31 YANGIN ve GÜVENLİK • Kasım-Aralık / 2024 MAKALE bir basınca yol açar. Bu da, örneğin rüzgara karşı duyarlılığın artması anlamına gelir[2]. Pozitif basınç havalandırması, büyük odalardaki yangın durumlarında kullanılmamalıdır, çünkü yangının koşullarını kötüleştirme riski taşır. Başlangıçta düzgün bir şekilde tabakalaşmış yangın gazları, üst kısımdaki sıcak gazların ve alt kısımdaki soğuk havanın hareket ettirilmesiyle görünürlüğün azalmasına ve odadaki sıcaklığın artmasına yol açabilir. Bu gibi durumlarda, komşu odaların basınçlandırılması daha uygun bir seçenek olabilir. Ayrıca, pozitif basınç havalandırması yangına ek hava sağladığından, yangının yoğunluğunu artırabilir, korlaşan yangınlar yeniden alevlenebilir ve hızla yayılabilir. Hava akışı, yangının hızla yayılmasına neden olabilir ve yangınla çıkış arasındaki ısı yoğunluğunu tehlikeli derecede artırabilir. Bu nedenle, pozitif basınç havalandırması yalnızca dikkatli bir şekilde ve uygun koşullarda kullanılmalıdır. Sis nozolu havalandırması, söndürme işlemiyle birlikte kullanılabilen bir yöntemdir, özellikle apartman yangınlarında etkili olabilir. Söndürme işlemi tamamlandığında, sis nozolu pencereden dışarıya yönlendirilir, böylece su akışı yangın gazlarını dışarıya çeker. Su akışının, baskılama sisinin oluşturduğu koninin mümkün olduğunca geniş bir kısmını kapsayacak şekilde yerleştirilmesi önemlidir. Ancak, bir fan kullanma imkânı varsa, genellikle fanlar tercih edilmelidir, çünkü sis nozolu havalandırması, sağlanan etki ve gereken iş gücü açısından fanlara göre daha az verimlidir. Bu yöntem dikkatli bir şekilde uygulanmalıdır, böylece gereksiz su hasarlarının ve sarfiyatının önüne geçilir. Sis nozolu, pencereden dışarıya yönlendirilip havalandırma etkisi sağlanana kadar odaya geri çekilmemelidir. Ayrıca, pencerenin dışı kontrol edilerek suyun bina dışında hasar yaratması engellenmelidir. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Yangınla mücadelede havalandırma, itfaiye ekiplerinin başarılı bir müdahale gerçekleştirebilmeleri için kritik bir rol oynamaktadır. Taktiksel havalandırma stratejileri, yangın gazlarının yönlendirilmesi, sıcaklık ve basınç koşullarının kontrol edilmesi açısından büyük önem taşır. Bu süreçte yapılan hatalı müdahaleler, yangının hızla yayılmasına ve tehlikeli durumlardan kurtarma ekiplerinin zarar görmesine yol açabilir. Bu nedenle, her adımın dikkatlice planlanması ve yangın koşullarının doğru bir şekilde analiz edilmesi gerekmektedir. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa arasındaki yangın havalandırma stratejilerindeki farklar, yangınla müdahale yaklaşımını belirler. ABD’de, yangının hızlı bir şekilde kontrol altına alınması amacıyla erken aşamalarda yapıların açılması, yangının yayılmasını engelleme ve içerideki koşulları iyileştirme hedefi taşır. Avrupa’da ise daha çok yangının etkisini sınırlamak için iç koşulların stabilize edilmesine öncelik verilmektedir. Bu stratejik farklar, yerel koşullar ve yangının türüne göre değişiklik gösterebilir, dolayısıyla her iki yöntemi de bilinçli bir şekilde seçmek, başarılı bir yangın müdahalesi için gereklidir. Pozitif basınç havalandırması, yangınla mücadelede etkili bir araç olabilir, ancak yanlış kullanıldığında yangının daha hızlı yayılmasına yol açabilir. Bu yöntem, güçlü fanlarla taze hava akışı sağlarken, yangın odasında bulunan ısı ve dumanın dışarı atılmasını sağlar. Ancak, basınç farkları, hava akışının yönünü ve hızını etkileyebilir, dolayısıyla açıklıkların yerleşimi dikkatlice yapılmalıdır. Ayrıca, yangın gazlarının dışarı çıkmasıyla birlikte taze havanın içeri girmesi, havalandırma sisteminin düzgün çalışabilmesi için kritik bir faktördür. Yangın havalandırması ve stratejik açıklıkların doğru bir şekilde yerleştirilmesi, yangının hızla kontrol altına alınmasını sağlar. Bununla birlikte, havalandırma işlemi sırasında su hasarlarının önlenmesi ve yangının daha geniş bir alana yayılmasını engellemek için açıklıkların doğru zamanda ve doğru yerlerde açılması gerekmektedir. Yangın söndürme ve kurtarma ekiplerinin güvenliği için her adımın dikkatle planlanması ve doğru müdahaleler yapılması hayati öneme sahiptir. Sonuç olarak, yangınla mücadele stratejilerinin etkinliği, ekiplerin eğitimine, doğru araçların kullanımına ve yangının koşullarına bağlı olarak büyük ölçüde değişir. Bu nedenle, havalandırma ve yangın kontrolü konusunda sürekli eğitim, simülasyonlar ve doğru tekniklerin kullanılması, yangın anındaki müdahale başarısını arttıracaktır. n KAYNAKLAR [1] Model SOP Standard Operating Procedure Firetactics.com SOP 3/Version 1/2008 [2] S. Svennson 2018 Fire Ventilation Book [3] Paul Grimwood, Tactical Ventilation Venting actions by on-scene firefighters, used to gain tactical advantage during interior structural firefighting operations,2020 [4] firetrainingtoolbox.com, The Ventilation Controlled Fire [5] Stefan Svensson, Lund, Sweden, Fire ventilation – not any panacea, International Structural Fire Conference, 09-10 June 2014, Ryn Stefan Svensson: Fire Ventilation
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=