43 YANGIN ve GÜVENLİK • Eylül / 2024 noktaları, insan gözünün algılama seviyesine uygun olarak yerden 2 m yükseklikte, 15 m aralıklarla yerleştirilmiştir. İzlenen faktörler sıcaklık, görüş mesafesi ve CO konsantrasyonudur. 3. SIMÜLASYON SONUÇLARININ ANALIZI VE TARTIŞILMASI (1) Dumanın Uzunlamasına Yayılmasının Analizi Şekil 2'de gösterildiği gibi, 20 L/dk ince su sisi ve 30 m aralıkla yerleştirilmiş mekanik duman tahliye cihazının birleşim rolü ile 30 m³/s, 40 m³/s ve 50 m³/s duman hacimlerinde 50 saniye ve 100 saniye süreli duman yayılma dağılımı incelenmiştir. Şekil 2'den, yüksek sıcaklıklı dumanın zamanla tünelin her iki tarafına yayıldığı açıkça görülmektedir. Şekil 2(a), 50 saniye sonunda farklı duman hacimlerine sahip üç tür mekanik duman tahliye cihazının duman yayılma durumunu göstermektedir. Bu süre zarfında mekanik tahliye başlamış olup, şekilde görüldüğü gibi, yangın kaynağına en yakın iki tahliye cihazı ile tavanın üstündeki duman tahliye menfezinden çekilerek tahliye borusuna alınmış, bu da tavandaki dumanın yayılmasını azaltmıştır. 40 m³/s duman hacmine sahip tahliye, yangın kaynağının soluna ve sağına 25 m kadar yayıldı; 30 m³/s ve 50 m³/s duman hacimleri ise yangın kaynağının soluna ve sağına 35 m kadar yayıldı. Şekil 2(b) ise 100 saniyede üç farklı duman hacmiyle mekanik duman tahliye cihazının duman yayılmasını göstermektedir. 100 saniye içinde 30 m³/s duman hacmi, tünelin 85 m yukarısına ve aşağısına yayılmakta; bu süre zarfında yangın kaynağına en yakın duman tahliye borusunun dumanla dolduğu ve duman tahliye cihazlarının yangın kaynağından 60 m yukarıda ve aşağıda duman tahliyesine başladığı görülmektedir. 30 m³/s ve 50 m³/s duman hacimlerinde duman, yangının yukarısına ve aşağısına 70 m kadar yayılmaktadır. Duman hacminin makul bir şekilde kontrol edilmesi ve ekonomik bir rasyonelleştirme sağlanması hedeflenmiştir. Küçük tahliye hacimleri, ani yüksek güçlü yangınlar için duman etkisini sınırlayabilir, ancak çok büyük tahliye hacimleri duman etkisini kolayca etkileyebilir, havadan tahliye edilen duman oranını artırabilir ve gerçek duman etkisini etkileyebilir. Pratik uygulamalarda, uzunlamasına hava hızı da devreye alınabilir ve uzunlamasına hava hızının ayarlanması, yangın yerinde dumanın yukarıya doğru yayılma uzunluğunu azaltabilir. Bu, olay yerindeki kişilerin tahliyesi ve itfaiyecilerin kurtarılması için yardımcı olacaktır. (2) Sıcaklık Dağılımı Analizi Şekil 3, 30 m³/s, 40 m³/s ve 50 m³/s duman hacimlerinde tünelin uzunlamasına merkez kesitindeki sıcaklık dağılımını 100 saniye süresince göstermektedir. Şekil 4, yangın kaynağından yukarı ve aşağı doğru toplam 240 m'lik mesafede, insan gözünün yüzeyinden 2 metre uzaklıktaki sıcaklık değişim dağılımını göstermektedir. Şekil 3'ten, tüneldeki sıcaklık yayılma mesafesinin, üç farklı duman tahliye hacminin etkisi altında yangın kaynağının yukarı ve aşağısında 70 m ile sınırlı olduğunu görmek mümkündür. Yangın kaynağına en yakın iki tahliye menfezi, yüksek sıcaklıklı dumanı toplar ve tavanın altında büyük miktarda duman birikir, bu da yangın kaynağının çevresindeki sıcaklığın yüksek olmasına neden olur. 30 m³/s tahliye hacmi, 40 m³/s ve 50 m³/s hacimlerindeki yüksek sıcaklıklı dumanın dikey yayılımından daha fazladır. 30 m³/s duman tahliye hacmi, 40 m³/s ve 50 m³/s hacimlerinden daha fazla duman yayılmasına neden olmaktadır. Şekil 4'ten, üç farklı duman tahliye hacminin etkisi altında, yangın kaynağının yukarı ve aşağısında 30 m mesafedeki insan gözünün yüksekliğinde sıcaklığın 100°C'yi aştığı açıkça görülmektedir. İnce su sisi ve duman söndürücünün etkisi altında, pozisyondaki genel sıcaklık, yangının gerçekleştiği yerin sol ve sağ tarafındaki 60 m mesafede 50°C'nin altında tutulmuştur ve 40 m³/s ve 50 m³/s tahliye hacmi etkisi altında sıcaklık 30°C'yi geçmemektedir, bu da iyi bir soğutma etkisi sağlamaktadır. Yangın çevresindeki sıcaklık Şekil 2. Tünel dumanının uzunlamasına yayılma dağılımı. ÇEVİRİ
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=