkjet ile kendinizi gösterin. BradyJet™ J7300 Renkli Etiket Yazıcısı ile zorlu bir yazdırma kuyruğunda ilerleyin. Canlı tam renkli özelliği sayesinde bir etki yaratın. Dahili LabelSense™ yazdırma teknolojisi sayesinde endüstriyel dayanıklılığa sahip etiketlerin üzerine yazdırın ve zaman kaybettiren kurulumlara elveda deyin. Her türlü renk, her türlü bilgi sayesinde J7300 ile üretim hattından laboratuvara kadar işin gerektirdiği şeyleri tam olarak yapın. Tam renkli + tam dayanıklı endüstriyel alanlar için üretilmiş inkjet. Tüm renkleri tüm işlerde durmaksızın yazdırın - Hatasız etiketler oluşturun. Çift CMY ve gerçek siyah (K) mürekkep kartuşları ile canlı renkler ve daha koyu renkler elde edilir. Saniyeler içinde kurun - Yalnızca takın, kilitleyin ve işe koyulun. LabelSense™ teknolojisi, etiket rulolarını ve mürekkepleri anında tanır, ayarlar ve daha ilk etikette yazdırır. Uzun ömürlü etiketler oluşturun - Tam renk ve dayanıklılık artık bir arada. Anında kuruyan mürekkepler ve iç ve dış mekanda dayanıklı etiketler suya, kimyasallara ve aşınmalara karşı dayanıklıdır. İş akışınıza entegre edin - Etiket oluşturma yazılımı dahildir. Windows® sürücüsü üçüncü taraf yazılımları ve PDF’leri çekebilir. Her şeyi USB, Wi-Fi veya ethernet ile bağlayın. n
13 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 İtfaiyecilerin Yangını Okuması HALDUN SEBER İtfaiyeci ve İş Güvenliği Uzmanı Afet ve Acil Durum Yöneticisi Tüm itfaiyecilerin ısı ve sıcaklık hakkında temel bir anlayışı olsa da, bu kavramlar sıklıkla yanlış anlaşılabilmektedir. Yangın davranışını anlamak için bu kavramların doğru anlaşılması şarttır. Yangın davranışı göstergeleri beş ana parçaya ayrılır: Bina, Duman, Hava Yolu, Isı ve Alev… Bu makalede, yangın güvenliği açısından kritik öneme sahip olan ISI ve ALEV göstergelerinin itfaiyeciler tarafından nasıl okunmalı ve bize neler anlattıklarına değineceğim. Isı ve Sıcaklık: Isı, bir enerji biçimidir, sıcaklık ise bir maddenin ortalama termal enerjisinin ölçüsüdür. Yangın sırasında gözlemlenen ısı ve sıcaklık göstergeleri, yangının mevcut durumunu ve olası gelişimini değerlendirmede hayati öneme sahiptir. Isı ve sıcaklık doğrudan gözlemlenemez, ancak çeşitli termal cihaz ve göstergelerle tespit edilebilir. Isı Göstergeleri: Isı göstergeleri yangın yerinde, gözlemlenebilir (GÖRSEL) ve hissedilebilir (DOKUNSAL) olmak üzere ikiye ayrılır: GÖZLEMLENEN GÖSTERGELER: Bu göstergeler itfaiyecilerin yangın yerinde fark edebilecekleri gözle görebilecekleri göstergelerdir. Bu sayede yangın yeri ve yangınla ilgili birçok veri tespit edebilmektedir. Duman ve Hava Yolu: Binadan yüksek hızda çıkan türbülanslı duman, yapı içindeki yüksek sıcaklık ve büyük miktarda ısı enerjisinin bir göstergesidir. Yangının hava yolunu bulduğunu ve bundan faydalandığı bilgisini bize vermektedir. Yangın yerinde dumanın eğimi havanın nereden geldiği hakkında bilgi verir. Termal Görüntüleme Kameraları: Binaların ısı durumunu incelemek için kullanılır ve görsel gözlemlerle desteklenmelidir. Termal görüntüler sıcaklık verilerini, yangının akış yönünü, temiz ve soğuk bölgeleri tespit etmememizde bize kolaylık sağlamaktadır. Diğer Görsel Göstergeler: Köpüren boya, eriyen çatı