47 YANGIN VE GÜVENLİK • OCAK - ŞUBAT / 2025 MAKALE önünde kara alanlarını genişletmek ve kararmış bölgeler oluşturmak amacıyla yanan alanlar. Bu tür operasyonlar, acil durum ateşiyle karşılaştırıldığında daha ılımlı koşullarda uygulanır çünkü ekiplerin daha fazla zamanı ve seçenekleri vardır (örneğin, ateş başlatma desenleri). Firing escape (Ateş Kaçışı): Ofansif ateşin, başlangıçta planlanandan daha uzun süre ve daha geniş bir alanda yanması. Ancak, bu alanlar çevreleyen söndürme operasyonlarından dolaylı olarak etkilenmiştir. Undefined (Tanımlanamayan): Hem doğrudan hem de dolaylı yangın söndürme faaliyetlerinin bir kombinasyonunu deneyimlemiş ancak faaliyetlerin zamanlaması, ölçeği ve kapsamı ile yangın büyümesine olan etkilerinin kesin olarak belirlenemediği veya diğer kategorilerden ayırt edilemediği alanlar. 2.3. Operasyonlar Harris ve arkadaşlarının (2021a) yöntemlerinden yararlanarak, yangın yönetimi personelinin olayla ilgili ilk elden gözlemleri ve ajanslar arası olay verilerinin bir kombinasyonunu kullanarak yedi farklı söndürme operasyonu kategorisi haritası oluşturduk (Tablo 2). Bu kategoriler, operasyonların olmadığı alanlardan, yangın büyüme desenlerini belirleyen yoğun kara ve hava operasyonlarının yapıldığı alanlara kadar bir gradyanı temsil etmektedir. Terminoloji, Ulusal Vahşi Yangın Koordinasyon Grubu (NWCG) sözlüğündeki tanımlamalara dayanmaktadır (NWCG 2024). Yangın ve yakma operasyonlarının kapsamı, yangın hatları, motorlu araçlar ve el ekipleri tarafından yapılan kara saldırı çabaları, helikopterle yapılan yangın söndürme ve sabit kanatlı uçaklarla yapılan yangın geciktirici müdahaleler ile söndürme işlemleri bir arada değerlendirildi. Çalışma alanının doğu kısmı ‘tanımlanamayan’ olarak haritalandı çünkü yapılan operasyonlar yüksek bir güvenle kategorize edilememiş ya da haritalanmıştı. Ancak, yangını ana yol boyunca tutma çabaları nedeniyle bu alanda operasyonların etkilerinin yüksek olması muhtemeldir. İlk olarak, Ulusal Ajanslar Arası Yangın Merkezi (NIFC) arşivinden (https://ftp.wildfire.gov/), Vahşi Alan Yangını Karar Destek Sistemi (WFDSS) olay sayfasından (https:// wfdss.usgs.gov/wfdss/WFDSS_Home.shtml) ve Ulusal Park Servisi belgelerinden (LVNP dosyasında) elde edilen resmi olay verilerini inceledik. Olay haritalarını ve WFDSS ile Olay Eylem Planları (IAP) belgelerinden gelen anlatıları değerlendirerek, yangın hatları, yakmalar ve bazı durumlarda yangın geciktirici sıvı dökümleri gibi özelTablo 2. Orman yangını söndürme operasyonlarının kategorileri Operasyon Sınıfı Tanım Yok/minimum Orta Ağır Savunma Amaçlı Ateşleme Saldırı Amaçlı Ateşleme Ateş Kaçışı Tanımsız Hiçbir bastırmanın gerçekleşmediği alanlar veya genel yangın yayılımı veya davranışı üzerinde hiçbir etkisi olmayacak küçük ve mekansal olarak kısıtlı faaliyetler (örneğin yapıların etrafındaki nokta korumaları) Çeşitli doğrudan veya dolaylı bastırma faaliyetlerinin gerçekleştiği (NWCG 2024) ancak yeterince yoğun veya yaygın olmayan veya yangın üzerinde yerel bir etkiden daha fazlasına sahip olmak için yeterince uzun süre devam ettirilmeyen alanlar. Bunlara helikopter kovası veya sabit kanatlı geciktirici atışları, acil durum yangın hattının inşası, yollar veya patikalar boyunca yakıt kesintilerinin iyileştirilmesi ve hatlar veya yollar yakınındaki sıcak noktaların temizlenmesi dahil olabilir. Genel yangın büyümesi ve davranışı üzerinde doğrudan ve açık bir etki uygulayan yaygın taktiklerin bir kombinasyonunun olduğu alanlar. Bunlar, öncelikle ekiplerin yangının hatta doğru yayılmasını kontrol etmek ve bir baş yangını oluşmasını önlemek için saldırgan geri tepme (genellikle yol sistemleri) gerçekleştirdiği alanlardan oluşuyordu (yani yangınla ‘eşit kalmak’). Bu genellikle birkaç gün ve yanma periyodu boyunca, genellikle uygun koşullar sırasında meydana geldi. Ayrıca, kara ve hava kaynaklarının yangının bölümlerini agresif bir şekilde söndürdüğü veya (yangın hattıyla) sınırlandırdığı ve gelecekteki büyümeyi önlediği alanları da içerir. Acil bir ateşleme operasyonuyla doğrudan yakılan alanlar, geri tepmelerin yollardan veya buldozer hatlarından “bir yangın cephesini durdurmak, geciktirmek veya bölmek veya bir yangını yönlendirmek” için ayarlandığı (NWCG 2024). Bunlar, aciliyetin ateşlemenin zamanlamasını ve uygulama stratejisini belirlediği acil durumları temsil eder. Tüm poligon ateşlemeyle yakıldı (ateşleme ve doğal yayılmanın iç içe geçtiği Ağır kategorideki artımlı ateşlemenin aksine). Dolaylı yangın hatlarından yapılan yakma operasyonları ile yakılan alanlar, hatları önceden genişletmek ve ana yangının önünde kararmış alanlar oluşturmak için kullanılırdı. Bunlar genellikle acil ateşlemeden daha ılımlı koşullar altında uygulanırdı çünkü ekiplerin daha fazla zamanı ve seçeneği vardı (ateşleme düzenleri dahil). Planlanandan daha uzun süre yanan ve daha geniş bir alanı kapsayan saldırı amaçlı ateşleme. Ancak, bu alanlar çevredeki yangın söndürme operasyonlarının dolaylı etkisi altında kalmıştır. Doğrudan ve dolaylı söndürme faaliyetlerinin bir kombinasyonunu deneyimleyen alanlar, ancak faaliyetlerin belirli zamanlaması, ölçeği ve kapsamı ile bunların yangın büyümesi üzerindeki sonraki etkileri, kesin bir şekilde mekânsal olarak çözülememiştir veya diğer kategorilerden ayırt edilememiştir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=