24 YANGIN ve GÜVENLİK • Temmuz-Ağustos / 2024 MAKALE sıcaklık artışı, duman) tespit eder ve hızlı bir şekilde müdahale edilmesini sağlar. Bu sistemler, araç içinde veya batarya paketlerinde entegre edilebilir [3]. 4.2. Yangın Sırasında ve Sonrasında Alınacak Önlemler 4.2.1. Yangın Söndürme Teknikleri Lityum-iyon bataryaların ve elektrikli araç bataryalarının yangınlarıyla başa çıkmak hala zorluk teşkil etmektedir. Mevcut literatür sınırlı olsada, yaşanan olaylardan elde edilen çıkarımlar, bu yangınların kontrolünün zor olduğunu, çok fazla söndürücüye ihtiyaç duyulduğunu ve yeniden alevlenme olasılığının yüksek olduğunu göstermektedir. Yeniden alevlenmelerle mücadele zor olup, en etkili yöntemlerden biri bataryanın tamamen yanmasına izin vermektir. Ancak bu her zaman pratik değildir, bu yüzden bastırma ve söndürme yöntemleri önemlidir. Karbondioksit ve kimyasal söndürücüler yeterli olabilir, ancak batarya sıcaklığının düşürülmesi gereklidir. Su spreyi, yangını bastırmak ve bataryayı soğutmak için etkili bir yöntemdir, ancak suyun lityum-iyon batarya ile reaksiyona girmesi olumsuz sonuçlar doğurabilir. Müdahale ekiplerinin bilgi eksikliği, tehlikenin ciddiyetini artırmaktadır. Su ile söndürme, en mantıklı yöntem olarak görülmekte olup, yanan aracın su dolu bir konteynere atılması en etkili çözüm olarak değerlendirilmektedir. Elektrikli araç yangınları, yanıcı ve zehirli gazlar yayarak çevre ve insan sağlığı için tehlike oluşturabilir, bu nedenle bu yöntem tercih edilmektedir [16]. 4.2.2. Acil Durum Prosedürleri Acil durum prosedürleri, yangın sırasında ve sonrasında hızlı ve etkili bir müdahaleyi sağlar. Bu prosedürler, yangın söndürme ekiplerinin eğitimini, yangın anında tahliye planlarını ve yangın sonrası soğutma işlemlerini kapsar. Elektrikli araç üreticileri ve itfaiye birimleri, bu tür acil durum prosedürlerini geliştirmeli ve uygulamalıdır [1] 5. VAKA İNCELEMELERİ 5.1. Gerçekleşmiş Elektrikli Araç Yangınları Örnekleri Geçmişte yaşanan elektrikli araç yangınları, yangın risklerinin anlaşılması ve yönetilmesi açısından önemli dersler sunar. Örneğin, 2013 yılında bir Tesla Model S aracının karıştığı yangın, batarya hücrelerinin zarar görmesi sonucu meydana gelmiştir [2]. 2024 Mayıs ayında Adana’da TOGG marka bir aracın kaza yaptıktan sonra yanmaya başladığı görülmüştür [17]. Yine Mayıs ayında Gaziantep’te, TOGG marka bir aracın şarj esnasında bilinmeyen nedenlerle yandığı tespit edilmiştir [18]. Bu olaylar, batarya güvenliği ve yangın yönetimi konusundaki farkındalığı artırmıştır. 5.2. Bu Olaylardan Çıkarılan Dersler Geçmiş yangın vakaları, batarya tasarımı ve güvenlik önlemleri açısından önemli dersler sunmaktadır. Bu dersler arasında batarya paketlerinin daha sağlam tasarımı, yangın algılama ve söndürme sistemlerinin geliştirilmesi ve acil durum prosedürlerinin iyileştirilmesi yer almaktadır [9]. 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 6.1. Araştırma Bulgularının Özeti Bu makale, elektrikli araçların yangın risklerini ve bu risklerin yönetilmesi için alınabilecek önlemleri kapsamlı bir şekilde incelemiştir. Elektrikli araçların yaygınlaşması, çevresel sürdürülebilirlik ve enerji verimliliği açısından büyük faydalar sağlarken, yüksek enerji yoğunluklu batarya teknolojileri yangın ve patlama riskleri taşımaktadır. İncelenen literatür ve vaka incelemeleri, Lityum-iyon bataryaların yanıcı elektrolit içermesi nedeniyle yangın riski taşıdığını ve bu risklerin aşırı ısınma, kısa devre, üretim hataları ve kimyasal dengesizlikler gibi içsel faktörlerden kaynaklandığını göstermektedir. Ayrıca, trafik kazaları, çevresel etkenler ve bataryaların yanlış kullanımı gibi dışsal faktörler de yangın riskini artırmaktadır. Yangın riskini azaltmak ve yönetmek için çeşitli stratejiler ve önlemler önerilmektedir. Batarya yönetim sistemleri ve yangın algılama sistemleri, bataryaların güvenli çalışmasını sağlamak için kritik öneme sahiptir. Ayrıca, özel yangın söndürme teknikleri ve acil durum prosedürleri, yangın sırasında ve sonrasında hızlı ve etkili müdahaleyi mümkün kılmaktadır. Gerçekleşmiş elektrikli araç yangınları, batarya tasarımı ve güvenlik önlemleri açısından önemli dersler sunmuş ve bu olaylardan çıkarılan dersler, batarya güvenliğini artırmak için yeni standartların geliştirilmesine katkıda bulunmuştur. 6.2. Gelecekteki Araştırmalar için Öneriler Gelecekteki araştırmalar, elektrikli araçların yangın risklerini daha da azaltmaya yönelik yenilikçi çözümler geliştirmelidir. Özellikle, katı-hal bataryalar ve gelişmiş yangın algılama sistemleri gibi yeni teknolojilerin araştırılması önemlidir. Bu teknolojiler, daha yüksek güvenlik ve enerji yoğunluğu sağlayarak mevcut Lityum-iyon bataryaların yerini alabilir. Ayrıca, batarya üretim süreçlerinin iyileştirilmesi ve kalite kontrol önlemlerinin artırılması, üretim hatalarından kaynaklanan yangın risklerini azaltabilir. Elektrikli araç yangınlarına müdahale eden itfaiye ekiplerinin eğitimi ve acil durum prosedürlerinin sürekli güncellenmesi de kritik öneme sahiptir. Yangın söndürme ekiplerinin, elektrikli
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=