41 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 ÇEVİRİ 1. Genel Bilgilendirme Ekranı ve Onay: Deney hakkında tüm gerekli bilgileri içeren bir ekran görüntülenmiştir, ancak yangın alarmına doğrudan referans verilmemiştir. Katılımcılardan metni okuduklarını ve katılmayı kabul ettiklerini onaylamaları istenmiştir. 2. Ses Testi: Katılımcıların seslerinin açık olduğunu ve düzgün çalıştığını doğrulamak için bir test gerçekleştirilmiştir. 3. Deney Yapısının Açıklanması: Bir ekran, deneme yapısını, karar alma sürecini ve anketi içeren genel bilgileri sunmuştur. 4. Durumsal Bağlam Açıklaması: Katılımcılara, tıbbi sonuçlarını almak için bir sağlık merkezinde bulunduklarını belirten bir bağlam sunulmuştur. Bu durum, katılımcıların günlük yaşamlarında kolayca deneyimleyebilecekleri bir senaryo seçilerek belirlenmiştir. 5. Deneme: Katılımcılar, alarm sesi eşliğinde bir 3D video izlemiştir. 6. Karar Alma: Video tamamlandığında, katılımcıların tahliye olup olmayacaklarına karar vermeleri için 10 saniye süre verilmiştir. İlk algılarının yakalanabilmesi için zaman sınırını aştıkları durumda dahi tahliye kararları kaydedilmiştir. 7. Yakın Biri ile Karar Alma: Katılımcılardan, aynı senaryoda bir yakınları ile birlikte olduklarını hayal ederek tekrar karar vermeleri istenmiştir. Bu adım, birey içi karşılaştırma tasarımını takip etmiştir. 8. Anket: Sonrasında, anket ekranı gösterilmiş ve yanıtlar bir Excel tablosuna kaydedilmiştir. Verisetleri, talep edilmesi halinde ilgili yazardan temin edilebilir. 2.5. Katılımcılar Toplamda, yaşları 18 ile 76 arasında değişen (ortalama = 47.88, standart sapma = 16.13) 1.807 katılımcı deneyde yer almıştır. Hedef popülasyon, cinsiyet ve yaş açısından İspanyol nüfusunu temsil eden bireylerden oluşmaktadır. Katılımcıların Cantabria Üniversitesi öğrencisi olmamaları nedeniyle bina alarm sinyaline aşina olmadıkları belirtilmelidir. Sosyodemografik özellikler Tablo 1’de sunulmuştur. Katılımcıların fiziksel uygunluk seviyesi, şu üç soruya dayalı olarak belirlenmiştir: ‘Ne sıklıkla egzersiz veya spor yaparsınız? (Hiç/Haftada 1-3 kez/Haftada 3’ten fazla kez)’, ‘Yaşıtlarınıza kıyasla fiziksel uygunluk seviyeniz nedir? (Ortalamanın altında/Ortalama/Ortalamanın üstü)’ ve ‘Hızlı yürüyebilir/hareket edebilir misiniz? (Hayır, yapamam/Bazı sınırlamalarla yapabilirim/Evet, yapabilirim)’. Yanıtlar, 3 noktalı Likert ölçeğine dönüştürülmüş ve her bir maddeye verilen yanıtlar toplanarak fiziksel uygunluk puanı oluşturulmuştur (3–4 Düşük; 5–7 Orta; 8–9 Yüksek). Katılımcıların %5.48’i düşük fiziksel uygunluk bildirmiş, %70.89’u orta düzeyde, %23.63’ü ise yüksek düzeyde fiziksel uygunluğa sahip olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, %47.89’u daha önce bir tahliye tatbikatına katılmış, %68.18’i yangın güvenliği eğitimi almamış ve %23.96’sı daha önce bir yangın alarmı deneyimi yaşamıştır. 2.6. İstatistiksel Analiz Bağımlı değişken, alarm çaldıktan hemen sonra verilen tahliye kararıydı (tahliye olma veya kalma). Bağımsız değişkenler ise deney faktörleri ve anket sonrası kaydedilen yanıtlardı. Eğitim seviyesi, zorunlu eğitim (lise dahil) ve isteğe bağlı eğitim (üniversite) olarak ikiye ayrılarak bireylerin yükseköğretime devam etme inisiyatifleri dikkate alınmıştır. Tablo 2, tüm değişkenleri, açıklamalarını ve yanıt ölçeklerini göstermektedir. Önceki çalışmalarda olduğu gibi, ikili lojistik regresyon, bağımsız değişkenler setine dayanarak ikili bir bağımlı sonuç Y’nin (tahliye Y = 1 veya kalma Y = 0) olasılığını tahmin etmek için uygulanmıştır. Tablo 1. Katılımcıların Sosyodemografik Özellikleri (N = 1.807). Sosyodemografik özellikler N Yüzde Cinsiyet Erkek 878 48.59 Kadın 929 51.41 Yaşa [18–24] 188 10.40 [25–34] 248 13.72 [35–44] 350 19.37 [45–54] 342 18.93 [55–64] 272 15.05 [65+] 407 22.52 Eğitim Seviyesi Öncelik 71 3.93 İkincil 154 8.52 Mesleki eğitim 400 22.14 Lise 390 21.58 Üniversite 792 43.83 Meslek Çalışan 939 51.96 İşsiz 198 10.96 Serbest meslek 111 6.14 Öğrenci 143 7.91 Emekli 416 23.02 Fitness Seviyesi Düşük 99 5.48 Orta 1281 70.89 Yüksek 427 23.63 a Yaş, sürekli bir değişken olarak toplandı
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=