12 YANGIN ve GÜVENLİK • Kasım-Aralık / 2024 basınçlandırıldı. Basınçlı su, bir ağızlık veya kısa hortum aracılığıyla bulunduğu kaptan dışarı çıkarıldı. Aynı zamanda, kartuşla çalışan yangın söndürücü, 1881 yılında İngiltere'den Read & Campbell tarafından su veya su bazlı solüsyonların kullanıldığı icat edildi. Daha sonra otomotiv kullanımına yönelik olarak pazarlanan "Petrolex" adı verilen bir karbon tetraklorür modeli icat ettiler. Kısa bir süre sonra, 1905 civarında Rusya'dan Alexander Laurant tarafından kimyasal köpüklü bir söndürücü icat edildi ve o bunu ilk kez yanan bir tavadaki naftayı söndürmek için kullandı. İş görür ve soda-asit tipine benzer ancak iç kısımları farklıydı. Ana tankta su, köpük bileşiği (genellikle meyan kökünden yapılır) ve sodyum bikarbonattan oluşan bir çözelti bulunurdu. Silindirik bir metal ve plastik bölmeden oluşmuştu. Dış metal kabın içinde su iç pastik kabın içinde yaklaşık bir buçuk litre %13 alüminyum sülfat ve bu plastik kabın üzeri bir kurşun kapakla kapatılırdı. Cihaz ters çevrildiğinde kurşun kapak yerinden düşer ve içindeki kimyasal suyla karışarak reaksiyona girmek suretiyle CO2 gazı açığa çıkarırdı. Oluşan karbondioksit gazı sonuçta meydana gelen beyazımsı-kahverengi bir köpüğü basınçlı halde ateşin üzerine gönderir ve ateşin üzerini kaplayarak havasız bırakmak suretiyle yangını söndürmüş olurdu. 1910 yılında Delaware'deki Pyrene Üretim Şirketi, yangınları söndürmek için karbon tetraklorür (CTC) kullanan bir yangın söndürücü için patent başvurusunda bulundu. CTC, yoğun, oksijen içermeyen bir duman örtüsü oluşturarak zincirleme reaksiyon sonucunda kimyasal reaksiyonu engelleyerek alevleri buharlaştırdı ve söndürdü. 1911'de kimyasalın kullanıldığı küçük, taşınabilir bir yangın söndürücünün patentini aldılar. Bu, sıvıyı yangına doğru püskürtmek için kullanılan, entegre el pompasına sahip pirinç veya krom bir kaptan oluşuyordu. Dış kabın prinç malzemeden olmasının nedeni Karbon Tetra Klorürün diğer metalleri aşındırmasıydı.1,1 Litre veya 0,6 Litre kapasiteye sahipti gevşemesi ile çekiç görevi gören metal başlığın cam küreyi kırmasıyla içindeki kimyasalın ateşin üzerine yayılması prensibine dayanmaktaydı. Karbon tetraklorür sıvı ve elektrikli cihaz yangınları için uygundu. Karbon tetraklorür söndürücüler kimyasalın toksisitesi nedeniyle 1950'lerde kullanımdan kaldırıldı. Nedeni kullanıldığında yüksek konsantrasyonlara maruz kalınıyor ve sinir sistemine ve iç organlara zarar veriyordu. Ayrıca yangında kullanıldığında ortaya çıkan ısı, karbon tetra klorürü daha önce kimyasal silah olarak kullanılan fosgen gazına dönüştürebilmektedir. İLK MODERN YANGIN SÖNDÜRME CİHAZI: Yaklaşık 100 yıl sonra, modern yangın söndürücü, 1818'de İngiliz Yüzbaşı George William Manby tarafından icat edildi; basınçlı hava içinde bulunan 3 galonluk inci külü (potasyum karbonat) çözeltisinden oluşan bir bakır kaptan oluşuyordu. Yangın söndürücünün başka bir versiyonu, yaklaşık 70 yıl sonra, 1881'de Almon M. Granger tarafından ABD'de soda asitli söndürücünün patenti alındığında icat edildi. Yangın söndürücü, basınçlı suyu yangına püskürtmek için sodyum bikarbonat çözeltisi ile sülfürik asit arasındaki reaksiyonu kullandı. Konsantre sülfürik asit içeren silindirin içine bir şişe asıldı. Yangın söndürücünün türüne bağlı olarak asit şişesi iki yoldan biriyle kırılabilir. Biri asit şişesini kırmak için bir piston kullandı, ikincisi ise şişeyi kapalı tutan kurşun tıpayı serbest bıraktı. Asit bikarbonat çözeltisiyle karıştırıldıktan sonra karbondioksit gazı dışarı atılarak su UZMAN GÖRÜŞÜ
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=