kaplaması, çatlayan cam gibi belirtiler yüksek sıcaklığı işaret eder. Ayrıca, suyun sıcak yüzeylerden buharlaşması da sıcaklık göstergesidir. Bu göstergelerin iyi tanınması itfaiyecinin yangın yerindeki tehlikelerin gelmesi ve bilinmesi hakkında önemli birer ip uçlarıdır. DOKUNSAL GÖSTERGELER: Termal Algılama: İtfaiyeciler sıcaklık değişimlerini hissedebilir, ancak koruyucu giysiler bu algıyı sınırlayabilir. Koruyucu kıyafetlerin yalıtım katmanları ısı transferini yavaşlatır, bu da sıcaklık değişimlerini doğru şekilde algılamayı zorlaştırır. Bu sebeple termal akışın fiziksel olarak algılanmaya çalışılması yangın yerinde zor olmaktadır. Bu algılama yöntemi ile tam ve doğru veri almamız zordur. Tehlikeli ve güvenilir olmayabilir. Kişisel Uyarı Güvenlik Sistemleri: Bu cihazlar belirli bir sıcaklık aşıldığında veya düştüğünde uyarı verir, ancak hızlı sıcaklık artışlarında yeterli erken uyarı sağlayamayabilir. Verilerde gecikme olabilir. Parlama ve patlamalarda bu durum etkisiz kalabilir. İTFAİYECİ
14 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 Alev Göstergeleri: Alevler, yangın davranışını anlamada önemli bir göstergedir ancak tek başına yeterli değildir. Alevlerin büyüklüğü, yeri ve rengi yangının durumu hakkında bilgi vermektedir. 1. BOYUT VE YER Alevlerin Görünürlüğü: Alevlerin yapının dışından görülebilmesi, yangının yayılımı hakkında bilgi sağlar. Alevlerin nereden çıktığı, yapı ile ilişkilendirilmelidir. Örneğin yanan bir dairede yangın alevinin tek pencereden çıkması, alevlerin tüm pencerelerden çıkması yangının boyutu hakkında bize bilgi vermektedir. Bina İçi Alevler: Alevlerin tavana çarpması ve yatay hareket etmesi, yangının gelişimi hakkında önemli ipuçları verir. Yangın yeri içinde hava akımının yönünü ve tavan yüksekliğinin tahmin edilmesine sebep olur. İlave ikinci katın varlığı yanığının ikinci kata sirayeti hakkında tahmin yürütmemizi sağlamaktadır. Alevin görünürlüğü kadar görünmez oluşuda itfaiyeciler için bilgi vermektedir. Görünmeyen alev dumanın yoğun olmasını, oksijen azlığının göstergesidir. Bu durumda duman patlaması veya geri tepme dediğimiz alev patlamaları yaşanmasına sebep olabileceğini bize uyarmaktadır. 2. ALEV RENGI Yakıt Türü ve Oksijen Karışımı: Alev rengi, yanıcı maddenin türüne ve yanma koşullarına bağlı olarak değişir. Örneğin, organik malzemeler açık sarıdan kırmızımsı turuncuya kadar yanabilirken, tam yanma mavi bir alev oluşturur. Kimyasal maddelerin yangınlarında alev renklerinde değişiklik olduğu ve farklı alev renkleri görülebileceği akla getirilmelidir. Metal yangınlarında yüksek ısı meydana gelmesi ve alev renginin açık sarı veya beyaza yakın olması yangınlarda gözlemlenebilen durumdur. Bakır alevinin mavi ve yeşil alev vermesi yangın yerinde görülebilen bir durumdur. İtfaiyecilerin yangın davranışı göstergelerine ilişkin ayrıntılı bir çalışma yapmalarının amacı, yangın alanında devam eden boyutlandırma ve dinamik risk değerlendirmesinin bir parçası olarak yangını okuma becerisini geliştirmek ve sürekli olarak iyileştirmektir. İtfaiyeciler İçin Pratik Tavsiyeler: Yangın ve yangın yeri hakkında bilgi ve beceri geliştirmek, sürekli ve ısrarlı uygulama eğitimleri gerektirir. Bir yapı yangınının