34 YANGIN VE GÜVENLİK • OCAK - ŞUBAT / 2025 MAKALE GARAJLARDA ELEKTRİKLİ ARAÇ YANGINLARININ SÖNDÜRÜLMESİNDE SU SİSİ NOZÜL AYARLARININ ETKİSİ XUEMEI LI SCHOOL OF MECHANICAL AND ELECTRICAL ENGINEERING, GUILIN UNIVERSITY OF ELECTRONIC TECHNOLOGY SHAOZHANG CHEN SCHOOL OF MECHANICAL AND ELECTRICAL ENGINEERING, GUILIN UNIVERSITY OF ELECTRONIC TECHNOLOGY RUICHAO WEI SCHOOL OF AUTOMOBILE AND TRANSPORTATION ENGINEERING, SHENZHEN POLYTECHNIC UNIVERSITY SHENSHI HUANG SCHOOL OF ARCHITECTURAL ENGINEERING, SHENZHEN POLYTECHNIC UNIVERSITY ZEMING REN SCHOOL OF AUTOMOBILE AND TRANSPORTATION ENGINEERING, SHENZHEN POLYTECHNIC UNIVERSITY 1. GIRIŞ Küresel enerji dönüşümü göz önüne alındığında, elektrikli araçların (EV) satış ve kullanım oranı son birkaç yılda artış göstermiştir [1,2]. Ancak, EV'lerin benimsenmesi, bazı güvenlik endişelerini ve tehlikeleri de beraberinde getirmektedir. Güçleri, çok sayıda lityum pilden oluşan yüksek enerjili bir batarya paketi tarafından sağlanmaktadır. Bu nedenle, EV'ler kendine özgü bir yangın oluşumu ve gelişim sürecine sahiptir [3]. Lityum-iyon piller yüksek enerji yoğunluğuna ve zayıf termal kararlılığa sahiptir [4]. Bir EV park yerinde, tünelde veya başka bir kapalı alanda yangın çıkarsa, bu koşullarda yangın hızla yayılacak ve çevrede büyük miktarda yanıcı malzeme bulunması nedeniyle ciddi hasara neden olacaktır [5]. Yangın nedenlerini doğru bir şekilde ele almak ve önleme tekniklerini bulmak için birçok araştırmacı, EV'lerin yangın davranışını araştırmak amacıyla deneysel çalışmalar yürütmüştür. Bazı çalışmalar, lityum-iyon pillerin elektrolitine veya ayırıcısına belirli katkı maddelerinin dahil edilmesinin termal kararlılığı artırabileceğini belirtmiştir [6,7]. Ancak, katkı maddelerine rağmen bataryada termal kaçak reaksiyonları hala meydana gelmektedir [8]. Bunun bir sonucu olarak büyük miktarda ısı açığa çıkar [9]. EV'lerin ısı yayma oranı (HRR), kabin içindeki yanıcı maddelerden etkilenir, ancak yine de geleneksel yakıtlı araçlara kıyasla daha yüksektir [10]. EV yangınlarını tamamen söndürmek için gereken su miktarı, geleneksel yakıtlı araç yangınlarına kıyasla çok daha fazladır [11]. Sodyum metal ve lityum-iyon piller üzerinde olumlu yangın söndürme etkileri olan kuru kimyasal söndürücü ajanlar, araç gövdesinin engellemesi nedeniyle doğrudan batarya üzerinde etkili olamamaktadır [12,13]. Azot ile birlikte kullanılan inert gaz çift akışkan sıvı sis teknolojisi, çevredeki personele zarar verebilecek zehirli gazlar üretebilmektedir [14]. Yukarıda bahsedilen söndürücülere kıyasla, su bazlı yangın söndürme ajanları lityum-iyon pil yangınlarında zararlı yan ürünler oluşturmadan olumlu baskılama etkisi göstermektedir [15,16]. Ayrıca, WM cihazlarının geleneksel sprinkler sistemlerine kıyasla EV yangınlarında daha iyi soğutma etkisine sahip olduğu gösterilmiştir [17,18]. Ancak, WM cihazı yangını etkili bir şekilde söndürememiş ve yalnızca yanma hızını yavaşlatabilmiştir [19–21]. Katkı maddeleri ile kullanılan WM, yağ ve lityum-iyon pil yangınları üzerinde olumlu baskılama etkileri göstermiştir [21,22]. Katkı maddelerinin çeşitliliği ve mevcut mühendislik uygulamalarının çoğunun saf suyu dikkate alması nedeniyle, bu çalışmada yangın söndürücü olarak saf su seçilmiştir. Şu anda, WM cihazlarının farklı ayarlarının yangınlar üzerindeki etkilerine dair çok az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu nedenle, mevcut
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=