kadar teçhizatlı bir şekilde tırmanmanın yorgunluğu ve bu arada oluşan vakit kaybı nedeniyle daha da büyümüş olan bir yangınla mücadele etmek zorunda kalabilir. Ayrıca yaralıların tahliyesinde de aynı oranda zorluklar ve zaman kayıpları söz konusu olacağından yaşam kayıplarına bile neden olabilir. Hemen akla gelen bir diğer örnek ise, yangın anında bir mahalle sıkışıp kalmış bir grup insan olduğu bilgisi ulaştığında, onlara temiz hava sağlamak için klima santralini sadece taze hava vermek koşuluyla tekrar devreye almanız gerektiğini düşünelim. Bu durumda eğer klima santrali doğrudan yangın algılama ve uyarı sisteminden kumanda alıyor ise yukarıda açıklandığı üzere bu sistemi tekrar devreye almak mümkün olmayacaktır. Yukarıda verilen örneklerden de görüldüğü gibi değişken yangın koşullarında, öngörülmeyecek bir çok gelişme olabilmektedir. Bu durumlarda en akılcı ve güvenli adımları atmamıza müsaade edecek sistem BYS sistemleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Yukarıdaki her iki örnekte de gerekli çalıştırma ve durdurma fonksiyonları öngörülen kontrol çıktısı değiştirilerek yapılabilir. Başka bir örnekte, yangın anında bütün kapıların açık bırakılması yangından kaçmaya çalışan kişilerin, yangın kaçış yolunda oluşan bir yangının ortasında kalmasına neden olabilmektedir. Bütün bu durumlarda çift taraflı kontrol edilen kapıların BYS aracılığı ile yangın tarafından giriş yapılabilecek ama yangın tarafına geçişe müsaade edilmeyecek şekilde kilitlenmesi sayesinde insan hayatı korunmuş olacaktır. Benzer şekilde, yangın anında insanların dışarı çıkartılması çalışmalarına yukarıda anlatılan örneklere ek olarak yangın algılama ve uyarı sisteminden gelen ikazların BYS ekranından nokta izlenmesi, CCTV sisteminden alınan mahal görüntüleri sayesinde olay anında ilk kez mahalle intikal etmiş yetkililerce bile rahatlıkla anons sistemleri aracılığı i le yönlendirme yapılabilmektedir. Yukarıda maddelenmiş fonksiyonların son derece esnek bir şekilde yerine getirilebilmesi, doğrudan haberleşme sayesinde hiçbir ek cihaza gerek duyulmadan her türlü sistemi izleyebilmesi ve kontrol edebilmesi BYS'lerini açıkça öne çıkarmaktadır. Akıllı binalarda yangın güvenliğinin diğer binalara göre avantajları şu ana başlıklar altında toplanabilir. a)�ıeden t<1sarrufSaha elemanları açısından ------- -- --- YANGIN VE GÜVENLİK her sisteme ait tüm bilgileri herhangi bir ara elemana (kontrol üniteleri) gerek duymadan doğrudan iletebilmek, tek bilgisayar ve tek yazılım kullanmak. b) Kullanımda tasarruf Her sistemi kontrol etmek için çeşit yazılımlar yerine tek yazılım kullanılması sayesinde daha az personel ve daha az personel eğitimine ihtiyaç duyulması, personelin yazılımı tam olarak kullanmasının sağlanması. c) Esnek y,1z1/ım: Esnek yazılım sayesinde yangın anında her türlü kumanda ve yönlendirmenin yapılabilmesi. Bütün bu avantajlara sahip olmanın maliyeti hiç de düşünüldüğü kadar yüksek değil, aksine bağımsız çalışan sistemlere göre daha ekonomik olduğu bile söylenebilir. Aslında önemli olan böyle bir yatırımın kendisini ne kadar sürede ve nasıl amorti ettiğidir. Bu konuda ASHRAE'nin (American Society for Heating, Refrigeration & Air Conditioning Engineers) yapmış olduğu bir çalışma, böyle bir sistemin iki ila iki buçuk senede kendini amorti ettiğidir. Şekil 7'de görüldüğü gibi daha ilk yatırımda, maliyetin % 1 I 'inin geri kazanılmış olmaktadır. Kullanımda da en büyük tasarruf yapılarak ilk yatırım maliyetinin yarısı geri dönmüş olur. Sistemlerde yapılan değişikliklerin kolayca yapılması dörtte bir maliyeti ve finansal tasarruflar % I I 'le yatırımın tamamıyla geri dönmesini sağlamış olur. 5. SONUÇ Otellerimizi saran tüm sistemler birbirinden bağımsız çalıştığında sadece çok sınırlı fonksiyonları yerine getirebilmekle kalmaz aynı zamanda bazı geri dönüşsüz komutlar yüzünden, yangın gibi özel durumlarda bizi zor durumda bile bırakabilirler. Oysa merkezi kontrol sistemleri bize çok fonksiyonlu bir ortam açmakla birlikte daha ekonomik bir ilk yatırım ve kullanım maliyeti, daha az süre içinde kendini amorti etmesiyle ön plana çıkmakta, yaşadığımız ortamları daha güvenli kılmakta ve diğer networklerle olan ilişkileri sayesinde geçtiğimiz yılların bir rüyası olan sistemler günümüzün gerçek sistemleri haline gelmektedir. KAYNAKLAR l. Johnson Controls, lntegrated Systeıııs Manual, Milıvaukee, 1995. 2. Johnson Controls, lntegration Of Fire Alarm Systenı, Milıvaukee, 1993. 3. HPAC Heating, Piping, Air Conditioning Magazine, Suppleıııent to the February, Issue Of HPAC, Connectivity, The Pathıvay To Open Systeıııs, Clcveland/OH, February 1996 4. Johnson Controls, Fire Alamı Systeıııs Techical Manual, Milwaukec, 1991. S. Mc KINNON, P G., TOWER, K., Fire Protection Handbook, Fourtcen Edition, National Fire Protecfion Associatiön, Boston, 1976. • 73 SAYl25 ---------------- .. .
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=