fotoğrafını veya video gösterimini her gördüğünüzde, onun hakkında YAPIYI, DUMANI, HAVA AKIMINI, SICAKLIĞI, ALEVİ okumayı kullanarak incelemeyi ve yangın koşullarının ne olduğunu ve bundan sonra ne olacağını düşünün, öğrenin! Gözlemlerinizi ekibinizle tartışın. Farklı bir algıları var mı? Neden? Yangın ve yangın yeri hakkında bilgilerinizi geliştirmek için birbirinizin deneyimlerinden yararlanın. Yangını okumak yangın ürünlerini, göstergelerini yangının davranışını anlamada kritik rol oynar. Ancak bu göstergeler, diğer yangın davranışı göstergeleri (Bina, Duman ve Hava Yolu) ile birlikte değerlendirilmelidir. Yangın güvenliği ve etkili müdahale için tüm bu göstergelerin bütünleşmiş bir şekilde ele alınması şarttır. Yangın sırasında gözlemlenen değişiklikler, yangının gelişimi veya kontrol altına alınma sürecinde önemli ipuçları sağlar. n İTFAİYECİ
16 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 Geri Dönüşüm Tesislerinde ve Yakma Tesislerinde Isı Algılamayı Kullanan Otomatik Söndürme Çözümleri Geri dönüşüm endüstrisi, sürdürülebilir ham madde ve geri dönüştürülebilir tedarikine her zamankinden daha fazla katkıda bulunmaktadır. Geri dönüştürülmüş ham maddeler genellikle birincil ham maddelere bir alternatiftir ve giderek bunların yerini tamamen almaktadır. Artık gerçekten "bertaraf edilen" çok az atık var. Geri dönüşüm endüstrisi çeşitlidir. Bazı şirketler yalnızca atıkları toplayıp önceden ayırırken, diğerleri atıkların yüksek teknolojiyle işlenerek saf geri dönüşüm hammaddelerine dönüştürülmesinde uzmanlaşmıştır. Burası genellikle pahalı özel makinelerin kullanıldığı yerdir. Yüksek Yangın Yükü Nedeniyle Tehlike Geri dönüşümdeki ham ve işlenmiş ürünler genellikle depolarda veya açık hava depolama tesislerinde birbirine yakın yığınlar veya balyalar halinde depolanır. Büyük bir yangın yüküne sahiptirler. Hangi nedenle olursa olsun bir SEZER ASLAN Yangın, Acil Durumlar ve Deprem, Eğitim Uzmanı Danışman, Risk Analizi NFPA Member Yangınla mücadele söz konusu olduğunda herhangi bir tesis için üç adım vardır: Önleme, iç tepki, profesyonel yanıt Atık Bertarafı ve Geri Dönüşümü Cevre ve kaynaklara yönelik artan farkındalıkla birlikte, dünya çapında geri dönüşüm ve yakma tesislerinin miktarı önemli ölçüde artmıştır. Bu endüstrilerdeki yangın riski artan bir endişe kaynağıdır. Özellikle işlenen malzemelerin öngörülemez olduğu düşünüldüğünde, bu yangınları geliştirmenin erken aşamalarında söndürmek için çözümler zorunludur. Bu zorluğa kesinlikle basit bir cevap yoktur, ancak ele alınması gereken bir sorundur. Son birkaç yıldır, dünyanın birçok yerinde geri dönüşüm malzemelerine yönelik eğilim arttı. Bu, organik atıkların ve geri dönüştürülebilir atıkların bölünmesine ve çöplükler yerine yakma tesisleri, kompost tesisleri ve geri dönüşüm tesisleri işleten atık yönetim şirketlerinin kurulmasına yol açtı. Artık büyük miktarda malzeme geçici olarak depolanıyor. Bununla ilişkili yangın tehlikeleri, yüksek enerji içeriğine sahip nispeten kuru malzemeler, Lityum İyon piller, ev tipi aerosol şişeleri, boya kutuları ve propan tankları gibi potansiyel tutuşma kaynaklarıyla birlikte depolandıkça artıyor. Kompost tesislerinde, ayrışma depolanan malzemenin kendiliğinden tutuşmasına neden olacak kadar yüksek sıcaklıklara yol açabilir. Bu tür yangınları tespit etmek zor olabilir ve çok geç tespit edildiğinde söndürmek için genellikle büyük çaba gerektirir. Bunun çevre ve halk sağlığı üzerinde ciddi etkileri olabilir ve itfaiyecilerin ve yerel toplulukların güvenliğini tehlikeye atabilir. UZMAN GÖRÜŞÜ
