·-- ♦ Yatırımın Geri Dönüşü KULLı\Nl�I FİNı\NS DF:(;işiKLİKLF.R Şekil 7. BYS Yatırımının Kendini Amorti Etmesi 4. YANGIN GÜVENLİĞİ YAKLAŞIMI Akıllı binalar ve akıllı bina uygulaması yapılmış oteller hakkındaki yukarıda yapılmış olan temel tanıtıcı açıklamalardan sonra bu tür uygulama yapılarak akıllandırılmış bir oteldeki yangın güvenliği konusunu ele alalım: Akıllı binalarda yangın güvenliği yaklaşımını iki ana kolda incelemek gerekir. Birincisi yangınla doğrudan ilişkili sistemler, ikincisi ise yangınla doğrudan ilişkili olmayan sistem!erciir. Binalarda var olan ve genellikle bağımsız ya da ikili olarak koordinasyonlu çalışan yangın algılama ve uyarı sistemi, sabit borulu yağmurlama sistemleri, sabit gazlı ve kimyasal maddeli söndürme sistemleri, yangın dolapları ve hidrantlarıdır. Bu sistemlerin tamamı aktif korunma diyebileceğimiz, bir yangın durumu ortaya çıktıktan sonra devreye giren haber alma, kontrol altına alma ve söndürme amaçlı sistemlerdir. Bunlar çeşitli mekanik elemanlarla (akış, izleme anahtarı, basınç anahtarları gibi) ana sistemler tarafından izlenen sistemlerdir. Bu sistemler teknik olarak bu yazıda konu edilmeyecektir. Bir de doğrudan yangın ile ilgili gözükmeyen ve gerçekte de yangın güvenliği amaçlı kullanılmayan ama yangını engellemek amacına hizmet eden sistemler vardır. Örneğin kapa!ı devre televizyon sistemi (CCTV)'de bir yangın algılayıcı ve önleyici eleman olabilir. Ekran başında tüm mahalleri izleyen bir görevli, yangını algılama sistemlerinden önce fark edebilir ya da kundaklama amaçlı bir hareketi fark ederek yangının oluşmasına hiç mahal vermeyebilir. Kartlı girişi kontrol sistemlerinde bu tür hareketler için kesin sınırlayıcı olurlar. Yukarıdaki basit açıklamalardan ela çıkartılabileceği gibi yangın güvenliği yalnızca isminin başında yangın olan sistem ve ekipmanlarla sınırlı değildir. Yangın olayına biraz daha geniş açıyla bakarak, ------------- YANGIN VE GÜVENLİK çeşitli doğrudan ilgili gözükmeyen sistemlerden de yangını önlemek, algılamak, izlemek amacıyla can ve mal güvenliğimiz için farkında olmadan yararlandığımızı göz ardı etmemeliyiz. Bu yaklaşıma paralel olarak sistemlerin entegre e d i I m esin in yarattığı si nerj i ö rnek lem !erine geçmeden önce, yangın anında çeşitli sistem ve ekipmanlardan beklenen fonksiyonları sıralayarak konuya bir açıklık getirmeye çalışalım. Yangın anında çeşitli gruplara ait sistemlerin ana hatları ile ekteki fonksiyonları yerine getirmesi beklenir. - İlgili sesli ve ışıklı uyarı cihazlarının devreye sokulması, - İlgili mahaldeki elektrik eneıjisinin kesilmesi ve takiben acil aydınlatma ve yönlendirme ünitelerinin devreye girmesi, - İlgili klima santrallerine kumanda verilmesi, - İlgili duman egzoz fanlarına kumanda verilmesi, - İlgili duman kontrol ve boşaltma sistemlerine kumanda verilmesi, - Yangın merdiveni kovalarının basınç-landırılması, - İlgili motorlu yangın damperlerine kumanda verilmesi, - Asansörlerin zemin kata indirilmesi ve o katta kalmasının sağlanması, - Tüm kontrollü çıkışların açılması (Giriş olarak kullanılan turnike ve kapılar ters yöne hareketle çıkışa müsaade eder hale getirilir, garaj giriş ve çıkış kapıları açılarak serbest çıkışa müsaade ederler). - Varsa çağrı cihazları ile ilgili ve yetkili personelin detaylı şekilde otomatik olarak bilgilendirilmesi, - Varsa dahili telefon ve televizyon sistemleri ile yangın uyarı bilgilendirme ve yönlendirmesinin yapılması. Yukarıda ana hatları ile sayılan her nokta için yangın algılama ve uyarı sistemi, değiştirilemez bir sayısal bilgi aktarımı gerçekleşir. Bu bilgi, yangın olayı sonuçlanıp sistem başlangıç koşullarına dönmediği sürece aynı kalır. Yangın anında yangının hareketi, müdahale koşulları gibi etkenler nedeniyle kullanılması gerekebilecek ilgili bir sistemi kullanılamaz kılabilir. Oysa BYS'nin esnek yazılımları sayesinde otomatik olarak durdurulmuş bir sistem tekrar devreye alınabilir. Örneğin; çok katlı bir otelin üst katlarında olan bir yangına müdahale için gelen itfaiyenin, binanın güvenli olduğu kesin olan diğer bir kanadındaki asansörleri, yangın algılama ve uyarı sistemi tarafından verilen ve değiştirilemez kumanda sinyali yüzünden kullanamayabilir. Bu durumda üst katlara 72 SAYl 25 -----------------
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=