26 YANGIN ve GÜVENLİK • Eylül / 2024 KONUK YAZAR rallerinde, trafo merkezlerinde, alçak gerilim panolarında, yüksek güç ekipmalarının bulunduğu endüstriyel tesislerde, yüksek enerji tüketimimin bulunduğu ofis binaları vb. yerlerde görülebilir. Ark patlaması sırasında; aşırı sıcaklık ( Bu sıcaklık tahminin 19.000 °C’ dir. Bu da Güneşin yüzeyinden daha sıcak olduğunu gösterir.), basınç dalgası, şiddetli ışık ve yüksek ses görülür. Ark patlamaları itfaiyeciler için son derece tehlikeli olup, termal yanıklara, akciğer hasarına, geçici ya da kalıcı körlüğe, kulak zarının patlamasına, işitme kaybına veya zararına neden olabilir. 6. Maruz Kalınan Kimyasal Riskler ve Zararları Özellikle endüstriyel tesislerde meydana gelen yangınlarda itfaiyeciler farklı kimyasallara maruz kalabilirler. Yangın durumunda hangi kimyasalın, hangisiyle ya da hangileriyle ne oranda ve ne gibi koşullar altında birleştiğinin bilinememesi itfaiyeciler için tehlikenin özelliklerini öngörülemez kılmaktadır. Maruz kalınan kimyasallardan bazılarını tanıyacak olursak; Petrol ve türevleri, yakıtlar, motor yağı, solventler, Amonyak vb. Bu maddelerin yanması halinde meydana gelecek buharlar, insan sağlığı üzerinde ciddi tehlike oluşturur. Kısa vadede solunum sitemine ve cilde zararları olurken, uzun vadede kanser çeşitlerine neden olabilir. Başka bir tehlikeli durum ise asbestin varlığıdır. Asbest, geçmişte geniş çapta inşaat ve endüstriyel ürünlerde kullanılan bir mineraldir. Asbest lifine maruz kalmak akciğer kanserine maruz kalmaya kadar birçok solunum yolu hasarına neden olabilir. Bunlarla beraber ise; Klor gazı, siyanür birleşikleri, formaldehid, fosgen gazı, arsenik ve kadmiyum ve cıva gibi kimyasal maddelerin de buharları itfaiyecilerde solunum sistemi başta olmak üzere dolaşım sistemi ve sindirim sisteminde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. İtfaiyeciler, bu alanlardaki yangınlarla savaşırken kişisel koruyucu ve donanımlarını tam olarak kuşanması, temiz hava solunum tüplerini açık alanlarda bulunsalar dahi hiç çıkarmamaları gerekir. İtfaiyeciler, gerekli tecrit alanı mesafesini belirleyerek, korunmasız olan sivilleri bu alana riayet etmeleri konusunda uyarmalıdır. 7. Araçlardaki ve Ekipmanlardaki Tehlikeler İtfaiyecilerin olay mahaline giderken yaşadıkları trafik kazaları, itfaiyeci ölümlerinde önemli bir istatistiki veridir. Bu kazaların nedenleri üzerinde duracak olursak, araçların eski olması, araç bakımlarının zamanında ve eksiksiz olarak yapılmaması, araçların tasarımı ve uygulamasındaki mühendislik hataları, yolların ve yangın mahalinin düzensiz yapısı, Genellikle büyük miktarlarda duman ve ani bir ısı salınımı ile birlikte geleceğinden etkisi oldukça büyük olabilir. Ateş Patlaması (Fire Explosion) : Yanıcı maddelerin veya gazların ani bir şekilde tutuşması sonucu meydana gelen yoğun ve şiddetli bir patlama olayıdır. Bu patlama türü büyük miktarlarda ısı, basınç ve şok dalgasının açığa çıkmasına neden olabilir. Buhar Bulutu Patlaması, Toz Deflograsyonu, BLEVE, İkincil patlamalar bu patlamalara verilecek diğer örneklerdir. Patlamalarda genel olarak şok dalgası açığa çıkar ve yayılır. Yapıları hasara uğratıp, itfaiyecilerin yaralanmalarına hatta ölümlerine yol açabilir. Yüksek miktarlarda ısı üreteceğinden itfaiyeciler için ciddi yanık türlerine neden olabilir. Bu durum başka yangınlara da neden olarak riski iki kat arttırabilir. 5. Elektrik Tehlikesi 50 Wolt altı, düşük voltaj olarak kabul edilir. Normal koşullarda ciddi yaralanmalara neden olma olasılığı düşüktür. 50 Wolt ile 1000 Wolt arası, orta voltaj olarak kabul edilir. Bu aralık evsel elektrik sistemlerinde ve bazı endüstriyel ekipmanlarda kullanılır. Bu aralık itfaiyecilerin en çok karşılaştığı aralıktır. İtfaiyeciler yangın mahallerinde çeşitli elektrik tehlikeleri ile karşılaşabilirler. Örneğin; açığa çıkmış elektrik kabloları, kısa devre, hasar görmüş elektrik ekipmanları (sigorta panoları, prizler, devre kesiciler, elektrikli ev aletler vb.). Yangın müdahalesi esnasında su silahını kullanacak olan itfaiyecilerin, oldukça dikkatli olmaları gerekir. Orta voltaj aralığı olarak tanımlanan 50 Wolt ile 1000 Wolt arası bir elektrik enerjisinin itfaiyecilerin vücuduna etkisi, önemli derecede ağrı, kas kasılmaları ve yanıklar olabileceği gibi, maruziyet süresi ve değerine bağlı olarak kalp riskleri de taşır. Başka bir elektrik tehlikesi ise; ark patlamasıdır. Yüksek voltajlı elektriğin iletkenlerden birinden diğerine veya toprağa sıçramasıyla meydana gelen güçlü bir patlama olarak tanımlanan ark patlaması, genellikle elektrik enerji sant-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=