17 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 UZMAN GÖRÜŞÜ • Yanıcı malzemelerle dolu tozlu toplu depolama • Balya depolama • İşlenmiş ürün depolama yerleri (iç ve dış mekan) • Son derece yanıcı malzemeleri taşıyan konveyör bant transfer noktaları. Akıllı erken yangın algılama sistemleri bant aktarım noktalarının izlenmesi için idealdir. Erken Hedefli Söndürme Büyük ölçekli ve hedefe yönelik olmayan söndürmeye göre genel olarak daha etkili, daha hızlı ve daha ucuz olan şey, akıllı alternatiftir: otomatik hedefli söndürme. Özel Erken hedefli söndürme sistem yazılımı, büyük üreticilerin elektronik olarak çalıştırılan yangın izlemeli yangın söndürücülerini kontrol edebilir ve tespit edilen sıcak noktaları hedefli, kesin bir şekilde soğutabilir ve/veya söndürebilir. Hedefli söndürme, etkilenmeyen alanları korur ve operasyonel aksama yangın meydana gelirse, hızla üretime ve makinelere yayılacak, potansiyel olarak üretimi ve hatta şirketin tüm varlığını riske atacaktır. Geri dönüştürülmüş malzemenin kendisinin imhası da önemli bir kayıp anlamına gelebilir. Yanlış şekilde bertaraf edilen lityum iyon pil ve akümülatörler de geri dönüşüm tesislerinin giriş alanlarında yangın tehlikesi oluşturmaktadır. Bu piller sürekli tehlike arz etmekte olup, saniyeler içerisinde ve en geç ezilme esnasında yangın kaynağı haline gelebilmektedir. Hasarları ve üretim kesintilerini önlemek için olası yangın tehlikelerini mümkün olan en erken aşamada tespit etmek bu nedenle çok önemlidir. Akıllı Erken Yangın Algılamayı Kullanarak Koruma Akıllı erken yangın algılama sistemleri geri dönüşüm şirketleri tarafından yangın önleme amacıyla giderek daha fazla kullanılan güvenilir bir kızılötesi yangın algılama çözümüdür. Akıllı erken yangın algılama sistemleri, hem büyük dış depolama alanlarında, binaların içinde hem de konveyör bant aktarma noktalarında yangın tehlikelerini mümkün olan en erken aşamada tespit eder. Prensip basit: Akıllı erken yangın algılama sistemleri duman veya yangını tespit etmek yerine, sıcak noktalar olarak bilinen kritik sıcaklıkları tespit eder. Bunlar yangın başlamadan önce meydana gelir. Akıllı erken yangın algılama sistemleri bu nedenle geleneksel yangın algılama ekipmanlarından çok daha erken tepki verir. Sistem aynı zamanda alan çapında kızılötesi panoramik genel bakış kullanarak tespit edilen sıcak noktaların yerini 7/24 ve gelecek yıllar boyunca otomatik olarak hassas bir şekilde belirleyebilir. Akıllı Erken Yangın Algılama Sistemlerinin Kullanıldığı Alanlar: • Dış mekan depolama alanları • Oluklarda ve bunkerlerde gevşek malzeme bulunan kapalı alanlar • Yarı açık tesisler
