24 YANGIN ve GÜVENLİK • Eylül / 2024 KONUK YAZAR İtfaiyecilerin Yangında Karşılaştıkları Tehlikeler damlamaz ve yanmaz özelliktedir. Yüksek sıcaklık etkisi itfaiyecilerde, bir takım akut ya da kronik sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu etkiler; sıcaklık etkisiyle artan kalp atış hızı, dehidrasyon, elektrolit dengesizliği, sıcak çarpması (vücut sıcaklığının 40 °C’nin üzerine çıkması), termal veya buhar kaynaklı yanıklar, bayılmalar, rabdomiyoliz gibi sorunları yol açarak, itfaiyecilere yıkıcı etkileri olabilir. 2. Ortamdaki Toksik Gazların ve Duman Partiküllerinin Etkileri Yangın ürünü olan toksik gazlar ve parteküller, ortam büyüklüğüne, yanan maddenin miktarına, türüne, yangının şiddetine ve oksijen miktarına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Tipik bir ikametgah yangınında, Karbonmonoksit (CO), Hidrojen Siyanür (HCN- Lityum İyon Pilli araçlarda açığa çıkan ilk toksik gazdır.), Korbondioksit (CO2- Tam yanma koşulu ile), Formaldehid (CH₂O), Akralin (C₃H₄O), Fosgen (COCI2), Azot Oksitler (NOX) vb. gibi toksik gazlar ve parteküller ortaya çıkmaktadır. Fosgen gazı, kesilmiş taze saman kokusuna benzeyen kokusu olan renksiz bir gazdır. Özellikle çok tehlikeli toksik bir gaz olup, yüksek sıcaklıklarda (600 °C) PVC (Poli Vinil Klorür) içeren maddelerin yanmasıyla ortaya çıkar. Fosgen, solunum sistemini bloklar. Bilindiği üzere 1. Dünya savaşında kullanılmış olup, binlerce insanın ölümüne ve kronik hastalıklara yakalanmalarına neden olmuştur. Bu toksik gazlar ve parteküller, solunum sisteminde, dolaşım sisteminde, ciltte ve ruhsal durumda ciddi sağlık tehlikelerine yol açar. KOAH, Kanser, Zatürre bunlardan sadece birkaçıdır. 3. Yapı Hasarları ve Yüksekten Düşme Binalarda, yangın sırasında yaşanılabilecek yapısal çöküş çeşitli faktörlerin birleşiminden kaynaklanabilecek ciddi bir sorundur. Yangında yapı, termal genleşme, dayanım kaybı ve yüzey soluması gibi bozunmalara uğrayabilir. Yangınlar, aniden patlak veren ve hızlıca yayılan tehlikeli olaylardır. Bu acil durumlarda öne çıkan kahramanlar, yani itfaiyeciler, yangının sadece alevlerini değil, aynı zamanda birçok karmaşık ve gizli tehlikeyi de kontrol altına almak zorundadır. Her yangın, sıcaklık dalgaları, zehirli gazlar ve yapısal hasarlar gibi birçok risk içerir ve bu riskler, itfaiyecilerin hayatını tehlikeye atar. Bu yazıda, itfaiyecilerin yangın yerlerinde karşılaştıkları tehlikeleri ayrıntılı bir şekilde ele alarak, onların bu zorlu mücadeledeki kahramanlıklarını ve karşılaştıkları risklerin kapsamını daha iyi anlamayı amaçlıyoruz. Her yangın, itfaiyecilerin cesaretinin ve profesyonelliğinin bir testi olurken, bizlerin de görevi bu önemli görevlerin perde arkasındaki gerçekleri gözler önüne sermektedir. 1. Yüksek Sıcaklığın İtfaiyeciler Üzerinde Etkileri Tipik bir konut yangınında ortam sıcaklığı 600 °C ile 1200 °C arasında değişebilir. Havalandırma ve hızlandırıcıların varlığı bu sıcaklığı etkileyebilir. Özellikle evlerde bulunan deterjanların muhteviyatında olan peroksit, içeriğinde oksijen ihtiva ettiğinden yanma varlığını sürdürebilmesi için oksijene ihtiyaç duymaz ve bu durum konut yangınlarını ileri safhalara taşıyabilir. Endüstriyel tesislerde meydana gelebilecek yangınlar, yanan malzemenin içeriği ve hacmine göre 1000 °C ile 1800 °C, araç yangınları ise; 600 °C ile 1500 °C arasında değişebilmektedir. Örneğin; Lityum İyon pilli araçlarda termal kaçak sonrası pilin sıcaklığı 500 °C’ nin üzerine çıkar. Küçük pillerde (telefon, tablet, dizüstü bilgisayar) HRR (ısı salınım oranı) 20 kW ile 200 kW arasında iken, büyük pillerde, pil modülü başına HRR, 200 kW ile 1000 kW arasında değişkenlik gösterir. İtfaiyecilerin üzerinde bulunan yangına karşı koruyucu kıyafetleri, onları yüksek sıcaklığın etkilerinden korur. Bu kıyafetlerin 370 °C’ ye kadar yapısal bütünlüğü bozulmaz. Kısa süreli yüksek sıcaklıklarda (600 °C- 800 °C)ise; erimez, SELÇUK ŞENAY İnegöl İtfaiye İstasyonlarından Sorumlu Bölge Amiri
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=