26 YANGIN ve GÜVENLİK • Kasım-Aralık / 2024 SELÇUK ŞENAY MAKALE Yangınla Mücadelede Havalandırmanın Rolü: İtfaiyenin Taktiksel Yaklaşımı GİRİŞ Bir yapı yangınına ilk müdahaleyi gerçekleştiren ekipler, yangın koşullarının pek çok farklı şekilde kendini gösterebileceğini göz önünde bulundurmalıdır. Örneğin, bina tamamen kapalı olabilir ve dışarıdan yangına dair hiçbir belirti görünmeyebilir, ancak havada yanmışlık kokusu algılanabilir. Bir pencere açık olabilir veya ısının etkisiyle kırılarak büyük miktarda duman salınıyor olabilir. Diğer bir durumda, yangın binanın bazı veya tüm bölümlerinde flashover (aşırı alevlenme) aşamasına geçmiş olabilir ve bir ya da daha fazla açıklıktan alevler dışarıya çıkıyor olabilir. Yangın, ayrıca binanın diğer alanlarına, boşluklarına veya çatı katlarına da yayılmış olabilir[1]. Yangının büyüklüğü de değişkenlik gösterebilir. Örneğin, küçük konut bölmeleri 20m²’lik alanlara kadar sınırlı olabilirken, bazı daireler 100m²’ye kadar genişleyebilir. Ticari alanlarda ise zemin katlarının büyüklükleri 250m² ile 1000m² arasında değişebilir. Daha büyük endüstriyel depolar veya büyük hacimli süpermarketler ise 10.000m²’yi aşabilmektedir[1]. Yangın havalandırması, yanmakta olan bir binada mevcut basınç koşullarını aktif bir şekilde değiştirerek yangın gazlarını ve ısısını açık alana salmayı amaçlayan bir tekniktir. Bu işlem, birkaç farklı amacı yerine getirmek için kullanılır: • Mahsur kalan kişilerin üzerindeki ısı ve yangın gazlarının etkisini azaltarak, onların binadan güvenli bir şekilde tahliyesini kolaylaştırmak. • Yangın ve kurtarma operasyonlarını, termal yükü azaltarak kolaylaştırmak ve yangınla mücadele ekibinin bina içindeki görüşünü iyileştirmek. • Yangının veya yangın gazlarının binada basınç ve ısı etkisini azaltarak, yangının yayılmasını önlemek veya sınırlamak. • Yangın ve kurtarma operasyonunun erken aşamalarında, kurtarma ve inceleme işlemlerini kolaylaştırmak. Bu strateji, hem yangınla mücadele hem de can ve mal güvenliği açısından kritik bir rol oynamaktadır[2]. Yangın gazlarını serbest bırakmayı hedefleyen taktiksel açıklıklar, duman birikintilerini azaltarak bölme sıcaklıklarını düşürebilir, flashover ve backdraft gibi tehlikeleri engelleyebilir ve genel olarak yangın söndürme sürecini kolaylaştırabilir. Ancak, bu tür açıklıkların yanlış zamanlama veya yerleştirme sonucu, sıcaklıkların yükselmesine, yangının hızla yayılmasına ve daha tehlikeli durumlara yol açması mümkündür. Ayrıca, yangın gazlarının açıklıktan dışarı çıkması, odadaki basıncın düşmesine neden olarak ısıyı ve dumanı komşu alanlara çeker, bu da yangının daha geniş bir alana yayılmasına neden olabilir. Bu tür eylemler, yapının hızla dekompresyonunu başlatarak, yangının yayılmasını ve tehlikeli yangın davranışlarını dramatik şekilde etkileyebilir[3] Havalandırma işlemlerinin genellikle yıkıcı etkilere yol açtığı bir durum gözlemlenmiştir. Bazı binalar, normal giriş
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=