18 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 UZMAN GÖRÜŞÜ etkinleştirir. Yangın yayılırsa, söndürme kapasitesini genişletmek için ek sprinkler başlıkları etkinleştirilir. Her sprinkler başlığı birkaç metrekarelik bir alanı korumak için tasarlanmıştır. Birkaç sprinkler başlığı etkinleştirildiğinde geniş alanlar söndürme suyuna maruz kalır ve sistem genellikle manuel olarak devre dışı bırakılmalıdır. Yangın ile sprinkler başlıkları arasındaki mesafeye bağlı olarak, yangını başarılı bir şekilde söndürmek için çok geç tetiklenebilirler. Çoğunlukla alçak tavanlı alanlarda kullanılırlar. Yangın Söndürme Monitörleri Yangın söndürme monitörleri, iç veya dış mekan kullanımı için tasarlanmıştır. Bir yangın algılandığında, ya manuel olarak çalıştırılır ya da uzaktan kontrol edilebilir. Yangın monitörleri, yangın söndürme ortamının güvenli bir mesafeden hassas bir şekilde konumlandırılmasını sağlar. Yangın söndürme sistemi kurulumuna bağlı olarak su ve köpük arasında geçiş yapmak mümkündür. Yangın söndürme monitörleri, otomatik yangın söndürme sistemi oluşturmak için algılama sistemleriyle birleştirilmeye en uygun olanlardır. Geri dönüşüm tesisinde bekleme modunda manuel yedeklemeli uzaktan kumandalı yangın monitörü bulunur. Manuel müdahale durumunda, algılama sistemi alarmı çalacaktır. Kullanılan sisteme bağlı olarak, bu kritik bir sıcak nokta, alev veya duman olabilir. Her durumda, yangın tehdidinin görsel olarak doğrulanması ve söndürme sürecinin manuel olarak müdahale edilmesi, yani bir tufan sisteminin etkinleştirilmesi veya manuel veya uzaktan kumandalı bir yangın izleme cihazının kullanılması gerekir. Yangın söndürme sistemi otomatikse, duman veya yangın algılama ile tetiklenirse, tüm alanı su basan bir tufan sistemi etkinleştirilebilir. Alternatif olarak, bir yangın monitörü, önceden tanımlanmış bir alanda önceden programlanmış bir püskürtme deseni kullanarak söndürme maddesini otomatik olarak yönlendirebilir. Söndürme sisteminin devre dışı bırakılması çoğunlukla manuel olarak yapılır (alıntıdır). n sürelerini ve üretim durmalarını azaltır. Erken tespite rağmen yangın yayılırsa, erken hedefli söndürme yazılımı, itfaiyeciler gelip söndürme işlemini dışarıdan devralana kadar hedefli söndürmeyi kontrol eder. Yangın Önleme Söndürme Sistemleri Yangın durumunda, profesyonel bir müdahaleye gerek kalmadan yangının söndürüldüğünden emin olmak için, son teknoloji ısı algılama ve otomatik söndürme çözümlerinden oluşan entegre süreçler ve sistemler esastır. Gelişmiş, son teknoloji yangın tehlikesi algılama ve otomatik söndürme sistemleri, hasarı ve mal kaybını azaltmak için büyük bir potansiyel sunar. İlk yatırım maliyeti geleneksel yöntemlere göre daha yüksek olsa da, uzun süreli yangın söndürme yerine erken algılama ve akıllı, hassas söndürmeye odaklanarak tesis sahipleri ve operatörleri tekrarlayan maliyetleri azaltabilir ve tesis kapatmaları azaltılabilir ve toplam işletme maliyeti optimize edilebilir. Geri dönüşüm ve yakma tesislerinde kullanılan başlıca söndürme sistemleri sprinkler veya sel sistemleri ve yangın söndürme monitörleridir. Söndürülmesi gereken maddeye bağlı olarak söndürme maddesi olarak su veya köpük kullanılabilir. Sprinkler sistemleri çoğunlukla iç mekanlarda kullanılır ve genellikle su doludur. Bir yangının ısısı, altındaki alana söndürme suyu bırakacak olan ayrı sprinkler başlıklarını
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=